ملا مصطفی بارزانی؛ رهبری راسخ در راستای احقاق حقوق ملت کوردستان
اربیل (کوردستان ٢٤ ) - ٤٣ پیش و در چنین روزی، ملا مصطفی بارزانی که رهبریت بیش از ٥٠ سال جنبش آزادیخواهانە ملت کوردستان را بر عهده داشت، دار فانی را وداع گفت. بارزانی جاودان اکنون سرمشق مبارزات رهاییبخش، آزادیخواهانە و استقلالطلبانه ملت کوردستان است.
ملا مصطفی بارزانی در مرحلهای سرنوشتساز و تاریخی، شورش علیه اشغالگران قدرتمند و حامیانشان را آغاز کرد. در آن زمان زندگی ملت کورد پر از درد و مشقت بود و به جز خدا، برحق بودن خواستهها و جانفدایی فرزاندانش در راه آزادی، هیچ حامی و پشتیبان دیگری نداشتند. بارزانی در آن زمان با اراده و عزم راسخ، دلیرانه برای احقاق حقوق ملتش مبارزە کرد و کنون میراثی بزرگ از مبارزه و انقلاب علیه ظلم و ظالمان برای نسلهای آینده برجای ماندە.
ملا مصطفی بارزانی در تمام طول عمر خود در راستای احقاق حقوق ملت کورد تلاش کرد. وی دیدگاه و خطمشی انقلابی داشت. شجاعت، اعتماد، ایمان، عدالتخواهی و مبارزه علیه ظلم، از ویژگیهای وی بود.
زندگینامه و مراحل تاریخی مبارزات ملا مصطفی بارزانی:
- ملا مصطفی بارزانی پنجمین و آخرین فرزند شیخ محمد بارزان در ١٤ مارس ١٩٠٣ در روستای بارزان دیده به جهان گشود.
- شیخ محمد در سال ١٩٠٤ دار فانی را داع گفت و شیخ عبدالسلام پسر بزرگ خانواده، مسئولیت رهبریت بارزانیها را بر عهده گرفت.
- هنگامی که ملا مصطفی بارزانی سه ساله بود، عثمانیها به مناطقی از کوردستان تهاجم کردند؛ شیخ عبدالسلام اسیر شد و ملا مصطفی و مادرش نیز به مدت نه ماه زندانی شدند.
- شیخ عبدالسلام به دلیل اصرار بر احقاق حقوق کورد و مبارزه در راه استقلال کوردستان، در سال ١٩١٤ در شهر موصل اعدام شد.
- ملا مصطفی بارزانی در سال ١٩١٩ در راس نیروی مسلح ٣٠٠ نفری به منظور پشتیبانی از جنبش شیخ محمود حفید عازم سلیمانیه شد.
- ملا مصطفی بارزانی در سال ١٩٢٠ به نمایندگی شیخ احمد بارزان به منظور دیدار با شیخ سعید پیران و ایجاد هماهنگی با جنبش وی، عازم شمال کوردستان شد.
- در سالهای ١٩٣١– ١٩٣٢ فرماندهی نیروی از بارزانیها را برای دفاع از مناطق (میرگاسور – شیروان) در برابر تهاجم نیروهای انگلیسی را بر عهده داشت و به دلیل شجاعت و درایت در این جنگ، مشهور شد و منطقه را تهاجم نیروهای انگلستان حفظ کرد.
- در سال ١٩٣٤ همراه با برادرزاده خود، شیخ احمد بارزانی و شماری از مبارزین به منظور اخذ حق پناهدگی عازم ترکیه شدند، اما پس از مذاکرات به عراق بازگشتند و سپس از طرف نیروهای انگلستان و دولت وقت بغداد، به جنوب عراق تبعید شدند. سپس به سلیمانیه بازگشتند و به مدت ١٠ سال در تبعید زندگی کردند.
- در روز ١٢ جولای ١٩٤٣ با همکاری جمعیت هیوا، سلیمانیە را به مقصد شرق کوردستان ترک کردند.
- در همان سال از ایران به منطقه بارزان بازگشت و در مدت کمتر از دو ماه، حدود دو هزار مسلح داوطلب آمادگی خود را برای اجرا کردن دستورات وی اعلام کردند و پس از مدتی بیشتر مراکز پلیس منطقه را کنترل کردند.
