Kanal İstanbul Projesi’nin imar planı iptal: Ama süreç bitmiş değil

HABER MERKEZİ 

Şehir Bölge Plancısı DOÇ. Dr. Pelin Pınar Giritlioğlu, “çok ciddi bir eko kırım projesi” olarak nitelendirdiği Kanal İstanbul Projesi’ne yönelik iptal kararının “umutları yeniden yeşerttiğini" belirtti.

Kanal İstanbul Projesi’nin imar planının iptal edildiği, İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun 14 Şubat’ta yaptığı açıklamayla ortaya çıkmıştı.

İmamoğlu, İBB’nin 16 Ağustos 2021’de yaptığı itirazı, İstanbul 11. İdare Mahkemesinin 29 Aralık 2023’te karara bağladığını açıklamıştı. Kanal İstanbul Yenişehir Rezerv Yapı Alanı İmar Planı’nı iptal ettiğini İBB’ye tebliğ ettiğini duyuran İmamoğlu, kararı sosyal medya hesabından, "İstanbullular itiraz etti, Kanal İstanbul planları iptal edildi." sözleriyle paylaşmıştı.

Şehir Bölge Plancısı DOÇ. Dr. Pelin Pınar Giritlioğlu, karara ilişkin K24 muhabirine yaptığı açıklamada, “Bunu çok sevindirici buluyorum, çünkü biz TMMOB (Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği) bünyesinde bir bilim kurulu oluşturduk ve bu bilim kurulunun aldığı kararlarla, yazdığı raporlarla çok sayıda dava açtık daha önce fakat bunlar mahkemeler tarafından jet hızıyla reddedilmişti. Şimdi İBB’nin davasında böyle bir karar çıkması gerçekten de umutlarımızı yeniden yeşertmiş oldu.” dedi.

Ciddi bir eko kırım projesine ilişkin iptal kararının umutları yeşerttiğini söyleyen Giritlioğlu, sözlerini şu şekilde devam ettirdi:

“Hatırlarsanız bunu 2011 yılında çılgın proje diye tanıtmışlardı topluma ama, bu çok ciddi bir eko kırım projesiydi çünkü, İstanbul’un kuzey ormanlarını, kumul alanlarını, tarım alanlarını, mera alanlarını, su havzalarını doğrudan tehdit altına alan, 3 tane canlı fay hattı üzerinde gerçekleştirilecek olan ve tsunami riski barındıran bir projeydi."

Kanal İstanbul Projesi'nin "ciddi ekolojik tehditleri ve iklim krizleri" beraberinde getireceği değerlendrimesinde bulunan Giritlioğlu, "Bu sebeplerle biz buna itiraz etmiştik.” diye konuştu.

Kanal İstanbul Projesi’ni düzenleyen Yenişehir Rezerv Yapı Alanı İmar Planı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 15 Temmuz 2021’de onaylanmıştı. Planın onaylandığı dönemde bakan, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AK Parti) mevcut İBB başkan adayı Murat Kurum’du.

Sürece ilişkin, İstanbul Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şube Sekreter Üyesi Utku Fırat da K24’e verdiği demeçte, iptal kararını “olumlu” ifadesiyle yorumlarken,  “Ancak, ne yazık ki bütün projeyi ortadan kaldıran bir karar değil.” açıklamasında bulundu.

Kanal İstanbul Projesi’nin 7 etaplı bir imar planı olduğunu ve ilk 3 etabının yapılaşmayla ilgili olan kısım olduğunu belirten Utku Fırat, “Süreç devam ediyor burada önemli olan ÇED raporuna ilişkin açılan ve şuan Danıştay’da olan ÇED olumlu kararıyla ilgili mahkeme sürecinin tamamlanması.” diye konuştu.

Projenin ilk 3 etabına ilişkin davanın iptal kararıyla sonuçlandığını hatırlatan Fırat, söz konusu kararın bilirkişi raporundaki eksiklikler nedeniyle alındığına değinerek, "rapordaki eksiklikler tamamlandığında sürecin yeniden devam etme ihtimali olduğunu" vurguladı.

“ilk 3 etap için şimdilik durdurulan bir proje gibi bakabiliriz.” değerlendirmesinde bulunan Utku Fırat, şu ifadeleri kullandı:

“Asıl önemli olan şey şu, burada konunun kendisi bir kanal projesi değil, buradaki mesele İstanbul’un kuzeyinin olduğu gibi yapılaşmaya açılması. Bu projeyi değerlendirirken sadece bir kanal projesi olarak değil de 3’üncü havalimanıyla ve Kuzey Çevre Otoyoluyla beraber değerlendirmek gerekiyor. Yakın zamanda gündeme gelen bir raylı sistem projesi de var yine kuzey çevre otoyoluna paralel olarak ilerleyen bir proje. Yani şuandaki iktidar İstanbul’un kuzeyini olduğu gibi yapılaşmaya açıyor.”

“Kanal İstanbul ile birlikte de İstanbul’un en yoğun nüfuslarından olan bir yer, bir taraftan 3 diğer taraftan da Kanala İstanbul üzerinden yapılacak köprülerle bir adaya mahkum ediliyor.” diyen Fırat, “Deprem riski olan bir kent ve o bölgede yaşayan insanlar için ciddi şekilde bir güvenlik zafiyeti söz konusu. İstanbul’un kuzeyinin yapılaşmaya açılması, oradaki tüm tarım alanlarını yok edecek, İstanbul’un en önemli su toplama havzalarını ve kuzey ormanlarını yok edecek bir proje olarak çıkıyor karşımıza.” ifadelerini paylaştı.

İstanbul 11. İdare Mahkemesi, 13 Şubat’ta İBB’ye tebliği ettiği 2023/3120 numaralı kararda, söz konusu imar planında şehircilik ilke ve esaslarına, planlama tekniklerine ve hukuka uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine vardığını belirtmişti.

İmar planı değişikliklerinde planın payına düşen nüfusun nasıl tespit edildiğinin bilinmediğini kararda belirten mahkeme, bu durumun dava konusu plan değişiklikleri için nüfus denetimi yönünden belirsizlik yarattığını aktarmıştı.

Bilirkişi raporuna dayanan açıklamalarda, nüfus hesabında eksikler olduğu, değişen yol güzergahına bağlı olarak genişleyen ve yeni önerilen donatı alanları hakkında yatırımcı kurum ve kuruluşlarının görüşlerine dair bilgi bulunmadığı, mezarlık alanlarının ağaçlandırılacak alan olarak gösterilmesinin mevzuata uygun olmadığı belirlenmişti.

İBB’nin Kanal İstanbul'a ilişkin yargıya taşıdığı plan süreçlerine dair diğer davalar için yargı süreci devam ederken, ÇED davası da Danıştay'da görülüyor.

Kanal İstanbul Projesi, o dönemde Başbakan olan Recep Tayyip Erdoğan tarafından ilk kez 2011 yılında açıklanmıştı. Projeyle, İstanbul'un Avrupa yakasında Karadeniz'den Marmara Denizi'ne uzanan bir "su yolu" yapılması planlanıyor.

Projeye, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) başta olmak üzere muhalefet partileri, çevreye ve İstanbul'un dokusuna zarar vereceği gerekçesiyle karşı çıkıyor.