ڕولێ مەسرور بارزانی د بهێزکرنا هەرێما کوردستانێ ل دەڤەرەکا پڕی کێشەدا

ب سەروکاتیا بەرێز مەسرور بارزانی سەروکێ حکومەتا هەرێما کوردستانێ پێشڤەچوونێن بەرچاڤ د گورانکاری و هەمەلایەنکرنا چاڤکانیێن داهاتی ل هەرێما کوردستانێ هاتینە پێش، ژ لایێ ئابووری و سیاسی و دامەزراوەیێڤە هەرێم نها د ئاست و جهەکێ بهێزتر و کاریگەرتر ژ جاران د ناوچەیەکا ناسەقامگیرا مینا روژهەلاتا ناڤەراست دهێتە دیتن.  

دەستکەفتیێن جەنابێ سەروکوەزیران و کابینەیا نەهێ یا حکومەتا هەرێما کوردستانێ ب تایبەتی د بەراوردکرنێ دگەل دەڤەرێن دیێن عیراقێ و حکومەتێن ئێک ل دویف ئێکێن عیراقا نوی هەر ژ سالا 2003ـێ تاکو نها دهێت کو عیراق ب پارچەپارچە بونەکا سیاسی و گەندەلی و چەقبەستوویەکا سیاسی-کومەلایەتیدا دەرباز دبیت کو بویە بەربەست بو هەر جورە پێشکەفتنەکێ. لێ جیاواز دگەل ڤێ چەندێ ل هەرێما کوردستانێ و سەردەمێ کابینەیا نەهێ پێشکەفتنێن هەمەجوورە و جیوسیاسی و ئابووری ل هەرێمێ دەستەبەر بووینە کو نها هەرێم بەرەڤ قوناغەکا نویا سیاسی و ئابووری ڤە بریە.

گەشەپێدانا ئابووری: دیدگەهەک بو خۆبژێویێ و هەمەلایەنکرنێ

ژ لایێ ئابووریڤە بەرێز مەسرور بارزانی زنجیرەیەکا پلانين ستراتیژی جێبەجیکرینە کو ئارمانج ژ ڤان پلانان ئەوە کو کوردستان زێدەتر بەرەڤ خۆبژێویێ ببەت و کێمتر بهێتە گرێدان ب فاکتەرێن دەرەکی ئێک ژ وان ژی کێمتر گرێدانە ب حکومەتا فیدرالی کو نهادا بتنێ مینا گڤاشێن سیاسی بەرامبەر حکومەتا هەرێمێ پێنگاڤا دهاڤێژیت گەر نا د هەمەلایەنکرنا داهاتی کوردستان بەرەڤ پێشکەفتنەکا باش چوویە د بوارێ ئابووریدا کو عیراق تاکو نها ژی پتر ژ 93 ژ سەدێ ژ داهاتێ وان ژ چاڤکانیێن سروشتی ب تایبەتی پەترۆلێنە کو د ڤاڤارتنا ناشیونال ئێکونومی ئانکو ئابووریا نەتەوەییدا لاوازیەکا هەرە مەزنە و گرێدان و لاوازیا وەلاتیە ب ئێک داهات و د هەر ڤەلڤینەکا نرخێ پەترولێ مینا سالا 2020ێ و داکەفتنا وێ دێ توشی دارمانا ئابووری بیت.

ئێک ژ نمونەیێن هەرە زەلال و ستراتەژیک یا کابینەیا نەهێ د کەرتێ کشتوکالیدایە کو ئەڤ پلانە راستەوخوو ب سەرپەرشتیا جەنابێ سەروکوەزیران کاک مەسرور بارزانیدا بووە بو زێدەکرنا بەرهەمێن ناڤخوویی ب دروستکرنا بەروبومێن ناڤخوویی مینا پەتاتە و بەرهەمێن شیرەمەنی کو گەهشتینە ئاستێ پرکرنا پێداویستیێن ناڤخوویی و ئەڤ چەند سالێن داویێ ب شێوەیەکێ باش هاتینە هنارتن بو دەرڤەی وەلاتی. ئەڤ وەبەرهێنانا گرنگ د ژێرخانا ئابووریدا  نەک هەر وەبەرهێنانە کو بو زێدەکرنا دامەزراندن و کێمبوونا پشتبەستن ب بەرهەمێن هاوردەیە بەلکو بویە ئامرازەک بو ئابووریەکا ناڤخوویا بەردەوام و خۆراگیرتر کو بشێت باشتر بەرگەیا هەر شۆکەکا دەرەکی بگرن چونکە ل روژهەلاتا ناڤەراست ب مخابنیڤە هەمی سەرەدەریەک و پەیوەندیەک نێزیکن ژ سزادانێن ئابووری و سیاسی. 

