ملا مصطفی بارزانی نماد مبارزات آزادیخواهانه یک ملت
اربیل (کوردستان٢٤)- ملا مصطفی بارزانی که بیش از ٥٠ سال، رهبری جنبش آزادیخواهانە ملت کورد را بر عهده داشت، چهل و پنج سال پیش و در چنین روزی، دار فانی را وداع گفت. بارزانی جاودانه اکنون الگوی مبارزات رهاییبخش، آزادیخواهانە و استقلالطلبانه ملت کورد است.
ملا مصطفی بارزانی در دورهای سرنوشتساز و تاریخی، قیام علیه اشغالگران قدرتمند و حامیانشان را آغاز کرد. در آن زمان ملت کورد دوره مشقتباری را تجربه میکرد و غیر از خدا، برحق بودن خواستهها و جانفدایی فرزاندانش در راه آزادی، هیچ حامی و پشتیبان دیگری نداشت. بارزانی در آن زمان با اراده و عزم راسخ، دلیرانه برای احقاق حقوق ملتش مبارزە کرد و اکنون از وی میراث بزرگی از مبارزه و قیام علیه ستم و ستمگران برای نسلهای آینده برجای ماندە است.
ملا مصطفی بارزانی در تمام طول عمر خود برای احقاق حقوق ملت کورد مبارزه کرد. وی دیدگاه و یک خطمشی انقلابی داشت. شجاعت، اعتماد، ایمان، عدالتخواهی و مبارزه علیه ظلم، از ویژگیهای او بود.
زندگینامه و مراحل تاریخ مبارزات ملا مصطفی بارزانی:
- ملا مصطفی بارزانی، پنجمین و آخرین فرزند شیخ محمد بارزان، در ١٤ مارس ١٩٠٣ در روستای بارزان دیده به جهان گشود.
- شیخ محمد در سال ١٩٠٤ دار فانی را داع گفت و شیخ عبدالسلام پسر بزرگ خانواده، رهبری بارزانیها را بر عهده گرفت.
- هنگامی که ملا مصطفی بارزانی سه ساله بود، عثمانیها به مناطقی از کوردستان حمله کردند؛ شیخ عبدالسلام اسیر شد و ملا مصطفی و مادرش نیز به مدت نه ماه زندانی شدند.
- شیخ عبدالسلام به خاطر پایبندی به احقاق حقوق ملت کورد و مبارزه در راه استقلال کوردستان، در سال ١٩١٤ در شهر موصل اعدام شد.
- ملا مصطفی بارزانی در سال ١٩١٩ به فرماندهی یک نیروی مسلح ٣٠٠ نفری، به منظور پشتیبانی از جنبش شیخ محمود حفید عازم سلیمانیه شد.
- ملا مصطفی بارزانی در سال ١٩٢٠ به نمایندگی از شیخ احمد بارزان به منظور دیدار با شیخ سعید پیران و ایجاد هماهنگی با جنبش وی، عازم شمال کوردستان شد.
- در سالهای ١٩٣١– ١٩٣٢ فرماندهی نیروهای بارزانی را برای دفاع از مناطق (میرگاسور – شیروان) در برابر تهاجم نیروهای انگلیسی بر عهده داشت و به خاطر شجاعت و درایتش در این جنگ، مشهور شد و منطقه را در برابر تهاجم نیروهای انگلستان حفظ کرد.
- در سال ١٩٣٤ همراه با برادرزاده خود، شیخ احمد بارزانی و شماری از مبارزان، به ترکیه پناهنده شد، اما پس از مذاکراتی به عراق بازگشت و سپس توسط نیروهای انگلستان و دولت وقت بغداد، به جنوب عراق تبعید شد. بعدها به سلیمانیه بازگشت و به مدت ١٠ سال در تبعید زندگی کرد.
- در روز ١٢ جولای ١٩٤٣ با همکاری جمعیت هیوا، سلیمانیە را به مقصد شرق کوردستان ترک کردند.
- در همان سال از ایران به منطقه بارزان بازگشت و در مدت کمتر از دو ماه، حدود دو هزار فرد مسلح به طور داوطلبانه آمادگی خود را برای اجرا کردن دستورات او اعلام کردند و پس از مدتی بیشتر مراکز پلیس منطقه را کنترل کردند.
- دولت بغداد در پاییز سال ١٩٤٣ هیئتی را به منظور مذاکره و آتشبس با ملا مصطفی بارزانی، به منطقه بارزان اعزام کرد. بازگشت تمامی تبعید شدگان و از جمله شیخ احمد بارزان، از شروط ملا مصطفی بارزانی بود. مذاکرات به اتمام رسید و دولت نوری سعید تمام شروط را اجرا کرد.
