(Sêzde bider)a Rojhilatî yan li Başûr a Kurdistanê.

K24- Koye:

Hevdem I gel Rojhilat a Kurdistan,  hevwelatî yê Rojhilatê yên akincî yên Başûr a Kurdistanê di seqayek a aram de, 13yê Newrozê ku bi Sêzdebeder hatîye nasîn, çûne hembêz a surişt û ev roj bi pîrozî ragirtin.

Li gro tîtalek a kevin, bo malavakirinê li roj ên Newrozê û bi dawîhatin a rojên valane (pişû), ev bîrewerî bilind dihê ragirtin û gelek rêresm ên taybet jî têde dihê encamdan.

Sêzdebeder.. bi wata ya derkirin a 13 ye ji jîyanê,  ku li gor bawerîyek a kevin xirab û şûme, bi watayek a dî, di hinek belgename yê dîrokî de hatîye, (Der) bi wata ya deşt dihê) ku Kurd dibêjin (deşt û der-dir) ev xelk jî wek tîtalek a kevin roj a 13yê newroz ê hatine di nav deşt û sirûştê, ew evê bi tîtal a kevin a Kurdî dizanin.

Li 13 biderê, ji bilî poşîn a cil ên Kurdî û çûne di nav surûşt de, gelek rêresm û kar ên taybet jî  dihên encamdan, ku her yek watayek a taybt a xwe heye, yek ji wan: 13 beran dihavêjin, wek hêmayekê bo bi dûrxistin a xirab û nehametîyan ji jîyanê.

Yek ji wan xwarin ên gelek belave li  roj a 13 bederê û piranî ya  di dem a seyarn ên xwe de li hembêz a suriştê,  (Dokulîw- Dewakelîyayî)ye ku ji alîyê sitî (bermalî) ya malê  dihê berhevkirin û êvarî dihê  di nav keskînîyê dixon.

Dibêjin li çac ên kevin, gel ên Arî, di destpêk a sal a nû û Behar, piştî 12 roj ên cejnê, bi bîrewer ya 12 meh ên salê, roj a 13 ya Newrozê, bo destpêk a sal a xweş û malavayê li sal a kevin piroz dikin.