"پارتی و پێشمەرگە: مەشخەڵ و قەڵغانی کورد بۆ ئایندە"

لە ناوجەرگەیی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا، کە ڕۆژێک لانکەی شارستانیەت لێی هەلکەوتبوو، ئێستا بوتە ناوچەیەکی پڕ لە نائارامی لە بابەتەکانی خاک و دەسەڵات و ناسنامە. کوردستان بە مێژووە دەوڵەمەندەکەی و مۆزایکێکی کولتوورییەوە، دەیان ساڵە لە ناوەندی ئەم ململانێیەدایە. لەم دواییانەدا پارتی دێموکراتی کوردستان، جارێکی دیکە بوو بە هێمای خەباتی کورد و کوردستانی بوون، بە تایبەت لە سایەی کردەوەکانی میلیشیاتی حەشد شەعبیدا.

ئەوە نیشانەیەکی گرنگ بوو کاتێک ڕاگەیەندرا کە پارتی دیموکراتی کوردستان شوێن و بارەگاکانی خۆی لە کەرکوک وەردەگرێتەوە. ئەم پێچەوانەبوونەوەیە لە ساڵی ٢٠١٧ کە ئەمانە دوای ڕیفراندۆم گۆڕا بۆ ئەوەی حەشد دەست لەسەر ئەم بارەگایەنەدا بگرێت، وەک ڕاستکردنەوەی نادادپەروەرییەکانی پێشوو سەیر کرا لە رادەستکردنی ئەم بارەگایانە. بەڵام ئومێد هەر زوو گۆڕا بۆ سەرسوڕمان و هێرشی دوژمنکارانە کاتێک لایەنگرانی حەشد ڕێگای نێوان کەرکوک و هەولێری داخست. ئەوە تەنها نیشانەی ناڕەزایەتییەک نەبوو بەرامبەر بەو ڕێککەوتنەی کە لە نێوان حکومەتی عێراق و پارتی دیموکراتی کوردستاندا ئەنجامدرا بەلکو پێشاندانی هێز بو لە دەرەوەی ئێلیتی سیاسی و رێکەوتنەکان.

کردەوەکانی حەشد بە تایبەتی لە ژێر ڕۆشنایی پێگەی خۆیان وەک میلیشیایەک لە دەرەوەی پێکهاتەی فەرمی هێزە چەکدارەکان نیگەرانکەرن. ئەوان بەبێ چاودێری حکومەتی ناوەندی یان وەزارەتی بەرگری کاردەکەن، ئەمەش نیشانەی نەبوونی هەماهەنگی سەربازی و سیاسییە لە عێراق. پەیوەندییە نزیکەکانیان لەگەڵ ئێران و کاریگەرییە گوماناوییەکانیان لە ئێرانەوە جێگەی نیگەرانییە. واقیعێکی گەورەتری ناوچەکەمان بیردەخاتەوە، کە زۆرجار دڵسۆزی نەتەوەیی و مەزهەبی بەهۆی کاریگەرییە دەرەکییەکانەوە تێکەلبوونەتەوە و هەر لە دەرەوە ئاراستەدەکرێن.

کەواتە بۆچی زۆرجار پارتی دێموکراتی کوردستان ئامانجە؟ پارتی لە مێژوودا لە پێشەنگی خەباتی کورد بۆ چارەیی خونوسی و دادپەروەری بووە. ئەوەش وای لێکردوون ببنە چرای ئومێد، بەڵام ئامانجێک بۆ ئەو کەسانەی کە پێشکەوتنی کورد وەک هەڕەشە دەبینن. ئەو ناوچانەی بە "ناوچەی ماددەی 140" ناسراون، کە بۆتە خاڵی ململانێی نێوان حکومەتی عێراق و حکومەتی هەرێم، کە حکومەتە یەک لە دوای یەکەکانی عێراق هیچ هەولێک نادەن بو چارەسەرکردنی. ڕەنگە هەڵوێستی ئاشکەرای پارتی دیموکراتی کوردستان بۆ مافەکانی کورد ئەوە بێت کە زیاتر لە حیزبەکانی دیکە دەیانخاتە هێڵی پێشەوە و دەبنە ئامانجی دوژمنانی کورد. ڕەتکردنەوەی ملدانیان بۆ فشارە دەرەکییەکان و ئەجێندا تاریکەکان، وایان لێدەکات ببێتە مەترسی لەسەر ئەو هێزانەی کە دەیانەوێت دۆخی ئێستا لە ناوچەکانی ماددەی ۱٤٠ وەک خویان بمێنێتەوە بو بەردەوامبوونی بەرژەوەندییەکانی خۆیان لە ناوچەکەدا.

پارتی دێموکراتی کوردستان، بە تێپەڕبوونی کات، سەلماندی کە کەوانەیەکی ئومێد و سەقامگیرییە لە خەونی چارەنووسی کورددا. ڕۆڵی تەنیا سیاسی نییە بەڵکو هەڵگری ڕەمزێکە لە هەوڵی بەردەوامی کورد بۆ دادپەروەری و ئۆتۆنۆمی تا سەربەخووی تەواو بو گشت وەلات. پێشمەرگە، وەک خودی وشەکە ئاماژەی پێدەکات – "ئەوانەی ڕووبەڕووی مەرگ دەبنەوە"- بوونەتە زیاتر لە تەنها هێزێکی سەربازی، ئەوان ئەو قەڵغانەیە کە کوردستان لە خراپە و ئاژاوە دەپارێزن. پارتی و پێشمەرگە پێکەوە نوێنەرایەتی ئایندەیەکی گەش بۆ کوردستان دەکەن، کە ئاسایش و پێشکەوتن شانبەشانی یەکتر وەلات بەرەو سبەینێیەکی باشتر دەبەن.