- در سال ١٩٤٣ – ١٩٤٥ جنبش بارزانی علیه دولت عراق که مورد حمایت انگلستان بود، برپا شد و اینبار مناطق بیشتری از کوردستان را در بر گرفت.
- در ١١ مه ١٩٤٥ ملا مصطفی بارزانی و پیشمرگهایش، به شرق کوردستان رفتند.
- در ٢٢ ژانویه ١٩٤٦، بارزانی در مراسم اعلام استقلال جمهوری دموکرات کوردستان در مهاباد، مشارکت کرد و از سوی قاضی محمد، رئیس جمهور کوردستان به عنوان فرمانده ارتش کوردستان منصوب شد و مقام ژنرالی به وی اعطاء شد.
- ملا مصطفی بارزانی در ١٦ او ١٩٤٦ پارت دموکرات کوردستان عراق را تاسیس کرد و به عنوان رهبر حزب انتخاب شد.
- پس از سقوط جمهوری کوردستان در سال ١٩٤٧، بارزانی تسلیم رژیم شاهنشاهی ایران نشد و با بیش از ٥٠٠ مبارز دیگر راهی اتحاد جماهیر شوروی شد و در این میان با ارتشهای ایران، عراق و ترکیه درگیر جنگ شدند.
- بارزانی و همراهانش در روز ١٧ ژوئن سال ١٩٤٧ از رود ارس عبور کردند و وارد خاک اتحاد جماهیر شوروی شدند.
- در زمانی که استالین رهبر اتحاد جماهیر شوروی بود، به طور ناپسندی با بارزانی و همراهانش رفتار میشد، تا اینکه استالین در سال ١٩٥٣ درگذشت و سپس زندگی آنها تغییر کرد.
- بارزانی در سن ٤٥ سالگی، در آکادمی زبانهای مسکو در رشتههای اقتصاد، جغرافیا، علوم و زبان روسی مشغول به تحصیل شد.
- پس از کودتای ١٤ جولای ١٩٥٨ در بغداد، بارزانی و همراهانش به عراق بازگشتند و مردم از بصره تا اربیل، به پیشواز آنها رفتند.
- عبدالکریم قاسم، رئیس جمهور وقت عراق در هفت اکتبر ١٩٥٨ از بارزانی و همراهانش استقبال کرد.
- بارزانی و دولت بغداد در روز ١١ مارس ١٩٧٠ در مورد خودموختاری برای کوردستان، به توافق رسیدند.
- مصطفی بارزانی، دو بار به طور معجزه آسا از ترور جان سالم بدر برد؛ بار اول در ٢٩ سپتامبر ١٩٧١ و بار دوم در ١٦ جولای ١٩٧٢. علیرغم تلاش برای ترور وی، اما مصطفی بارزانی برای حفظ صلح و پیشگیری از وقوع جنگ، توافقنامه موسوم به توافق ١١ مارس را نقض نکرد.
- روز ٦ مارس ١٩٧٥، صدام حسین و محمد رضا شاه ایران در کشور جزائیر توافق کردند و به دنبال آن قیام ایلول دچار وقفه شد و بارزانی و هزاران پیشمرگ و شهروند کوردستانی به کشورهای دیگر پناهنده شدند.
- ملا مصطفی بارزانی برای معالجه بیماری به آمریکا سفر کرد و در دوران بیماری هم در رسانه و موسسات دولتی آمریکا بر حمایت آنان از حقوق ملت کورد تاکید میکرد.
- بارزانی در ١ مارس ١٩٧٩ و در سن ٧٦ سالگی، در بیمارستان جورج تاون واشنگتن در آمریکا، دار فانی را وداع گفت.
- پیکر بارزانی روز ٣ مارس به ایران و سپس به شهرستان اشنویه در شرق کوردستان، منتقل شد. صدها هزار شهروند کورد از سراسر کوردستان از پیکر بارزانی استقبال کردند و در پنجم ماه مارس به طور موقت، در اشنویه به خاک سپرده شد.
- روز ٦ اکتبر سال ١٩٩٣ پیکر مصطفی بارزانی و پیکر ادریس بارزانی، پسر ملا مصطفی، از شرق کوردستان به اقلیم کوردستان منتقل شد و در زادگاه خود (بارزان) به خاک سپرده شدند.
ب.ن