سفر بایدن به خاورمیانه از چهارشنبه آغاز می‌شود

بایدن پس از سفر به اسرائیل در عربستان با روسای کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس به‌اضافه‌ی مصر اردن و عراق تشکیل جلسه می‌دهد
جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا
جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا

اربیل (کوردستان ۲۴) - جو بایدن رئیس‌جمهور ایالات‌متحده اولین سفر خود را به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا به خاورمیانه انجام خواهد داد که از روز چهارشنبه ٢١ تیرماه ۱۴۰۱ با ورود به اسرائیل آغاز می‌شود. وی پیش از سفر به جده، عربستان سعودی، در اسرائیل و همچنین در کرانه باختری، جلساتی را برگزار خواهد کرد و سپس با رهبران شورای همکاری خلیج‌فارس دیدار خواهد کرد

مصطفی کاظمی، نخست‌وزیر عراق فدرال، به نمایندگی کشورش در اجلاس سران  کشورهای عضو شورای خلیج بە اضافه‌ی مصر و اردن و عراق  و با حضور جو بایدن شرکت خواهد کرد. در صورت حضور وزرای خارجه‌ی کشورها در این نشست، فؤاد حسین، وزیر امور خارجه‌ی عراق نیز در آنجا حضور خواهد داشت. فؤاد حسین از وزرای کورد و از اعضای حزب دمکرات کوردستان (KDP) در کابینه‌ی فعلی دولت عراق است.

اصلاح سیاست ایالات‌متحده: تمرکز بر هماهنگی اعراب و اسرائیل در برابر تهدیدات ایران

به گزارش روزنامه‌ی وال استریت ژورنال، با آغاز ریاست جمهوری بایدن در ژانویه ۲۰۲۱، تمدید توافق هسته‌ای ایران در سال ۲۰۱۵، که به‌طور رسمی به‌عنوان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) شناخته می‌شود و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا در سال ۲۰۱۸ آن را ترک کرد، در دستور کار وی قرار گرفت.

در پی بازگشت دولت بایدن بە میز مذاکرات برجام،  مواضع متحدان سنتی آمریکا در خاورمیانه - مانند اسرائیل و عربستان سعودی - کاملاً نادیده گرفته شد. آنها در ابتدا با این توافق مخالفت کرده بودند زیرا باور نداشتند که این توافق مانع دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای شود.

از زمان روی کار آمدن بایدن، بیش از یک سال مذاکرات درباره‌ی احیای برجام ادامه داشت، اما توافقی حاصل نشد. اکنون به نظر می‌رسد که دولت بایدن به‌طور فزاینده‌ای پذیرفته است که طی این مذاکرات هیچ توافقی به‌دست نیامده است.

جیک سالیوان، مشاور شورای امنیت ملی، روز دوشنبه ۲۰ تیرماه ۱۴۰۱ در رابطه با ایران به موضوع کاملاً جدیدی پرداخت: "تهران در حال آماده شدن برای ارسال تعداد زیادی پهپاد یا هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه است، ازجمله پهپادهای پیشرفته که قادر به حمل سلاح هستند. برای استفاده روسیه در جنگ خود در اوکراین هستند."

سالیوان به خبرنگاران گفت: «اطلاعات ما نشان می‌دهد که دولت ایران در حال آماده‌سازی ارسال چند صد هواپیمای بدون سرنشین، ازجمله پهپادهای با قابلیت حمل سلاح در یک جدول زمانی تسریع شده به روسیه است». ایران همچنین به نیروهای روسی در مورد نحوه‌ی استفاده از پهپاد آموزش خواهد داد.

واکنش ایران به اظهارات سالیوان

ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه‌ی جمهوری اسلامی ایران روز سه‌شنبه ۲۱ تیرماه در پاسخ به سؤال خبرنگاران در خصوص اظهارات «جیک سالیوان» واگذاری پهپادهای ایرانی به روسیە را تکذیب نکرد و گفت که"سابقه‌ی همکاری‌ها بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در حوزه‌ی برخی فناوری‌های نوین به‌پیش از آغاز جنگ در اوکراین برمی‌گردد و در مقطع اخیر هیچ تحول خاصی دراین‌ارتباط رخ نداده است.

