واشنتۆن و تاران لە هەمان کەشتیدان؟

Kurd24

ناڕەزایی ئەمەریکا لە ڕێژەی کاریگەری ئێران لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست چیتر پاساو نییە. ئێران لە قەبارەی ئەمڕۆدا جگە لە بەرهەمێکی ئەمەریکی هیچی تر نییە، شکست یان سەركەوتن بە هەمان ئەنجام.

ئایا ئەمەریکا عێراقی پێشكەش بە ئێران كرد؟

ئایا ئەوە ئەمەریکا نەبوو کە پێشکەوتنی سەربازیە زەبەلاحەکانی بەرەو (حودەیدە) ڕاگرت و شەڕەکەی چارەسەر کرد بە بیانووی "نیگەرانی" سەبارەت بە بارودۆخی مرۆیی؟

ئایا ئەمەریکا ڕێگەی نەدا ڕۆڵی سەربازی و سیاسی حیزبوڵا لە لوبنان زیاد بکات؟

ئایا ئەوە ئۆباما نەبوو کە فەرمانی لەناوبردنی لێکۆڵینەوەی (کاساندرا)ی دا، کە چالاکییەکانی حیزبوڵای ئاشکرا کرد لە بازرگانی نێودەوڵەتی ماددە هۆشبەرەکان و ئەو قازانجەی کە بە ملیارەها دۆلاری بەدەستهێناوە بۆ ئەوەی ڕێکەوتنە ناوەکییەکە لەگەڵ ئێراندا تێک نەشکێنن؟

ئایا واشنتۆن هەموو شوێن و جووڵەی لایەنەکانی ئێران لە نێوان سوریا و عێراق و کۆگاکانی چەک و فڕۆکە چەکدارەکانی نازانێت؟

بۆیە پێش ئەوەی ئەمەریکا و دۆستەکانی لە جیهانی ئازاددا کەشتییەکانیان بە خێرایی بەرەو دەریای سوور بهێنن، پێویستە بیر لە سروشتی پەیوەندییەکانیان لەگەڵ ئێران دیاری بکەین و وەڵامی پرسیارێکی سادە وەربگرین: ئایا ئەمەریکا ئێران بە دوژمن دادەنێت؟

ئەو کەشتییە وێرانکەرەی ئێران کە گەیشتە دەریای سوور گەیشتە خاڵە ستراتیژییەکانی ئێران بۆ پاراستنی بەرژەوەندیەكانی. ئێران حساباتی کۆن و نوێی هەیە و کاتی ئەوە هاتووە کە پارێزگاریان لێبكات.

بێدەنگی ئێران بەرامبەر بە دەیان هێرش بۆ سەر لایەنەکان و پێگە کاریگەریەکانی ئاماژە بەوە دەکات کە ئێران تێدەگات کە بەشێکە لە ستراتیژییەتی واشنتۆن بۆ وەڵامدانەوەی بە وردی بۆ پاساودان بۆ بوونی سەربازی ئەمەریکا لە ناوچەکەدا.

لە لایەکی ترەوە، هێرشەکانی ئێران بۆ سەر بنکەکانی ئەمەریکا لە عیراق و سوریا، کە ژمارەیان بە دەیان بنکە هەیە و بە ڕێکەوت سەربازە ئەمەریکییەکانیان نەکوشتووە، بەشێکن لە دروشم و تێبینیەکانی بەرخۆدان و ئەوانی تر.

نیشاندانی هێزی سەربازی، ڕاستەوخۆ پەیوەندی بە ئامانجی دۆزینەوەی (ئێران)ە کە لە ڕێگەیەوە یان دانپێدانانی نێودەوڵەتی بۆ کاریگەری ناوچەیی و ڕۆڵی نێونەتەوەیی، یان لەوانەیە لە قۆناغێکی دواتردا ڕەواکردنی (پرۆژە ناوەکی)یەکە بێت.

ئەمڕۆ هەردوولا بە هەمان ئاراستەدا دەڕۆن. مەگەر ئێران و ئەمەریکا لە هەمان کەشتیدا بن.

حساباتی واشنتۆن و کاتی ڕووداوەکانی غەزە هاوکات بوون لەگەڵ پڕۆژەکەی بایدن بۆ ڕێگریکردن لە پرۆژەی جیهانی چین. بایدن هەوڵدەدات پڕۆژەکەی چین لە دوو تەوەرەوە لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەورە بدات: یەکەمیان لە باکوور لە ڕێگەی بەندەری (حەیفا) و ئەو ڕێگا بازرگانییەی هیندستان کە دەستی پێکرد و دووەمیان لە باشوور لە ڕێگەی (باب ئەلماندەب).

بایدن دەڵێت سەرکەوتنی پرۆژەی ئابوری چین پێویستی بە دامەزراندنی لانیکەم 10 بنکەی سەربازی دەریایی هەیە بۆ پاراستنی بەرژەوەندییە ئابوورییەکانی چین. هەڵەی چین ئەوەیە کە سەرکەوتوو بووە لە فراوانکردنی لە ڕووی ئابوورییەوە بەبێ ئەوەی لە ڕووی سەربازییەوە هاوتەریب بێت و (باب ئەلمنداب) دڵی پڕۆژەیە.

شەڕی ڕێڕەوەو ڕێگا ئاویەکان لە کاریگەری هەژموون و بەرژەوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا ئاماژەیە بۆ مەترسی ناکۆکییەکی جددی و درێژخایەن، بەتایبەتی لەو کاتەوەی ڕوسیا کە ماوەیەکە هەوڵی دامەزراندنی بنکەیەکی دەریایی دەدات لە (پۆرت سودان)، هۆشداری دا لە پلانی ئەمەریکا بۆ بڵاوکردنەوە و مانەوە لە دەریای سوور، کە لەوانەیە بەشێک بێت لە ستراتیژی واشنتۆن بۆ بەرەنگاربوونەوەی فراوانبوونی چین و ڕوسیا.

لەئێستادا ڕووبەڕووی سەرەتای ململانێیەکی درێژخایەن دەبینەوە کە لە باکوور بەتایبەت لە دەریای باکووردا بتەقێتەوە، کە دوای شەڕی ئۆکرانیا، ئەمەریکا توانی لە کۆی هەشت وڵات حەوت وڵات بگرێتەوە کە چاویان لەم هێڵە ئاویە ستراتیژییە بوو، هەموویان بخاتە ناو ناتۆ.

ئەو کەسەی کۆنترۆڵی هێڵەکانی گواستنەوەی ئاوی نێودەوڵەتی دەکات جیهان کۆنترۆڵ دەکات.

بۆیە بەدوای بەرژەوەندیەكان بگەڕێ، وەڵامەکانت دەدۆزیتەوە، ڕەنگە وەڵامی پرسیارە سادەكانی سەرەتای ووتارەكەش.