K24 ÖZEL - Rusya Suriye’deki birliklerini Ukrayna’ya mı çekiyor?

ANKARA (K24)

İsrail istihbaratı bağlantılı “DEBKAfile” internet sitesine göre Rusya, Suriye’deki yaklaşık 6 bin askerini Ukrayna cephesine kaydırmaya başladı.

İddia dört gün önce ilk kez “DEBKAfile” sitesi, ardından Rusya’da yayımlanan “The Moscow Times” gazetesi tarafından dile getirildi. İsimsiz “askeri çevrelerin” kaynak gösterildiği haberlerde, “Ukrayna’da sıkışan Rusya, Suriye’deki askeri varlığını gözden çıkarmayı göze aldı. Hmeymim, Kamışlo, Deyr ez-Zor ve T4 hava üslerinde toplanan Rus askerleri, hava yoluyla Ukrayna cephesine getiriliyor” iddiaları yer aldı.

2021 verilerine göre Suriye’de yaklaşık 6 bin Rus askeri bulunuyor.

CAN ACUN: RUSYA UKRAYNA SAHASINDA KENDİ LEHİNE DURUMU DEĞİŞTİRMEYE ÇALIŞACAK

K24’e konuşan Ankara merkezli Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) Ortadoğu Uzmanı Can Acun, “Özellikle Ukrayna operasyonuyla stratejik bir çıkmazın içine giren Rusya, askeri olarak da sahada yenilgiye uğradı. Batının Ukrayna ordusuna verdiği destek ve Ukrayna’nın oluşturduğu askeri direnç Rusya’yı çok zorluyor ve enerjisini bu bölgede tüketiyor” dedi.

Ukrayna meselesinin Rus için Suriye’den çok daha önemli olduğunu belirten Acun, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Rusya, Suriye dahil olmak üzere Libya ve bölgedeki güçlerini Ukrayna’ya çekerek ve burada gücünü göstererek sahada kendi lehine durumu değiştirmeye çalışacaktır. Elbette tüm askeri varlığını şu anda Suriye’den çekmiş değil. Hmeymim’deki üs, yine Tartus’taki askeri üsler mevcudiyetini koruyor. Burada hala çeşitli hava savunma sistemleri var. Ama sahadaki gerçeklik Rusya’nın belli bir ölçekte çekilmesiyle değişiyor. Suriye sahasında Rusya ve İran’ın ortak stratejik ilişkileri olmakla birlikte belli bir rekabet alanının olduğunu da görüyoruz. Suriye rejimi üzerinde kimin daha etkili olacağı, özellikle ordu ve istihbarat kanallarında Rusya ve İran arasında etkili olma çerçevesinde bir rekabet vardı. Hatta ülkenin stratejik kaynaklarının kimin daha fazla kullanacağına dair de bir rekabet vardı. Şimdi İran bunu kendi lehine bir şekilde Rusya’nın oluşturduğu güç boşluğunu Suriye’de doldurmaya çalışıyor.”

“TÜRKİYE ADINA OLUMLU BİR GELİŞME”

Bunun sahada önemli sonuçları olacağını da söyleyen Acun, “Türkiye adına askeri açıdan olumlu bir gelişme, çünkü Rusya’nın boşalttığı alanı İran’ın stratejik olarak Türkiye karşısında caydırıcı bir güç olarak doldurma kapasitesinin olmadığını düşünüyorum” dedi.

İran’ın bölgede hava kuvvetlerini kullanmasının söz konusu olamayacağını vurgulayan Can Acun, şöyle konuştu:

“Bu da Türkiye’nin Fırat’ın doğusuna yapacağı bir operasyonun önünü açacaktır. Tabi İran’ın Suriye’de bu kadar etkili olmaya çalışması İsrail ve Körfez ülkelerini derinden endişelendiriyor. Tabi, Türkiye açısından değerlendirdiğimizde yeni politika angajmanlarının da berberinde getiriyor. Türkiye’nin İsrail ve Körfez ülkeleri ile normalleşme süreçlerinin olduğu bir dönemde İran’ın bir tehdit haline gelmesi, Türkiye İsrail ve Körfez ülkeleri arasında ortak bir zeminde yeni bir işbirliği Suriye’de oluşturulabilir diye düşünüyorum.”

