K24 ÖZEL - Rusya Rojava’ya yönelik operasyona yeşil ışık yaktı mı?
HABER MERKEZİ
Türkiye, sınır güvenliğini gerekçe göstererek, Demokratik Suriye Güçleri’ne (DSG) karşı Tel Rifat ve Minbic'e yönelik askeri operasyon düzenleyeceğini açıklamıştı.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un Ankara ziyareti sırasında yaptığı açıklamada, “Türkiye'nin sınırlarının güvenliği açısından dile getirdiği hassasiyeti anladıkları” vurgusu yapması, operasyona yeşil ışık yakıldığı sinyali olarak değerlendirilse de Rus bakan açıklamasında ayrıca, Ankara-Moskova-Tahran arasında devam eden Astana Süreci'ni işaret etti.
Lavrov, Astana Süreci'nde bir sonraki toplantının Temmuz ayında Kazakistan'da yapılacağını, tarafların bu konularda işbirliğini orada ele alacaklarını söyledi.
Öte yandan Astana sürecinde yer alan İran’ın da Türkiye'nin Rojava'da operasyon yapmasına karşı çıktığı biliniyor.
Uzmanlar, Lavrov’un Ankara ziyaretini ve Türkiye’nin sürekli dillendirdiği olası Rojava operasyonunu K24’e değerlendirdi.
ABD’YE RAĞMEN OPERASYON OLUR MU?
İzmir Ekonomi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Dr. Serhun Al, Rusya’nın Türkiye’nin Rojava’ya yönelik yeni askeri operasyona yeşil ışık yakmasının sürpriz olamayacağına dikkat çekerek, “Rusya Afrin olayında Türkiye’ye yeşil ışık vermişti. Türkiye zaten, 2016’dan beri Suriye’ye yönelik birkaç askeri operasyon yaptı. Olası bir operasyonun sürpriz gibi görülmesi bence yanlış” dedi.
Dr. Serhun Al, Türkiye’nin Rojava’ya yönelik olası operasyonu hakkında ABD’nin yaklaşımıyla ilgili şu değerlendirmede bulundu:
“ABD yeşil ışık yapmadan Rusya ve Türkiye anlaşsa bile Rojava’da Kürt yönetimini ortadan kaldırma durumu çok yok diye düşünüyorum. Bence Türkiye’nin Rojava’ya yönelik yeni askeri operasyonlarında Rusya artık büyük bir problem olmaz ama ABD’nin ne dediği önemli. ABD’den gelen açıklamalar özellikle Amerikan askerlerinin konuşlandığı yerlerde çok fazla çatışma ortamına izin vermeyecekleri yönünde. Bundan dolayı Rusya’dan daha önemlisi ABD var.”
Ukrayna saldırısı nedeniyle uluslararası toplum tarafından yaptırım uygulanan Rusya’ya Türkiye’nin “el uzattığını” vurgulayan Dr. Al, “Ukrayna’dan dolayı Rusya’nın Türkiye’ye ihtiyacı var. Ukrayna saldırısından sonra Rusya uluslararası camiadan izole edildi. Özellikle ABD’nin başını çektiği ambargolarla. Bu sadece ekonomik olarak değil, sivil uçaklar bile belli hava sahalarına girmiyor. O açıdan Türkiye Rusya’ya can boğazı oldu. Rusya Türkiye ile ters düşecek adımlar atmayabilir. Lavrov’un Ankara ziyareti de bunun göstergesidir” ifadelerine yer verdi.
OPERASYON SEÇİME YÖNELİK BİR ADIM MI?
Rojava’ya yönelik bir operasyonun Türkiye’deki ekonomi krizin üstünü kapatmak ve gelecek seçimlere yönelik olabileceğini kaydeden Al, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Türkiye’de büyük bir ekonomik buhran var, Türkiye daha önceki gibi Rojava’ya yönelik topyekûn bir savaşı göz önüne alır mı, ben fazla ihtimal vermiyorum. Eğer operasyon yaparsan o zaman içerideki bu ekonomik krizin üstünü örtme operasyonu da olur. Bir de AKP’den ziyade iktidarda MHP de var. MHP’nin tarihsel olarak Kürtlere yaklaşımı bellidir. Acilen Kürlere bir askeri operasyona hayır demez. Tabi Suriye mülteci meselesi de var. Türkiye’de mültecilere yönelik bir toplumsal tepki oluşmuş durumda. Bunun üzerine oynayan siyasi partiler de var. İktidar sığınmacılara yönelik çoğu zaman ırkçı söylemleri ötelemek açısından Suriye’ye operasyonu bir araç olarak kullanabilir. Önümüzdeki yıl bir seçim var. Bu operasyon iktidar için milliyetçi düşünce açısında ‘Faydalı olur’ diyebiliriz.”
“RUSYA TÜRKİYE’YE SARI IŞIK YAKTI”
Moskova Devlet Dilbilim Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Sosyo-politik Bilimler Enstitüsü Öğretim Görevlisi Doç. Dr. İkbal Dürre, Rusya’nın ‘Türkiye’nin giremez dediği bölgeler’, ‘Olabilir ama detaylandırmamız lazım’ ve ‘Evet olabilir dediği bölgeler’ şeklinde sahayı kategorize ettiğini söyledi.
Lavrov'un Ankara’yı ziyaretini değerlendiren Doç. Dr. İkbal Dürre, şunları söyledi:
“Türkiye’nin istediği bölgeler ile Rusya’nın olabilir dediği bölgeler denk düşmüyor. O yüzden Lavrov Türkiye’ye gitmeden önce bir heyet gitti, bunlar harita üzerineydi şu anda da konuşuluyor. Ben tam netleşmediğini düşünüyorum. Ayrıca Rusya’nın Suriye üzerinde Türkiye ile anlaşmadığı çok büyük meseleler var. Türkiye’nin Suriye’de etki alanını genişletmesi Rusya’nın işine gelen bir durum değil. Ama Rusya’nın Ukrayna savaş nedeniyle içinde bulunduğu durumdan dolayı Türkiye’ye ihtiyacı var. Rusya, Türkiye’nin Suriye’deki bazı taleplerini dikkate almak zorunda.”
Rusya’nın Kürtleri Esad’a yakınlaştırmak ve Türkiye ile ABD’yi karşı karşıya getirmeyi amaçladığını vurgulayan Dürre şöyle devam etti:
“Rusya’nın Türkiye’ye ‘Suriye’de ne yapmak istiyorsan yap’ dediği şeklinde okumak da yanlış ama Rusya Türkiye iç kamuoyunda seçim öncesi bir başarıymış gibi lanse etmesine yardımcı olacak bazı adımları atmasına izin verecek gibi görünüyor. Rusya’nın amacı bunu yaparken de Kürtleri bir kez daha Esad’a yakınlaştırmak için araç olarak kullanmak. Daha büyük bir amacı Türkiye ile ABD’yi karşı karşıya getirmek. Bu amaçlar için Türkiye’nin Suriye’ye operasyon yapmasına izin verecek gibi. Tabi bu operasyon Türkiye ve kamuoyunun beklediği kapsamlı bir askeri operasyon olmayacak gibi görünüyor. Yani Rusya Türkiye’ye yeşil ışık değil ama sarı ışık yaktı diyebiliriz.”