K24 ÖZEL - Rojava’da coronavirüs aşısı nasıl yapılacak?
Yaklaşık 10 yıldır çatışmaların sürdüğü Rojava’da yetkililer, aşı ile ilgili Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Dünya Tabipler Birliği (WMA) gibi kurumların kendileriyle iletişime geçmediklerini, uluslararası kuruluşların ve aşı şirketlerinin bu konuda Özerk Yönetim’i muhatap alması gerektiğini söylüyor.
Cizire Bölgesi Sağlık Kurulu Eşbaşkanı Dr. Mustafa Keleş, coronavirüs aşısını geliştiren ülkelerin ve şirketlerin parası olan devletlere satacağını belirterek, “Savaş halindeki Suriye ve Rojava’ya şimdilik kimse aşı satmaz çünkü paramız yok. Ama bizim de bu aşıya ihtiyacımız var ve Rojava’ya da gelmeli” dedi.
Rojava’da aşıdan önce coronavirüse karşı kullanabilecek tıbbi malzemelerin yetersiz olduğunu kaydeden Dr. Mustafa Keleş şunları söyledi:
“Evet aşının çıktığını duyuyoruz, büyük ülkeler kendisi için bu aşıları istiyor. İngiltere şu an bu aşıları hem satmak hem de kendi ülkesi için kullanmak istiyor. Aşılar dünya için nasıl temin edilecek, nasıl dağıtılacak bunların hepsi zorlu süreçler. Rojava gibi savaş içerişinde bir bölge için daha zor. Bu aşılarla ilgili gerçek olan şu ki; büyük ve zengin ülkeler ilk önce bu aşıları satın alacaklar. Ortadoğu ülkeleri aşı alma konusunda en alt sıralarda yer alacaklar. Rojava ise en son sıradadır çünkü henüz bizimle iletişime geçen ve bizi muhatap alan dünyadaki saygın sağlık kuruluşları yok. Zaten biz de aşıyı satın almaya henüz hazır değiliz çünkü imkanımız yok. Aşıyı kullanacak uzman ekibimiz yok.”
Salgına karşı geliştirilen aşıdan faydalanmak istediklerini vurgulayan Dr. Keleş, “Aşı için biz de Dünya Sağlık Örgütü ya da Dünya Tabipler Birliği ile henüz bir iletişime geçmedik. Çünkü iletişime geçme imkanlarımız oluşmadı. Elbette bu aşıdan faydalanmak için bu uluslararası kuruluşlara mesaj ve isteklerimizi ileteceğiz. Ama bizi ne kadar kâle alacaklar, açıkçası bu aşamada bilmiyoruz. Her şeye rağmen bütün dünya için bazı aşıların bulunması umut verici” dedi.
“AŞILAR KONUSUNDA ESAD REJİMİ MUHATAP ALINMASIN”
Covid-19’a karşı aşının Rojava’ya gelmesi durumuna anlaşmanın rejimle değil, Özerk Yönetim'le yapılmasını savunan Dr. Keleş, sözlerini şöyle bitirdi:
“Aşının Suriye ve Rojava’ya gelmesi durumunda biz Rojava için Beşar Esad rejiminin Kürtler ve Rojava için muhatap alınmasını istemiyoruz, mutlaka Özerk Yönetimi’nin muhatap alınmasını istiyoruz. Suriye rejimiyle bir anlaşma yapılmadan biz hiçbir konuda rejimin bizim için dünya ile bir karar almasını istemiyoruz. Coronavirüs için de bu geçerlidir. Şu an dünya ve uluslararası güçlerle iletişim ve müzakereleri Özerk Yönetim üzerinden yapıyoruz.”
Rojava’da coronavirüsle mücadeleye yönelik önlemler alınsa da 2011'den beri devam eden savaş nedeniyle sağlık hizmetlerinin yetersiz olması ve kötü yaşam koşulları nedeniyle insanların hayatı tehlike altında.
Rojava’da son süreçte artan can kayıpları ve vakaların önüne geçmek için bir dizi yasak uygulandı ve bu şekilde salgının önüne geçilmeye çalışıldı. Son bir haftadır Rojava’da vaka sayısı 100’den 60-50’lara kadar düştü.
K24’e konuşan Özerk Yönetim'e bağlı Kamışlo Sağlık Kurulu Eşbaşkanı Ciwan Mustafa da geliştirilen aşıların coronavirüse karşı ne kadar etkili olacağı konusunda henüz bilgi sahibi olmadıklarını söyledi.
Aşı ile ilgili herhangi bir sağlık kuruluşunun kendileriyle irtibata geçmediğini ifade eden Mustafa şunları söyledi:
“Covid-19’la ilgili bazı dünya sağlık kuruluşlarıyla irtibatımız var ama aşı için kimse bizimle iletişime geçmedi henüz. Biz de bu aşıların ne kadar etkili olacağını bekliyoruz, ona göre dünya ile iletişim sağlayacağız. Ama önümüzdeki süreçlerde geliştirilen aşılarla ilgili olumlu bir gelişme olursa sağlık kuruluşlarının Rojava’yı unutmamalarını umuyoruz. Çünkü gerçekten burada coronavirüse karşı imkanlarımız çok kısıtlı. Bazı uluslararası sağlık kuruluşların dışında bize tıbbi yardım gönderen kimse yok. Suriye rejimi Rojava’ya sağlık yardımı hiç yapmıyor. Onun için eğer bir gün Rojava’ya aşı yardımı yapılırsa bunun için anlaşmanın rejimle değil, Özerk Yönetim’le yapılmasını istiyoruz.”
UMUT VADEDEN AŞILAR
Dünya genelinde klinik deneme adımında üçüncü aşamaya geçen 11 aşı bulunuyor. Binlerce deneğin katıldığı aşı çalışmalarının 4'ü ABD’de, 1'i İngiltere’de, 1'i Rusya’da, 1'i Hindistan'da ve 4'ü Çin’de yürütülüyor.
Rojava’da ve Özerk Yönetim’e bağlı bölgelerde şimdiye kadar 7 bin 322 kişi coronavirüse yakalandı, 224 kişi hayatını kaybetti, 1063 kişi de iyileşerek sağlığına kavuştu.