WHO’dan Delta varyantı uyarısı: Endişe verici

HABER MERKEZİ

Covid-19’un ilk kez Hindistan'da ortaya çıkan bulaşıcılığı yüksek Delta varyantının dünya genelinde yayılmaya başlaması ve aşılara belirli ölçüde direnç geliştirmesi salgının gelecekteki seyrine dair kaygı yaratıyor.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), "Endişe Verici Varyant" (VOC) olarak tanımladığı mutasyonların, "virüsün bulaşıcılığını ve yayılma riskini artırabildiği, öldürücülüğünü veya hastalık belirtilerini değiştirebildiği, önleme ve kontrol tedbirlerinin etkinliğini azaltabildiği" uyarısını yaptı.

Covid-19'un mutasyonlarını Ocak 2020'den bu yana takip eden WHO, 1 Mayıs'ta aldığı kararla harf ve rakamlarla belirtilen adları dışında, ilk kez ortaya çıktığı ülkelerle anılan varyantların Yunan alfabesindeki harflerle adlandırılmasına karar verdi.

"Endişe Verici Varyant" olarak belirlenen 4 varyanta Alfa, Beta, Gamma ve Delta; "İzlenmesi Gereken Varyant" olarak kategorize edilen 8 varyanta ise Epsilon (2 varyant), Zeta, Eta, Teta, Iota, Kappa ve Lambda adları verildi.

Endişe Verici Varyantlardan ilk kez İngiltere'de tespit edilene "Alfa", Güney Afrika'da tespit edilene "Beta", Brezilya'da tespit edilene "Gamma" ve Hindistan'da tespit edilen "Delta" denildi.

ABD’DE DELTA VARYANTI ARTIYOR

ABD Hastalık Kontrol Merkezi de, 5 Haziran'da toplanan Covid-19 numunelerinin yüzde 10'unun DNA'larının Delta varyantıyla eşleştiğini bildirdi. Ülkede Delta varyantın payının diğer varyantlara göre giderek arttığı gözleniyor.

Covid-19'un yabani tipine (doğal fenotipine) ve mutasyona uğramış diğer varyantlarına oranla bulaşıcılığı yüksek Delta varyantının dünya genelinde hakim tür haline gelmesi bekleniyor.

Her virüs gibi Covid-19 da zaman içinde değişimler geçiriyor. Söz konusu değişimlerin büyük bölümü virüsün temel özelliklerini değiştirmezken; "mutasyon" olarak adlandırılan bazı değişimler, virüsün temel özelliklerini ve dolayısıyla etkisini önemli ölçüde farklılaştırabiliyor.

Bilim insanları, Covid-19'un mutasyonlarının virüsün ne kadar kolay yayıldığını, hastalık tablosunu, aşıların bağışıklık sağlama düzeyini, teşhis, tedavi ve koruma tedbirlerinin başarısını etkilediğine işaret ediyor.

DELTA VARYANTI: B.1.617.2

İlk kez Ekim 2020'de Hindistan'da tespit edilen "B.1.617.2", DSÖ'nün "Endişe Verici Varyant" (VOC) kategorisine aldığı Covid-19 mutasyonlarının sonuncusu oldu.

"B.1.617" adı verilen soyun bir alt türü olarak ortaya çıkan Delta varyantı, "B.1.167.1" koduyla anılan Kappa varyantı ile "P681R" ve "L452R" adı verilen iki mutasyonu paylaşıyor. Kappa'daki "E484Q" mutasyonu yerine Delta varyantında "T478K" mutasyonu bulunuyor.

Virüsün insan hücrelerine tutunmasını ve nüfuz etmesini sağlayan diken proteinine etki eden söz konusu mutasyonlar, bulaşıcılığı arttırırken vücudun antikor direncini azaltıyor.

Delta varyantı, Hindistan'da martta başlayan ve günlük vaka sayılarının 400 bine kadar çıktığı ikinci büyük salgın dalgasının sorumlusu olarak görülüyor.

İngiltere Halk Sağlığı Kurumu, mayısta yaptığı değerlendirmede, Delta varyantının yayılma hızının ilk kez İngiltere'de ortaya çıkan Covid-19'un Alfa varyantına göre yüzde 51 ila 67 fazla olduğu uyarısında bulundu.

DELTA VARYANTI AŞILARIN BAĞIŞIKLIK DİRENCİNİ NASIL ETKİLİYOR?

Baş ağrısı, boğazda kuruluk, burun akıntısı ve ateş gibi grip benzeri hastalık belirtilerine yol açan Delta varyantı, Covid-19'un önceki tiplerinde görülen öksürük, solunum stresi, sırt ağrıları gibi zatürre, soğuk algınlığı benzeri hastalık tablosundan farklılaşıyor.

Delta varyantının ayrıca aşılara karşı da belirli düzeyde direnç geliştirdiği saptandı.

Hindistan Tıbbi Araştırma Konseyi (ICMR), Bharat Biotech şirketinin Covid-19'un yabani tipi ile geliştirdiği inaktif aşının varyantlara karşı etkisine dair yayımladığı araştırmada, aşının B.1.617 ailesindeki mutasyonları etkisiz hale getirmekte başarılı olduğunu fakat bunu daha düşük etkinlikle yapabildiğini ortaya koydu.

İngiltere Halk Sağlığı Kurumu da yaptığı araştırmada, Pfizer-BioNTech ve AstraZeneca-Oxford aşılarının her ikisinin de ilk dozda Delta varyantına karşı yüzde 33, ikinci dozdan sonra da Pfizer-Biontech'in yüzde 88, AstraZeneca-Oxford'un ise yüzde 60 etkili olduğunu belirledi.

Daha önce yapılan klinik denemelerde, her iki aşı da Covid-19 yabani tipine karşı ikinci dozun ardından yüzde 90'ın üzerinde başarı sağlamıştı. İki aşının varyantın bulaştığı kişilerde hastaneye yatışları ise sırasıyla yüzde 96 ve yüzde 92 engellediği kaydedildi.