ژبلی کەرتێ کشتوکالی جەنابێ سەروکوەزیران گرنگیەکا زور دایە ب بەرفرەهکرنا ژێرخانێن دیێن گرنگ مینا چێکرنا بەنداڤێن نوی کو د بیاڤێن دابینکرنا ئاڤێ و باشترکرنا کەرتێ کەهرەبێ ڕولەکێ باش و ب باندوور یا هەی. ئەڤ پروژێن هەنێ زەمینەیەکا باشە بو گەشەپێدانا پێشەسازی و باشترکرنا ڤێ ژێرخانا گرنگ کو د نهادا ئاڤ بوویە پرسەکا گرێدایی ب ئاسایێشا نیشتیمانی ل تەڤایا روژهەلاتا ناڤەراستدا، هەژی ئاماژە پێکرنێیە کو ئەڤ پەرەپێدانا زێدە شیایە د رەوشەکا نەیا باشا ئابووری ژی بهێتە کرن کو عیراق ب هەبوونا بودجەیەکا زەبەلاح نەشیایە پرسگرێکا ئاڤێ چارەسەر بکەت کو هندەک پارێزگەهێن عیراقێ توشی هشکە سالی و نەمانا ژیارێ بووینە.

سەقامگیریا سیاسی و دیپلوماسی

د گورەپانا سیاسیدا بەرێز مەسرور بارزانی پێنگاڤێن ئێکلاکەر هاڤێتینە ژ بو دامەزراندنا کوردستانێ وەکە هەڤبەشەکێ سەقامگیر و متمانەپێکری ل روژهەلاتا ناڤەراستدا کو ئەڤ دەڤەرە ب تێکچوونا جیوسیاسی و ئێمناهیێ تایبەتمەندە. جەنابێ سەروکوەزیران ب دامەزراندن و موکمکرنا پەیوەندیا دگەل ئەکتەرێن نیڤدەوولەتی ئاستێ دیپلۆماسیێ هەرێما کوردستانێ بەرەڤ ئاستەکێ نوی بریە و باشترین نمونە ڤەکرنا کونسولخانەیێن نوی و زێدەبوونا ئامادەیا دیپلوماسیە ل هەولێرا پایتەخت. ئەڤێ چەندێ نەک ب تنێ پێگەهێ نیڤدەوولەتیێ هەرێمێ باشتر کریە بەلکو  دەرفەتەکا نوی بو هاریکاریا ئابووری و سیاسی پەیدا کری کو ئەڤ چەندە پتر دیفاکتوبونا سەربەخوویا هەرێمێ د ئینیتە پێش کو لایەنێن نیڤدەوولەتی گرنگیێ ب فیدرالی بوونا عیراقێ ددەن و ب هیچ شێوەیەکێ پشتەڤانیێ ل حکومەتەکا ناڤەندی ناکەن کو ئەڤ چەندە پێنگاڤەکا باشە بو لوبیکرنێ بو سەربەخوویێ ب شێوەیەکێ گشتی. 