ORHAN: TEMKİNLİ YAKLAŞMAK GEREKİR

K24’e konuşan Ortadoğu Araştırmalar Merkezi (ORSAM) Levant Çalışmaları Koordinatörü Oytun Orhan ise “Rusya’nın Suriye’den çekildiğine dair haberlere temkinli yaklaşmak gerekir” diyerek, şunları vurguladı:

“Muhtemelen ufak çapta güç kaydırmaları olmuş olabilir, ama Rusya’nın henüz bu aşamada Suriye’den çekileceği veya Suriye’deki pozisyonunu aşırı zayıflatacak şekilde bir geri çekilmesi olacağını şu aşamada düşünmüyorum. Rusya’nın Suriye’deki etkinliğinde Ukrayna savaşıyla birlikte hiçbir değişiklik olmadığı gibi bir sonuç çıkarmak doğru olmaz. Her halükarda Rusya dikkatini Ukrayna’ya vermek durumunda kaldı, kaynaklarının büyük bir kısmını oraya harcıyor, beli bir oranda güç kaydırması olabilir.”

“HER HÂLÜKÂRDA BİR DEĞİŞİM OLACAK”

“Doğrudan Rus ordusu olmayabilir ama Suriye’de savaşan Wagner güçlerini Ukrayna sahasına kaydırdığı haberleri artık teyit ediliyor” diyen Orhan, “Dolayısıyla her hâlükârda bir değişim olacak. Bu değişimin en önemli sonuçlarından biri Rusya’dan boşalan alanlara ve doğan güç boşluğunu bölgesel aktörlerin dolduruyor olmasıdır. Bu noktada İran bu boşluğu dolduracak aktörlerin başında geliyor. Doğal olarak Rusya tarafından boşalan alanın İran tarafından doldurulması mümkün. Eğer süreç devam eder, Rusya Ukrayna’da daha fazla yıpratma savaşına maruz kalırsa Suriye’deki pozisyonu da giderek zayıflayacaktır” dedi.

“İRAN’IN ETKİNLİĞİ TÜRKİYE AÇISINDAN DA BİR KAYGI UNSURU”

Oytun Orhan, şunları söyledi:

“Bu anlamda İran ve İran destekli gruplar Suriye’de biraz daha ön plana çıkacaktır. Elbette bunun sahada sonuçları da olacaktır. Öncelikle İsrail bu gelişmelerden büyük kaygı duyacaktır ve iki ülke Suriye’de daha fazla karşı karşıya kalabilir. Ki birkaç gün önce İsrail Şam’da tekrar hava saldırıları gerçekleştirdi. Hizbullah ve İran hedeflerini vurmaya başladı. Artan İran etkisi İsrail’i daha fazla Suriye sahasına çekecektir. İran’ın bu etkinliği Türkiye açısından da bir kaygı unsuru. Rusya ne olursa olsun Suriye’de İran’a karşı bir dengeleyici güç olarak bulunuyordu. Hem İdlib sahasında hem de muhalifler kontrolündeki, Türkiye kontrolündeki bölgelere yönelik saldırılar açısında Rusya daha dengeleyici bir konumdaydı.”

Türkiye ile Rusya’nın tekrar bir araya gelerek istikrarı sağlamayı başardığını belirten Orhan, “Ama denge biraz daha fazla İran’a doğru kayarsa bu Türkiye ile İran arasındaki gerilimin Suriye sahasında daha da artmasına neden olacaktır. İran’ın güçleniyor olması Amerika’yı, Batıyı kaygılandıracak, bu anlamda İran’ı dengeleyici bir güç olarak belki Türkiye ve Amerika arasında yeni bir işbirliği doğabilir” şeklinde konuştu.

“ANKARA- ERBİL ARASINDAKİ İŞBİRLİĞİ İRAN’I KAYGILANDIRIYOR”

“Zaten Türkiye ve İran arasında hâlihazırda bir gerginlik var” diyen Orhan, “Türkiye İsrail, Ankara- Erbil hükümeti arasında bir işbirliği süreci ilerliyor ve bu İran’ı kaygılandırıyor. İran Türkiye’nin Iraktaki varlığından Rahatsız ve Irak üzerinden Türkiye’yi hedef almayı arttırdı. Dolayısıyla Suriye Türkiye İran arasında yeni bir gerginlik sahası olabilir. Bu da var olan dengelerin değişmesine neden olacaktır” ifadelerini kullandı.