توركیا و ئێران: هاوڕاین له‌سه‌ر پاراستنی یه‌كپارچه‌یی خاكی سووریا

كۆنفڕانسی رۆژنامه‌وانی هه‌ردوو وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی توركیا و ئێران له‌ ئه‌نقه‌ره‌ - 17-1-2023
كۆنفڕانسی رۆژنامه‌وانی هه‌ردوو وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی توركیا و ئێران له‌ ئه‌نقه‌ره‌ - 17-1-2023

K24 – هه‌ولێر:

له‌ كۆنفرانسێكی رۆژنامه‌وانیدا، هه‌ردوو وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی توركیا و ئێران له‌ ئه‌نقه‌ره‌ جه‌ختیان له‌سه‌ر پاراستنی یه‌كپارچه‌یی خاكی سووریا و به‌هێزكردنی په‌یوه‌ندییه‌كانی نێوان هه‌ردوولا كرده‌وه‌.

ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه‌ (17ـی كانوونی دووه‌م/یه‌نایری 2023)، له‌ كۆنفرانسێكی رۆژنامه‌وانیدا، مه‌ولود چاوشئۆغلۆ، وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی توركیا و حوسێن ئه‌میر عه‌بدوڵڵاهیان، وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئێران، ئاماژه‌یان به‌ ناوه‌ڕۆكی كۆبوونه‌وه‌كه‌یان كرد كه‌ تایبه‌ت بوو به‌ چه‌ند پرسێكی به‌ په‌یوه‌ندییه‌كانی نێوان هه‌ردوو وڵات و ناوچه‌كه‌.

له‌لایه‌ن خۆیه‌وه‌، وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی توركیا رایگه‌یاند، سزاکانی سەر ئێران قبووڵکراو نین، هه‌رچه‌نده‌ بەهۆی سزاکانه‌وه‌ ناتوانین نەوت له ئێران بکڕین به‌ڵام له بواری گاز پەیوەندیمان لەگەڵ ئێران ماوه و لەم زستانەدا هەناردەی گاز له ئێرانەوه بۆ تورکیا کەمبووەتەوه.

سه‌باره‌ت به‌ په‌یوه‌ندییه‌كانی نێوان ئه‌نقه‌ره‌ و تاران، چاوشئۆغڵو ئاماژه‌ی به‌وه‌كرد، هەفتانه زیاتر له 200 گەشتی ئاسمانی له نێوان تورکیا و ئێران هەیه و ساڵانه زیاتر له دوو ملیۆن گەشتیار له نێوان هه‌ردوو وڵات هاتووچۆ دەکەن.

له‌باره‌ی پرسی په‌كه‌كه‌، وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی توركیا روونیكرده‌وه‌، له‌گه‌ڵ تاران له پرسه ناوچەییەکان هاوڕاین و بەداخەوه له سنووری ئێرانیش پەکەکه هەیه به‌ڵام پێویسته کورد و پەکەکه لەیەک جیابکەینەوه.

هه‌روه‌ها چاوشئۆغڵو باسی له‌وه‌شكرد، له‌گه‌ڵ وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئێراندا باسمان له دۆخی عێراق و سووریا کرد و هەردوولا هاوڕابووین لەسەر پاراستنی یەکپارچەیی خاکی سووریا و له داهاتوودا لەسەر ئاستی وەزیرانی دەرەوه لەگەڵ سووریا کۆدەبینەوه.

له‌باره‌ی عێراقیشه‌وه‌، چاوشئۆغڵو گوتی، "سەقامگیریی عێراق بۆ تورکیا و ئێران گرنگه و هەر کێشەیەک له عێراق و ئێران و سووریا هەبن کێشەی ئێمەشه".

وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی توركیا ئاماژه‌ی به‌وه‌شكرد، پێویست به دەستوەردانی رۆژئاوا له عێراق و سووریا ناکات و بۆ ئه‌مه‌ش له‌گه‌ڵ ئێراندا هه‌مان هه‌ڵوێستمان هه‌یه‌ و به‌ڕوونی رامانگه‌یاندووه‌.

له‌لایه‌كی دیكه‌وه‌، حوسێن ئه‌میر عه‌بدوڵڵاهیان، وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئێران له‌باره‌ی كۆبوونه‌وه‌كه‌یانه‌وه‌ رایگه‌یاند، پێداگریمان لەسەر جێبەجێکردنی هاوکاری ستراتیژی نێوان ئێران و تورکیا کرد و له‌ داهاتوویه‌كی نزیكیشدا، سەرۆک کۆماری ئێران سەردانی تورکیا دەکات.

هه‌روه‌ها وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئێران روونیكرده‌وه‌، له‌گه‌ڵ وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی توركیا باسمان له بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر کرد له‌ ناوچه‌كه‌ و له‌ پرسه‌ ناوچه‌ییه‌كاندا له‌ زۆر بابه‌تدا هاوڕابووین و باسمان له ئاڵوگۆڕی تاوانباران له‌نێوان هه‌ر تورکیا کرد.

سه‌باره‌ت به‌ په‌یوه‌ندییه‌ ئابووری و بازرگانییه‌كانی نێوان ئه‌نقه‌ره‌ و تاران، عەبدوڵڵاهیان جه‌ختی له‌سه‌ر ئه‌وه‌كرده‌وه‌، له داهاتوویه‌کی نزیکدا سێ بازاڕی سنووری لەگەڵ تورکیا دەکەنەوه.

هاوكات وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئێران پێشوازی له به‌ره‌وپێشچوونی پەیوەندییه‌كانی نێوان سووریا و تورکیا كرد و ئاماژه‌ی به‌وه‌كرد، ئه‌و هه‌نگاوه‌ له‌ بەرژەوەندی ناوچەکەیه.

له‌ به‌شێكی دیكه‌ی قسه‌كانیدا، وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئێران جارێكی دیكه‌ تۆمەتەکانی دژ به‌ وڵاته‌كه‌ی له پرسی جه‌نگی ئۆکرانیا رەتكرده‌وه‌.