ترامپ اورشلیم را بە عنوان پایتخت اسرائیل بە رسمیت شناخت
K24 - اربیل
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا روز چهارشنبه ١٥ آذر ماه شهر اورشلیم ( قدس) را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت و فرمان ساخت سفارت آمریکا در این شهر را امضاء کرد.
دونالد ترامپ در سخنرانی روز چهارشنبه خود با اعلام اینکه زمان آن رسیده که اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخته شود، گفت: «به وعده خود جهت به رسمیت شناختن اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل عمل کردم. اسرائیلی‌ها حق دارند پایتخت خود را انتخاب کنند.»
رئیس‌جمهوری آمریکا تاکید کرد که ادیان سه‌گانه باید از آزادی کامل برای عبادت در اورشلیم بهره‌مند باشند.
او افزود: «راهبردهایی که آمریکا پیش از این درباره خاورمیانه اتخاذ کرده بود، موفق نبوده‌اند. آمریکا به تلاش برای رسیدن به صلح پایدار بین اسرائیل و فلسطین متعهد است. اگر دو طرف توافق کنند، واشنگتن از راه‌حل دو دولت حمایت می‌کند.»
ترامپ گفت که دایره اختیارات اسرائیل در قدس براساس نتیجه نهایی مذاکرات تعیین می‌شود.
او در ادامه گفت: «روسای جمهوری آمریکا بیش از 20 سال از به رسمیت شناختن اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل سرباز زدند، زیرا باور داشتند این کار، روند صلح را تقویت می‌کند و حالا پس از 20 سال ما به هیچ توافق صلحی میان اسرائیل و فلسطین نزدیکتر نشده‌ایم.»
ترامپ از رهبران منطقه خواست برای گسترش صلح در منطقه، به تلاش‌های صلح بپیوندند و گفت: «برای آنها که صلح می‌خواهند زمان آن رسیده که تندروها را از میانشان برانند.»
او همگان را به آرامش و میانه‌روی فرا خواند و بر ضرورت همکاری شرکاء در خاورمیانه برای نابودی تروریسم تاکید کرد.
رئیس‌جمهور آمریکا همچنین اعلام کرد که معاونش مایک پنس در روزهای آینده به خاورمیانه خواهد رفت.
او ساعاتی پیش از این سخنرانی گفته بود که در اتخاذ تصمیم به رسمیت شناختن اورشلیم تاخیر فراوان صورت گرفته و افزوده بود: «روسای جمهوری متعددی گفتند که تصمیم دارند کاری بکنند و نکردند. موضوع به شجاعت آنها تعلق داشت یا نظرشان را عوض کردند، من نمی‌توانم چیزی در این باره به شما بگویم.»
وزارت امور خارجه آمریکا از همه هیات‌های دیپلماتیک این کشور خواست که از سفرهای غیرضروری به قدس و کرانه باختری تا 20 دسامبر خودداری کنند.
در نامه وزارت امور خارجه آمریکا دلیلی برای این تاخیر ذکر نشده ولی آمده که "سفارت [آمریکا] در تل‌آویو و سرکنسولگری در اورشلیم می‌خواهند که همه سفرهای غیرضروری به اسرائیل، اورشلیم و کرانه باختری از چهارم تا بیستم دسامبر به تاخیر افتد.»
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل در واکنش بە تصمیم دونالد ترامپ، گفت که اعلامیه ترامپ یک تحول "تاریخی" است. او این تصمیم را "شجاعانه و عادلانه" خواند.
نخست وزیر اسرائیل گفت که این سخنرانی "گام مهمی به سوی صلح بود، چون فقط صلحی قابل قبول است که اورشلیم را پایتخت کشور اسرائیل بشناسد."
او گفت که این شهر "برای تقریبا ۷۰ سال پایتخت اسرائیل بوده است."
نفتالی بنت وزیر آموزش اسرائیل هم در ستایش از این تصمیم گفت "ایالات متحده خشت دیگری بر دیوار اورشلیم می‌نهد، خشتی بر شالوده کشور یهودی". او سایر کشورها را ترغیب کرد این سرمشق را دنبال کنند.
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، گفت که این تصمیم ترامپ با اراده جهانی در تضاد است.
محمود عباس گفت: «تصمیم ترامپ با اراده جهانی در تضاد است و تلاش‌های صورت گرفته برای صلح را تضعیف خواهد کرد.»
رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین افزود: «قدس پایتخت کشور فلسطین است و اصیل‌تر از آن است که یک تصمیم هویتش را تغییر دهد.»
او همچنین گفت که تصمیم دونالد ترامپ به معنای کناره‌گیری واشنگتن از حمایت از روند صلح است.
