Rusya ve Türkiye, İdlib için hangi hamlelerde bulunacak?
K24 - İSTANBUL
Suriye’nin İdlib kentinde eski adı El Nusra olan Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) ile Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) arasında yaşanan çatışmaların Türkiye ile Rusya arasında devam eden Soçi mutabakatının gerilemesine neden olduğu belirtiliyor.
Buna karşın Rusya ve Türkiye’nin İdlib'de hangi hamlelerinde bulanacağı merak ediliyor.
Geçen hafta İdlib’de HTŞ ile ÖSO arasında yaşanan çatışmalardan sonra, muhaliflerin kontrolünde bulunan Batı Suriye’nin kuzeybatısındaki ilçe ve köyler dahil olmak üzere toplamda 50 bölge HTŞ’nin denetimine geçti.
Çatışmalarda iki taraftan da yüzlerde militan öldü. Ayrıca çatışmalardan sonra iki örgüt arasında ateşkesin yapıldığı da iddia edilmişti. Anlaşmaya göre ateşkes hemen devreye girerken, idari işler HTŞ’nin idari kolu olan ‘Kurtuluş (İnkaz) Hükümeti’ne geçti. Bunun, İdlib’deki Türkiye destekli grupların idari kontrolü, HTŞ’ye devretmesi anlamına geldiği belirtiliyor.
Anlaşmaya göre, grupların karşılıklı olarak açtıkları hendek ve siperleri kaldırıp, esirleri takas etmesi gerekiyor.
Bazı Ortadoğu uzmanlarına göre, Türkiye zorunlu olarak Esad’a yakınlaşacak ve Rusya ile birlikte İdlib’deki örgütlere yönelik bir operasyon yapacak.
K24’e konuşan Prof. Dr. İlter Turan, Türkiye ve Rusya'nın vardığı İdlib için çatışmasızlık kararının, bazı güç ve taraflar için yeni bir çatışmaya hazırlık fırsatı olduğunu söyledi.
Turan, ”İdlib’deki çatışmalar daha önceden planlanmış olabilir. Heyet Tahrir el-Şam örgütü Afrin bölgesine de saldırı düzenleyebilir. Şimdi Rusya ile İran Esad’ın yanında yer alıyorlar ve son olarak YPG de Esad ile koordinasyona geçti. Bana göre, sorunun çözümü için Türkiye Esad ile görüşmek zorunda kalacak” dedi.
K24’e konuşan akademisyen Ufuk Uras da radikal örgütlerin İdlib’de öne çıkmasından Türkiye ile Rusya’nın memnun olmadığını belirterek, Ankara ile Moskova’nın İdlib'le ilgili ortak bir tutum geliştirerek radikal güçlere yönelik askeri bir operasyon düzenleyeceğini söyledi.
Uras, Soçi’deki ittifakın devam etmesi için Türkiye ile Rusya’nın yeni adımlar atacağını da ifade etti.
SOÇİ MUTABAKATI
17 Eylül’de Türkiye ile Rusya arasında “İdlib’de gerginliğin azaltılması bölgesindeki durumun İstikrarsızlaştırılmasına ilişkin mutabakat zaptı” imzalanmıştı.
Soçi mutabakatında şu maddeler yer almıştı:
-İdlib'in etrafında Suriye ordusu ile silahlı grupları ayıran 15-20 kilometrelik silahsızlandırılmış bir bölge oluşturulacak.
-10 Ekim'e kadar tank, roketatar, top ve havan gibi ağır silahlar bu bölgeden çekilecek.
-15 Ekim'e kadar tüm "radikal terörist gruplar" silahsızlandırılmış bölgeden uzaklaştırılacak.
-2018'in sonuna kadar M4 (Halep-Lazkiye) ve M5 (Halep-Hama) otoyollarının güvenliği sağlanıp trafiğe açılacak.