- دولت بغداد در پاییز سال ١٩٤٣ هیئتی را به منظور مذاکره و آتشبست با ملا مصطفی بارزانی به منطقه بارزان اعزام کرد. بازگشت تمامی تبعید شدگان و از جمله شیخ احمد بارزان، از شروط ملا مصطفی بارزانی بود. مذاکرات به اتمام رسید و دولت نوری سعید تمام شروط را اجرا کرد.
- در سال ١٩٤٣ – ١٩٤٥ جنبش بارزانی علیه دولت عراق مورد حمایت انگلستان، برپا شد و اینبار مناطق بیشتری از کوردستان را در بر گرفت.
- در ١١ مه ١٩٤٥ ملا مصطفی بارزانی و پیشمرگهایش، به شرق کوردستان رفت.
- در ٢٢ ژانویه ١٩٤٦ بارزانی در مراسم اعلام استقلال جمهوری دموکرات کوردستان در مهاباد، مشارکت کرد و از سوی قاضی محمد رئیس جمهور کوردستان به عنوان فرمانده ارتش کوردستان منصوب شد و مقام ژنرالی به وی اعطاء شد.
- ملا مصطفی بارزانی در ١٦ آگوست ١٩٤٦ پارت دموکرات کوردستان عراق را تاسیس کرد و به رهبر حزب انتخاب شد.
- پس از سقوط جمهوری کوردستان در سال ١٩٤٧ بارزانی تسلیم رژیم شاهنشاهی نشد و به همین دلیل با بیش از ٥٠٠ مبارز دیگر راهی اتحاد جماهیر شوروی شد و در این میان با ارتشهای ایران، عراق و ترکیه نیز درگیر جنگ شدند.
- بارزانی و همراهانش در روز ١٧ ژوئن سال ١٩٤٧ از رودخانه ارس عبور کردند و داخل خاک اتحاد جماهیر شوروی شدند.
- در زمانی که استالین رهبر اتحاد جماهیر شوروی بود، به طور ناشایست با بارزانی و همراهانش رفتار میشد، تا اینکه استالین در سال ١٩٥٣ درگذشت و سپس زندگی آنان تغییر کرد.
- بارزانی در سن ٤٥ سالگی، در آکادمی زبانهای مسکو در رشتههای اقتصاد، جغرافیا، علوم و زبان روسی مشغول به تدریس شد.
- پس از کودتا ١٤ جولای ١٩٥٨ در بغداد، بارزانی و همراهانش به عراق بازگشتند و مردم از بصره تا اربیل، در پیشواز آنان بودند.
- عبدالکریم قاسم رئیس جمهور وقت عراق در هفت اکتبر ١٩٥٨ از بارزانی و همراهانش استقبال کرد.
- بارزانی و دولت بغداد در روز ١١ مارس ١٩٧٠ بر سر طرح اتونومی کوردستان به توافق رسیدند.
- مصطفی بارزانی دو بار به شیوه معجزه آسا از ترور جان سالم بدر برد؛ اولین بار در ٢٩ سپتامبر ١٩٧١ و دومی در ١٦ جولای ١٩٧٢. علیرغم تلاش برای ترور وی، اما مصطفی بارزانی به دلیل حفظ آشتی و پیشگیری از وقوع جنگ، توافقنامه موسوم به ١١ مارس را لغو نکرد.
- روز ٦ مارس ١٩٧٥ صدام حسین و محمد رضا شاه ایران در کشور جزائیر به توافق رسیدند و در پی آن جنبش ایلول دچار وقفه شد و بارزانی و هزاران پیشمرگ و شهروند کوردستانی به کشورهای دیگر پناهنده شدند.
- ملا مصطفی بارزانی برای بهبود بیماری به آمریکا رفت و علیرغم بیماری، در رسانه و موسسات دولتی آمریکا بر حمایت آنان از حقوق کورد اصرار داشت.
- بارزانی در ١ مارس ١٩٧٩ و در ٧٦ سالگی، در بیمارستان جورج تاون واشنگتن آمریکا دار فانی را وداع گفت.
- پیکر بارزانی روز ٣ مارس از طریق فرودگاه تهران به ایران و سپس به شهرستان اشنویه منتقل شد. صدها هزار شهروند کورد از سراسر کوردستان از پیکر وی استقبال کردند و در پنجم ماه مارس به طور موقت، به خاک سپرده شد.
- روز ٦ اکتبر سال ١٩٩٣ جنازه مصطفی بارزانی و ادریس بارزانی پسرش، از شرق کوردستان به اقلیم کوردستان منتقل شد و در زادگاهشان (بارزان) به خاک سپرده شدند.