کوردستان٢٤ را در تلگرام دنبال کنید

در ماه‌های اخیر اهداف مختلفی که موردحمله ایران یا نیروهای نیابتی آن قرار گرفته‌اند، ازجمله دولت اقلیم کوردستان، عربستان سعودی و امارات متحده‌ی عربی، همگی از حملات موشکی و پهپادی ایران شکایت داشته‌اند، اما تاکنون پاسخ قاطعانه‌ای که انتظار داشته‌اند، دریافت نکرده‌اند، اما اکنون ممکن است وضعیت تغییر کند.

اظهارات سالیوان، در آستانه‌ی سفر بایدن به خاورمیانه، زمینه را برای افزایش همکاری‌ها در برابر تهدیدات ایران فراهم می‌کند.

ترویج روابط اعراب و اسرائیل

درعین‌حال، همچنین بدیهی است که بزرگ‌ترین موفقیت درزمینه‌ی دیپلماسی اعراب و اسرائیل طی ٢٠  سال گذشته، توافق ابراهیم است که در آخرین سال دولت ترامپ منعقد شد. توافق ابراهیم توافقات عادی‌سازی بین اسرائیل و سه کشور بحرین، امارات و مراکش را در برمی‌گیرد.

دو توافق یک - بحرین و امارات - ناشی از نگرانی مشترک در مورد توسعه‌طلبی ایران است. علاوه بر این، عربستان سعودی نفوذ قابل‌توجهی بر بحرین دارد و اگر ریاض با این پیمان مخالفت می‌کرد، به‌احتمال‌زیاد بحرین آن را منعقد نمی‌کرد.

بیشتر: واکنش وب‌سایت شورای امنیت ملی ایران به موضوع ایجاد شبکه‌ی پدافندی یکپارچه در منطقه

به گزارش نیویورک‌تایمز، سفر بایدن به اسرائیل "بر تقویت سریع روابط اسرائیل با کشورهای عربی و مشارکت نظامی نوظهور اعراب و اسرائیل برای مقابله با تهدیدات ایران متمرکز خواهد شد."

ایتامار رابینوویچ، استاد سابق تاریخ خاورمیانه در دانشگاه تل‌آویو و سفیر اسرائیل در واشنگتن از سال ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۶، به نیویورک‌تایمز گفت: "یک نزدیکی جدید بین اسرائیل و خلیج‌فارس وجود دارد." وی افزود که سؤال واقعی این است که آیا ایالات‌متحده می‌تواند به توسعه‌ی بیشتر این روابط کمک کند؟

تحکیم روابط با عربستان

سفر بایدن به خاورمیانه همچنین بخشی از تلاش برای ازسرگیری روابط با عربستان سعودی با توجه به بحران اقتصادی ناشی از حمله‌ی روسیه به اوکراین و تحریم متعاقب آمریکا و اروپا بر خرید انرژی روسیه است.

وال‌استریت ژورنال روز دوشنبه گزارش کرد  که "این نشان‌دهنده‌ی یک حرکت به سمت یک سیاست خارجی سنتی‌تر ایالات‌متحده با عربستان سعودی است، زیرا واقعیت‌های دیپلماسی نفتی و ژئوپلیتیک [بایدن] را به مصالحه با وعده‌های انتخاباتی برای منزوی کردن پادشاهی بر سر حقوق بشر سوق می‌دهد.

بایدن در کارزار ریاست جمهوری سال ۲۰۱۹ گفته بود که قصد دارد عربستان سعودی را وادار کند "بهای پامال کردن حقوق بشر را بپردازد و آنها را درواقع منحوس کند."

بااین‌حال، حمله‌ی روسیه به اوکراین - جدی‌ترین درگیری در اروپا از زمان جنگ جهانی دوم - وضعیت کاملاً جدیدی را ایجاد کرده است و بایدن نیز به دلیل موضع خود در سال ۲۰۱۹ مورد انتقاد قرار گرفته است.

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه‌ی اسبق آمریکا،  دور روز پیش به فاکس نیوز گفت که توصیف بایدن از عربستان سعودی به‌عنوان یک کشور "محرم" "یک اشتباه بزرگ" بوده است.

پمپئو گفت: «تنها یک کشور در کل منطقه وجود دارد که می‌خواهد ایالات‌متحده آمریکا و اسرائیل را تهدید کند و ما را از روی زمین محو کند» وآن هم ایران است و پادشاهی عربستان سعودی شریک مهمی در کمک به محافظت از ما در برابر آن بوده است.

/ا.م