Aşıya dayanıklı varyant gelirse ne olacak?

Hiçbir aşının fayda etmeyeceği ve daha önce atlatılan hastalık nedeniyle bağışıklığın korumayacağı yeni bir coronavirüs (Covid-19) varyantının ortaya çıkma ihtimali endişelere neden oluyor.

HABER MERKEZİ

DW'de yer alan habere göre, Robert Koch Enstitüsü'ne bağlı uzmanlar, çeşitli virüs türleri üzerinde yaptıkları araştırmalardan yola çıkarak, nötrleştirici antikorlara karşı virüslerden bazılarının kısmen, bazılarının ise tamamen dirençli oldukları sonucuna vardı.

"Güney Afrika varyantı" adı verilen B.1.351 tipi coronavirüs, uzmanlara göre "bağışıklıktan kaçış varyantı" denen virüs mutasyonlarının oluşumu için bir temel olabilme niteliği taşıyor. Bu tür kaçış varyantlarının özelliği, coronavirüsün ilk haline karşı geliştirilen antikorlar tarafından fark edilmeyecek derecede genetik yapılarını değiştirmiş olmaları.

Almanya'nın Braunschweig kentindeki Helmholtz Enfeksiyon Araştırmaları Merkezi'nden Dr. Luka Cicin-Sain, virüslerin bu genetik değişimini "kamuflaj" olarak nitelendirerek, "Virüsler tamamen görünmez olmuyorlar" ifadelerini kullandı.

“İKİ DOZ AŞI ŞİMDİYE KADAR İYİ BİR KORUMA SAĞLADI”

Cicin-Sain, halkta aşılanan kişi sayısı arttıkça virüslerin yayılmada giderek zorlanacağı ve bu durumda sadece en güçlü virüs türlerinin varlığını sürdürmeye devam edebileceğine işaret ederek, bağışıklık sistemi tarafından görülmeyen ya da yeterince algılanmayan mutasyonlu türlerin ortaya çıkma olasılığının arttığını belirtti.

Ayrıca Cicin-Sain, iki doz aşının şu ana kadar görülen tüm mutasyonlara karşı iyi bir koruyuculuk sağladığını ifade ederek, aşılanma sonucu vücutta oluşan antikor sayısının, atlatılan bir hastalığın ardından vücudun kendi ürettiği antikorlardan çok daha fazla olduğunu da vurguladı.

İngiltere varyantının Almanya'da bu denli yaygın olmasının sebebi ise Cicin-Sain'e göre, bir kaçış varyantı olması değil, daha çok hücrelere daha güçlü yapışabilmesi.

Dr. Cicin-Sain, farkı daha net ortaya koyabilmek için, coronavirüsün ilk halinin hücrelere yapıştığını, İngiltere varyantının ise Japon yapıştırıcısı ile hücrelere tutunduğu benzetmesinde bulunuyor.

Öte yandan, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) gibi sağlık kurumları, "endişe verici varyantları" gözlem altında tutmak için bir süredir ilgili virüs türlerini analiz ediyor. Bunlar şu an için coronavirüsün Güney Afrika (B.1.351), Brezilya (P.1) ve İngiltere (B.1.1.7) varyantları.

YENİ MUTASYONLAR BİR YIL İÇİNDE ÇIKABİLİR

Uluslararası yardım örgütü Oxfam'ın da aralarında bulunduğu bazı sivil toplum kuruluşları kısa süre önce bu konuyla ilgili bir anket yaptı. 28 ülkeden çok sayıda virolog ve epidemiyologların katıldığı ankette bilim insanları, bir yıl ya da daha kısa bir süre içinde şu an var olan aşıları faydasız kılacak yeni coronavirüs mutasyonlarının çıkabileceğini dile getirdi.

Almanya'nın Göttingen kentindeki Leibniz Primat Araştırmaları Enstitüsü ile Ulm Üniversite Kliniği'ndeki bilim insanları Covid-19 terapisinde kullanılan bir tür antikorun, Güney Afrika ve Brezilya varyantlarına karşı tamamen etkisiz olduğunu ortaya koyan bir çalışmaya imza attı. Almanya Primatlar Merkezi'nden Stefan Pöhlmann ve Markus Hoffmann'a göre, bu sebepten dolayı her iki mutasyon, kaçış varyantı olarak değerlendirilmeli.

SIFIRDAN MI BAŞLANACAK?

Diğer yandan halihazırda kullanılan aşıların gerek Brezilya gerekse Güney Afrika varyantlarına karşı etkili olduğunu da dile getiren bilim insanları, "ancak aşının sağladığı koruma bu varyantlarda daha az ve daha kısa süreli olabilir" diyor. Eldeki aşıların tamamen etkisiz kalacağı yeni mutasyonların olması ise araştırmacılara göre "abartılı bir senaryo ama ihtimal dışı da değil".

Max Planck Enstitüsü'ne bağlı Dinamik ve Öz Örgütlenme biriminin yöneticisi, Fizikçi Viola Priesemann, aşılara karşı dirençli bir virüs varyantının ortaya çıkıp yayılması halinde, pandemi ile mücadele kapsamında yürürlükte olan önlemlerin kaldırılmasına dair planların, haftalar ve hatta aylarca ertelenmesinin gerekeceğini belirtiyor.