كاردانه‌وه‌ جیهانییه‌كان به‌رامبه‌ر سه‌ركه‌وتنی دۆناڵد ترامپ

ئه‌وروپا دوو بەرەیە و توركیاش پێشوازی له‌ سه‌ركه‌وتنی ترامپ ده‌كات

K24 – هه‌ولێر

وڵاتانی جیهان له‌ ئاسیاوه‌ تا ئه‌وروپا كاردانه‌وه‌یان پیشاندا به‌رامبه‌ر سه‌ركه‌وتنی دۆناڵد ترامپ له‌ هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆكایه‌تی ئه‌مریكا، كه‌ سه‌ركه‌وتنی به‌ خاڵێكی وه‌رچه‌خان له‌ سیاسه‌تی ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مریكا ئه‌ژمار ده‌كرێت.

وه‌زیری به‌رگری ئه‌لمانیا ئورسولا ڤین دێر لێیێن، هاوپه‌یمانی ئه‌نگلێلا میركلی راوێژكار، سه‌ركه‌وتنی ترامپ به‌ شۆكێكی گه‌وره‌ زانی و پرسیاری ئه‌وه‌ی كرد كه‌ ئایا "ئاشتی ئه‌مریكا" كۆتایی دێت، په‌یوه‌ندیی به‌ ئه‌و ئاشتییه‌ی هه‌یه‌ كه‌ واشنتۆن له‌ وه‌ته‌ی شه‌ری دووه‌می جیهانی سه‌رۆكایه‌تی په‌یوه‌ندییه‌ نێوده‌وڵه‌تییه‌كان ده‌كات.

وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی فه‌ره‌نسا ژان مارك ئایرالت به‌ڵێنی هاوكاری وڵاته‌كه‌ی له‌گه‌ل ترامپی دا و به‌ڵام گوتی وه‌ك شه‌خسی خۆی، بۆ ئه‌و جێگه‌ی پرسیاره‌ و له‌ سیاسه‌تی ده‌ره‌وه‌ی ترامپ دڵنیا نییه‌، وه‌ك به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی گۆڕانی كه‌شوهه‌وا، رێكه‌وتننامه‌ی ئه‌تۆمی له‌گه‌ڵ ئیران و شه‌ڕی ناوخۆ له‌ سوریا.

وه‌زیری پێشووی سوید كارل بیلدت له‌ ئه‌كاونتی خۆی له‌ تویته‌ر نووسیوه‌ سه‌ركه‌وتنی دۆناڵد وه‌ك ساڵی دوو به‌رامبه‌ر بوونی كاره‌ساتی رۆژئاوا دێته‌ به‌رچاو و ئاماژه‌ به‌ ده‌نگدانی به‌ریتانیا بۆ چوونه‌ ده‌ره‌وه له‌ یه‌كێتی ئه‌وروپا كرد و "به توندتر به‌ستی قاویشی كورسی" به‌ناو كرد.

له‌ لایه‌كی تره‌وه‌ پۆپۆلیسته‌كانی راستگرا له‌ ئوسترالیاوه‌ تا فه‌ره‌نسا خۆشحاڵی خۆیان ده‌ربڕی و به‌ لێدانێك له‌ دامه‌زراوه‌ی سیاسی ده‌زانن.

ئه‌ندامێكی به‌ره‌ی نیشتیمانی فه‌ره‌نسا، فلۆریان فیلیپۆ له‌ ئه‌وكانتی تویته‌ری خۆی نووسیوه‌ "دونیای ئه‌وان دروخێت و دونیای ئێمه‌ش بنیات ده‌نرێت".

ژان ماری لۆپێن دامه‌زرێنه‌ی به‌ره‌ی نیشتیمانی فه‌ره‌نسا و باوكی مارین سه‌رۆكی ئێستای ئه‌و پارته رایگه‌یاند "ئه‌مڕۆ ئه‌مریكا و سبه‌ینێ فه‌ره‌نسا!".

جێگری سه‌رۆكی ئه‌لته‌رناتیفی دژی كۆچبه‌ران له‌ ئه‌ڵمانیا رایگه‌یاند "سه‌ركه‌وتنی دۆناڵد نیشانه‌ی ئه‌وه‌یه‌ كه‌ هاووڵاتیان له‌ رۆژئاوا داوای گۆڕانێكی روون له‌ سیاسه‌ت ده‌كه‌ن".

وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی توركیا مه‌ولوود چاوشئۆغلو "پیرۆزبایی دۆناڵد ترامپی كرد به‌ بۆنه‌ی سه‌ركه‌وتنی له‌ هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆكایه‌تی ئه‌مریكا" و له‌ ئه‌وكانتی خۆی له‌ تویته‌ر نووسیوه‌ "ئه‌نقه‌ره‌ له‌سه‌ر بنه‌مای متمانه‌، په‌یوه‌ندی و هاوكارییه‌كانی له‌گه‌ڵ ئه‌مریكا به‌هێزتر ده‌كات".

ترامپ له‌ بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردن ستایشی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی ڤلادیمیر پوتین سه‌رۆكی روسیا كرد و داوای كرد پێویسته رێگه‌ به‌‌ كۆریای باشوور و ژاپۆن بدرێت په‌ره‌ به‌ بۆمبی ئه‌تۆمی بده‌ن بۆ به‌رگری كردن له‌ خۆیان.

هه‌روه‌ها دژایه‌تی خۆی به‌رامبه‌ر رێككه‌وتنی جیهانی بۆ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی گۆڕانی كه‌شوهه‌وا ده‌ربڕی كه‌ ساڵی رابردوو له‌ فه‌ره‌نسا ئیمزا كرا و دژایه‌تی خۆیشی به‌رامبه‌ر رێككه‌وتنی ئه‌تۆمی نێوان تاران و رۆژئاوا پیشاندا كه‌ به‌هۆی ئه‌و رێككه‌وتنه‌ سزاكانی سه‌ر ئێران سووك كران و له‌ به‌رامبه‌ر دا له‌ نزیكه‌وه‌ چاودێری پرۆگرامی ئه‌تۆمی ئێران ده‌كرێت.

سه‌رچاوه‌: رۆیته‌رز