دفاع نمایندهی زن در مجلس ایران از سنت خونبس
اربیل (کُردستان۲۴)- الهام آزاد، یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی ایران، با دفاع از سنت «خونبس» در برخی مناطق ایران، ضد زن بودن آن را رد کرده و گفت این سنت «نماد صلح» است.
بر اساس سنت «خونبس»، دختری برای پایان دادن به یک نزاع خونین از طایفهی قاتل به عقد مردی از طایفه مقتول درمیآید تا درگیری و انتقام پایان یابد و صلح برقرار شود.
الهام آزاد، عضو هیئترئیسهی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی ایران، روز سهشنبه ۱۱ شهریور، در گفتوگو با وبسایت خانەی ملت، وبسایت رسمی مجلس شورای اسلامی ایران، از تلاشها برای ثبت سنت خونبس در فهرست میراث ناملموس کشور دفاع کرده است.
صادق جعفری چگنی، رئیس دادگستری شهرستان شوش تیرماه سال جاری، خونبس را «سنت حسنه» نامیده و گفته بود ثبت آن در فهرست میراث ناملموس کشور به ادارهی کل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استان خوزستان پیشنهاد شده است.
از سوی دیگر شهناز سجادی، دستیار حقوق شهروندی معاون رئیسجمهوری در امور زنان و خانواده بر ضرورت جرمانگاریِ سنتهای مغایر حقوق انسانی علیه زنان تأکید کرده است.
سجادی در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا گفت: «برای جلب رضایت اولیا دم باید تمهیدات انسانیتری پیشبینی شود و این سنت نگاه ابزاری به زن است و با کرامت انسانی او مغایرت دارد، بهخصوص اگر این امر در سن کودکی و طفولیت برای دختر اتفاق بیفتد، مغایر حقوق کودک است.»
سالهای پیش نیز مقامهای محلی استانهای لرستان، فارس، چهارمحالوبختیاری و کهگیلویهوبویراحمد که در کنار استان خوزستان، این سنت در برخی مناطق آنها جاری میشود، برای ثبت آن تلاش کرده بودند که با مخالفت مدیریت وقت «سازمان میراث فرهنگی» مواجه شد.
شیوهی اجرای رسم خونبس در میان طوایف و اقوام مختلف متفاوت است؛ در میان اعراب خوزستان، چهار زن بهعنوان "دیه" به طایفهی مقتول داده میشود؛ یک زن به خانوادهی مقتول و سه زن دیگر به بقیهی طایفه داده میشوند.
در عشایر "بختیاری" و "لر" درازای هر مقتول یک زن، بهعلاوهی زمین و گاه مقداری پول پرداخت میشود. در میان اعراب زنی که بهعنوان خونبس میرود "فصیله" نام دارد که حقوحقوق چندانی ندارد؛ حق طلاق و شیربها ندارد و تنها از طرف شوهر برای او مهریهای تعیین میشود. در خونبس حتی ممکن است دختری که به خونبها میدهند حتی یکساله باشد و متعهد میشوند که وقتی به سن بلوغ رسید، او را به عقد خانوادهی مقتول درآورند.
/ا.م