به گفته محمود عباس، تشکیلات خودگران در روزهای آینده به اتخاذ تصمیمات مناسب با مشورت کشورهای دوست مشغول خواهد شد.
در اعتراض به تصمیم دونالد ترامپ گروه‌های فلسطینی روزهای پنج‌شنبه و جمعه را "روز خشم مردمی" نامیده و در مراکز شهرها و در مقابل کنسولگری‌ها و سفارتخانه‌ها در اعتراض به این تصمیم که می‌تواند روند صلح میان اسرائیل و فلسطین را دچار مشکل کند، تظاهرات خواهند کرد.
مخالفت کشورهای اسلامی با اقدام رئیس جمهور آمریکا
مولود چاوش اغلو وزیر خارجه ترکیه گفت که این تصمیم "غیرمسئولانه است." او در توییتر نوشت که "این تصمیم برخلاف قوانین بین المللی و قطعنامه های مرتبط سازمان ملل است."
یک روز پیشتر ملک سلمان پادشاه عربستان در تماسی تلفنی به آقای ترامپ گفته بود که این اقدام "تحریک فاحش مسلمانان در همه جای جهان است."
عبدالفتاح سیسی رئیس جمهور مصر هم اخطار داد که این اقدام اوضاع در منطقه را پیچیده تر و شانس صلح در خاورمیانه را "تضعیف" می کند.
اتحادیه عرب گفت که "این قدمی خطرناک است که پیامدهایی منفی" در سراسر منطقه خواهد داشت و نقش آمریکا به عنوان "میانجیگر قابل اعتماد" در مذاکرات صلح آینده را زیر سوال خواهد برد.
ایران هم گفتە است که این تصمیم باعث "انتفاضه تازه ای" خواهد شد. وزارت خارجه ایران اعلام کرد که آمریکا آشکارا قطعنامه های بین المللی را نقض کرده است.
ملک عبدالله پادشاه اردن خواستار تلاشی مشترک برای "مقابله با پیامدهای این تصمیم" شد و سخنگوی دولت اردن گفت آقای ترامپ با این تصمیم قوانین بین المللی و منشور سازمان ملل را زیر پا می گذارد.
میشل عون رئیس جمهور لبنان گفت که فرآیند صلح چند دهه عقب خواهد افتاد و وزیر خارجه قطر گفت که این حرکت "حکم اعدام برای همه کسانی است که در پی صلح هستند."
واکنش نهادهای بین‌المللی و دیگر کشورهای جهان
پاپ فرانسیس گفت: "من نمی‌توانم نگرانی عمیقم از وضعیتی که در چند روز اخیر پیش آمده را پنهان کنم. در عین حال، قویا از همه می‌خواهم براساس قطعنامه‌های سازمان ملل موقعیت کنونی شهر را محترم بشمارند."
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل گفت که "بیانیه آقای ترامپ چشم انداز صلح برای اسرائیلی ها و فلسطینی‌ها را خراب می کند."
گوترش گفت موقعیت بیت المقدس "باید در جریان مذاکرات مستقیم میان دو طرف حل و فصل شود."
او گفت این مذاکرات باید "نگرانی‌های مشروع فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها هر دو را مد نظر قرار دهد."
اتحادیه اروپا خواستار "از سرگیری فرآیند صلحی موثر در جهت یافتن راه حل دو کشور برای دو ملت" شد و گفت که "آرزوهای دو طرف باید برآورده شود و باید راهی از طریق مذاکرات برای حل موقعیت اورشلیم به عنوان پایتخت آینده هر دو کشور پیدا شود."
امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه گفتە است که "تصمیم آقای ترامپ برای شناسایی بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل قابل تاسف است." او گفت "باید طرفین بە هر قیمتی از اعمال خشونت پرهیز کنند."
چین و روسیه هم این نگرانی را بیان کردند که تصمیم تازه ممکن است باعث تنش بیشتر در منطقه شود.
سخنگوی نخست وزیر بریتانیا هم گفت: "ما در مورد تصمیم انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم و شناسایی اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل پیش از توافق در مورد موقیت نهایی آن، با آمریکا اختلاف نظر داریم. به عقیده ما این حرکت کمکی به چشم انداز صلح در منطقه نمی"کند."
سخنگوی آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان هم گفت که او از تصمیم رئیس جهور آمریکا "حمایت نمی کند." استفان سیبرت گفت: "دولت آلمان از این موضع پشتیبانی نمی کند چون موقعیت اورشلیم فقط می‌تواند در چارچوب راه حل دو کشوری تعیین شود."
/ا.م