DTSO Başkanı Mehmet Kaya’dan Erdoğan’a çağrı
DİYARBAKIR (K24)
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Başkanı Mehmet Kaya, “Son zamanlarda inşaat malzemeleri fiyatlarında kur artışı ile izah edilemeyecek spekülatif artışlar yaşanmaya başlamıştır” diyerek, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a spekülatif artışlar nedeniyle önlem alınmasını istedi.
DTSO) Başkanı Mehmet Kaya tarafından yapılan yazılı açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Türkiye ekonomisi ve istihdamının temel dinamiklerinden olan inşaat sektörü 2018 yılında başlayıp pandemi süreci ile birlikte hızla artan bir kriz ile karşılaşmıştır. Bu sürecin sorunsuz atlatılması için devreye sokulan kredi destek paketleri, düşen faiz oranları ve konut satışlarındaki artışla 2020 yılını bir büyüme ile kapatmıştır.
Ancak, son zamanlarda inşaat malzemeleri fiyatlarında kur artışı ile izah edilemeyecek spekülatif artışlar yaşanmaya başlamıştır. Sektörün en önemli malzemelerinden bazılarının fiyatı son 18 ayda %250 artarken, son bir ayda ise %100’ün üzerinde gerçekleşmiştir. Oysaki demir, çimento, cam ve alçı gibi bazı malzemeler ülkemizin yerli ve milli ürünleri olup, ithal hammadde girdisi minimum düzeydedir.”
“SÖZLEŞMELER TEK TARAFLI FESİH EDİLİYOR”
Açıklamasında fiyat artışı nedeniyle üretici, tedarikçi ve yüklenici arasındaki sözleşmelerin tek taraflı fesih edilmesine dikkat çeken Kaya, şöyle devam etti:
“Malzeme bedeli peşin ödenmiş malzemelerin teslimatı yapılmamakta, cam ise piyasada bulunmamaktadır. Fiyat artışından kaynaklı olarak üretici, tedarikçi ve yüklenici arasındaki sözleşmeler tek taraflı fesih edilmektedir. Bu da maliyetleri daha çok artırmakta, çeklerin karşılıksız çıkmasına, işin süresinde tesliminde aksamalara neden olmaktadır.
Emek yoğun yapısı ile önemli bir istihdam sağlayan inşaat sektörü, ülkemizin de en önemli büyüme araçlarından biri olarak, doğrudan ve dolaylı olarak etkileşimde olduğu 200’den fazla sektörü canlı tutan bir sektördür. Dolayısıyla bu sektörde yaşanan olumlu ve olumsuzluklar domino etkisi yaratmakta, yüzlerce sektörü ve milyonlarca insanı da etkilemektedir.
Ülkemizin alt ve üst yapılarının yanı sıra, özellikle konut sektörünü durma noktasına getiren fiyat artışlarının durdurulamaması halinde sosyal anlaşmazlıklar yaşanmaya başlayacaktır. Yap-Sat yöntemiyle faaliyet gösteren konut sektöründe yapımı devam eden veya bitme aşamasına gelmiş konutların 3 ay önceki fiyatla bile satışının yapılması mümkün olamamaktadır. Bu da alıcı ve satıcı arasında anlaşmazlıklara ve kaçınılmaz olarak yıllarca sürebilecek hukuki süreçlerin başlamasına neden olacaktır.”
“Kamu ihalelerinin üstlenici firmaları fiyat farkı ve fesih hakkı talep etmektedirler” diyen Kaya, “Aynı durum TOKİ ve diğer inşaat işlerinde de karşımıza çıkacak, fiyat artışı ile baş edemeyen üstlenici firmalar iflas edecek, yüzlerce proje yarım kalacaktır. Bu da başta konut açığı olmak üzere, ulaşım, iletişim ve daha birçok alt ve üst yapı ihtiyaçlarının aksamasına neden olabilecektir. Öte yandan kurdaki artış nedeniyle nitelikli işgücü yurtdışına yönelmekte, bu da inşaat sektöründe nitelikli işgücü açığına, yapılan işlerin kalitesinde düşüşlere neden olmaktadır” ifadelerine yer vererek maddeleri şöyle sıraladı;
1-Demir, çimento, alçı ve hazır beton gibi ana kalemlerdeki spekülatif fiyat artışlarına karşı gerekli önlemlerin alınması,
2-TOKİ, YİKOB ve diğer kamu kurumlarının inşaat işlerini yapmakta olan üstlenici firmalara malzeme fiyatlarındaki artış oranı kadar fiyat farkının ödenmesi,
3-Kamu ihalelerinin üstlenici firmalarına cezai müeyyide uygulanmadan tasfiye kararı, fiyat farkı ve/veya devir hakkı tanınması,
4-Üretici firmaların stokçuluk yapmaları önlenerek, tedarikçi ve nihai tüketici durumundaki firmaların malzeme taleplerinin hemen karşılanması için ilgili kurumlar gerekli tedbirlerin alması,
5-İvedi bir kararnameyle yaşanan anlaşmazlıkların önüne geçecek tedbirlerin alınması, fiyat farkından kaynaklı olarak taahhüdünü yerine getiremeyen firmaların cezai müeyyidelerle karşılaşmalarının önlenmesi,
Hususlarında gerekli yasal mevzuatların hayata geçirilmesi ülkemiz ekonomik kalkınması açısından büyük önem arz etmektedir.
Açıklamasında ayrıca, 2020 Mayıs ile 2021 Kasım ayları arasında bazı inşaat malzemelerine ait fiyatları tablo olarak gösteren DTSO Başkanı Kaya, yaklaşık bir buçuk yıl arasındaki fiyat artışlarını şöyle gösterdi:
Malzeme Cinsi Birim 2020 Mayıs Fiyatı (TL.) 2021 Kasım Fiyatı (TL.) Artış Tutarı (TL.) Artış Oranı (%)
İnşaat Demiri Ton 3.240,00 11.900,00 8.660,00 267,28
C25 Hazır Beton M³ 150,00 350,00 200,00 133,33
210*280*18 Ham MDF mm 185,00 550,00 365,00 197,30
150/5 Taşyünü M² 18,00 85,00 67,00 372,22
Çimento Torba 13,70 35,00 21,30 55,47
Sıva Alçısı Ton 200,00 760,00 560,00 280,00
Elektrik Kablosu (1,50 NYA) 100 M. 55,00 224,00 169,00 307,27
Dış Cephe Alüminyum Kg. 18,00 77,00 59,00 327,78
4 mm Düz Cam M² 21,60 115,00 93,40 432,41