بەروڤاژی دگەل سەرکردەیێن دیێن عیراقێ کو تێکەلی ململانێیێن سیاسی و گرژیێن ئیتنۆ-ئایینی بووینە و عیراق توشی چەقبەستن و ناسەقامگیریا کومەلایەتی و سیاسی بریە، جەنابێ سەروکوەزیران ب چالاکانە کار کریە بو بنیاتنانا دامەزراوەیێن سیاسی و گشتگیر کو د ئاست و پرسێن نەتەوەیی و گشتی کار دکەن دویر ژ هەر ئینتیمایەکا ئایدلووژیا سیاسی. بو پێشخستنا دیالۆگ و هەڤکاریێ دناڤبەرا هێزێن سیاسی و نەتەوەیێن جیاواز، سەرکەفتی بووە د دروستکرنا پێکهاتەیەکا سیاسیا ئێکگرتیتر و خۆراگیرتر کو بشێت بەرگەیا گڤاشێن ناڤخوویی و دەرەکی بکەت.

گەشەپێدانا حکومەتەکا مۆدێرن و کاریگەر 

لسەر ئاستێ دەولەتداریێ جەنابێ سەروکوەزیران شیایە پروژەیەکێ توکمەیێ چاکسازیێ جێبەجیبکەت بو ئارمانجا بنیاتنانا دەولەتەکا مودێرن و شەفافتر و کارا د قادا نیڤدەوولەتیدا. لژێر سەرکردایەتیا جەنابێ وان کومەک ژ رێوشوێن بو بەرەنگاربوونەوەیا گەندەڵی و باشترکرنا ئیدارێ ب گشتی و بهێزکرنا سەروەریا یاسایێ هاتنە جێبەجیکرن. ئەڤ چاکسازیە بونە جهێ زێدەبوونا متمانێ ب حکومەتێ ژ لایێ هاوولاتیان و سەکویەک بو گەشەسەندنا درێژخایەن و بەردەوام. 

لایەکێ دیێ گرنگێ گەشەپێدانا بناغەیا دەولەتداریێ وەبەرهێنانەکا باشە د بوارێ پەروەردە و تەکنەلۆجیێدا ب تایبەتی نها کو پێشانگەهـ و کۆنفراسێ هایتێکس ل هەرێما کوردستانێ دەستپێکریە ب رێیا ڤێ پێشانگەهێ حکومەت و لایەنێن پەیوەندیدار هەولددەن ب رێیا جێبەجیکرنا ستراتیژیەتەکا کارا پێشکەفتنا تەکنەلۆجیایێ ب شێوەیەکێ بەربەلاڤ بێخنە د خزمەتا هاوولاتیاندا و حکومەتێ ئێدی ب شێوەیەکێ باشتر بەرەڤ حکومەتەکا کارا یا دیجیتالی ببەن. 
کو ئەڤ چەندا هەنێ دێ بیتە بناغەکا باش بو جیلێ داهاتی  کو بشێن بەشدار بن د گەشەسەندنا دەڤەرێ کو ژ ئەگەرێ جیهانگیریێ هەردەم د گورانکاریێن بلەز دایە. 

ل داویێ دشێن بێژین کو سەردەمێ هاتنە سەر کارا کابینەیا نەهێ ب سەروکایەتیا رێزدار مەسرور بارزانی وەکە سەردەمەکێ نویێ گەشەسەندنێ و پێشڤەچوونێ بو کوردستانێ ب گشتی دهێتە تەماشەکرن. هێزا تێکەلکرنا چاکسازیا ئابووری و سەقامگیریا سیاسی و گەشەپێدانا دەولەتداریێ دگەل ئامادەییەکا دیپلۆماسی یا بهێز نەک هەر کوردستان گوهارتیە بەلکو بویە نمونەیەکا جوان بو دەڤەرێن دیێن روژهەلاتا ناڤەراست کو هەولبدەن بو سەقامگیری و خوشگوزەرانیێ پێنگاڤێن بوێر بهاڤێژن د چاکسازیا دەولەتداریێ. رێزدار مەسرور بارزانی سەرکەفتی بووە د نیشاندانا هندێ کو تەنانەت د ناوچەیەکا پڕی کێشە و ئالنگاری وەکو روژهەلاتا ناڤەراستدا سەرکردایەتیەکا بهێز و بوێر دشێت ببیتە هێڤینێ دروستکرنا باوەری و بەرەڤپێشڤەچوونا کومەلایەتی و سیاسی د هەمی ئاستەکێدا.