كۆنسوڵخانەی ئەمەریکا لە هەولێر ، قەڵایەكی سیاسی و ئابووری لە دڵی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا

پێشەكی: زیاتر لە باڵەخانەیەك، هێمایەكی ستراتیژی

كۆنسوڵخانەی ئەمەریکا لە هەولێر ، قەڵایەكی سیاسی و ئابووری لە دڵی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا
كۆنسوڵخانەی ئەمەریکا لە هەولێر ، قەڵایەكی سیاسی و ئابووری لە دڵی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا

كردنەوەی كۆنسوڵخانەی نوێی ئەمەریکا لە هەولێر، تەنیا كردنەوەی باڵەخانەیەكی دیپلۆماسی نییە، بەڵكو نووسینەوەی مێژوویەكی نوێیە بۆ پێگەی سیاسیی هەرێمی كوردستان لەسەر نەخشەی جیهان. 

ئەم پڕۆژە زەبەلاحە، كە بە تێچووی نزیكەی 800 ملیۆن دۆلار بنیات نراوە، پەیامێكی ئاگرینە كە دەنگی لە واشنتنەوە تا تاران و بەغدا دەبیسترێت؛ ئەمە قەڵایەكە كە لەسەر خاكی كوردستان چەسپاوە و ڕایدەگەیەنێت: هەرێمی كوردستان هاوبەشێكی ستراتیژیی هەمیشەیی ئەمەریکایە و چیتر بوونێكی كاتی نییە لە هاوكێشە سیاسییەكاندا. 

ئەم ڕاپۆرتە شیكارییەكی پوختی كاریگەرییە سیاسی، ئابووری و ئەمنییەكانی ئەم ڕووداوە مێژووییەیە.

یەكەم: بەهێزكردنی پێگەی سیاسی و هاوبەشیی ستراتیژی

قەبارە و تێچووی زەبەلاحی كۆنسوڵخانە نوێیەكە، پەیامێكی ڕوونە كە پەیوەندییەكانی ئەمەریکا و هەرێمی كوردستان لە چوارچێوەی هاوكارییەكی كاتی دەرچووە و بەرەو هاوبەشییەكی ستراتیژی و درێژخایەن هەنگاو دەنێت. 

وتەكانی بەرپرسانی باڵای ئەمەریکا كە ئەم كۆنسوڵخانەیە بە "بەڵگەیەك لەسەر بەهای پەیوەندییەكە" ناودەبەن، نیشانەی ئەوەیە كە واشنتن هەرێمی كوردستان وەك ناوەندێكی گرنگی سیاسی لە عێراق و ناوچەكەدا دەبینێت. ئەم هەنگاوە پێگەی سیاسیی هەرێمی كوردستانی لەسەر دوو ئاستی گرنگ بەرزكردەوە.

یەكەم، چیتر بەغدا ناتوانێت وەك هەرێمێكی لاواز سەیری كوردستان بكات. بوونی پەیوەندیی ڕاستەوخۆ و ستراتیژی لەگەڵ واشنتن، كارتی فشاری گەورە دەداتە دەست دانوستانكارانی كورد و وایان لێدەكات كە لە پێگەیەكی بەهێزترەوە داوای مافە دەستوورییەكانیان بكەن. 

دووەم، هەرێمی كوردستان لەسەر نەخشەی سیاسیی جیهان وەك هاوبەشێكی جێی متمانەی ڕۆژئاوا دەدرەوشێتەوە. ئەمە وادەكات كە وڵاتانی دیكەی ئەوروپی و ئاسیاییش بە چاوێكی گرنگترەوە سەیری هەرێم بكەن و هەوڵبدەن پەیوەندییەكانیان لەگەڵیدا بەهێز بكەن.

دووەم: بزوێنەری ئابووری و هاندانی وەبەرهێنان

كردنەوەی كۆنسوڵخانەكە كاریگەرییەكی گەورەی لەسەر بوژانەوەی ئابووریی هەرێمی كوردستان دەبێت. بوونی گەورەترین نوێنەرایەتیی دیپلۆماسیی ئەمەریکا، وەك "مۆری متمانە" بۆ كۆمپانیا و وەبەرهێنەرە نێودەوڵەتییەكان كاردەكات. ئەمە ئەو ترس و دوودڵییە كەمدەكاتەوە كە زۆرجار بەهۆی ناسەقامگیریی سیاسیی عێراقەوە بوونی هەیە.

كەرتی وزە یەكێكە لە بوارە هەرە ستراتیژییەكان. كۆمپانیا ئەمەریكییەكان ڕۆڵێكی گرنگیان لە پەرەپێدانی كێڵگەكانی نەوت و گازی هەرێمدا هەیە. كردنەوەی كۆنسوڵخانەكە وەك پەیامێك لێكدەدرێتەوە كە واشنتن پابەندە بە پاراستنی بەرژەوەندییە ئابوورییەكانی و ئاسایشی هاوبەشەكانی لە هەرێم، بەتایبەت لەدوای هێرشە مووشەكییەكانی سەر كێڵگەی گازی كۆرمۆر.

پرۆسەی دروستكردنی پڕۆژەكە و پێداویستییەكانی، هەلی كاری بۆ هاووڵاتیانی ناوچەكە ڕەخساندووە و دەرفەتی نوێ بۆ گەشەی ئابووری دروست دەكات. ئەمە بریتیە لە بووژانەوەی ئابووریی هەرێم لە ڕێگەی سەرمایەگوزاریی نێودەوڵەتی و كاری نوێ..

سێیەم: قەڵای سەقامگیری و ئاسایشی نیشتمانی

ئابووریی بەهێز پێویستی بە ئاسایشی بەهێز هەیە. كۆنسوڵخانەی ئەمەریکا تەنیا بنكەیەكی دیپلۆماسی نییە، بەڵكو قەڵایەكی ئەمنییە كە سەقامگیریی تەواوی هەرێم دەپارێزێت. بوونی ئەم بنكە سەربازی و هەواڵگرییە گەورەیە، گەرەنتییەكە بۆ پاراستنی ئەو سەرمایەگوزارییە بیانیانەی كە دێنە هەرێم.

ئەمە پەیامێكە بۆ هەموو ئەو لایەنانەی كە بە هێرشكردنە سەر كێڵگە نەوتییەكان دەیانەوێت ئابووریی هەرێم تێكبدەن، كە چیتر گۆڕەپانەكە بۆیان چۆڵ نییە. ئەم كۆنسوڵخانەیە توانای هەواڵگری و چاودێریی ئەمەریکا لە ناوچەكەدا چەندین هێندە زیاد دەكات و هەرێمی كوردستان دەكاتە ناوەندی ئەمنی لە دژی هەڕەشە هاوبەشەكان.

دەرەنجام: لە قوربانییەوە بۆ ئەكتەرێكی سەرەكی

كردنەوەی كۆنسوڵخانەی ئەمەریکا لە هەولێر، وەرچەرخانێكی مێژووییە كە هەرێمی كوردستانی لە پێگەی قوربانییەكی سیاسییەوە گواستەوە بۆ ئەكتەرێكی سەرەكی و خاوەن هەژموون لەسەر ئاستی عێراق و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست. 

ئەم قەڵا دیپلۆماسییە، كە لەسەر بنەمای بەرژەوەندیی هاوبەش و متمانەی دەیان ساڵە بنیات نراوە، پەیامێكی ڕوونە: بۆ بەغدا پەیامی ڕێزگرتن لە دەستوورە، بۆ تاران پەیامی سنووربەزاندن هێڵی سوورە و بۆ گەلی كوردستانیش پەیامی ئایندەیەكی گەشتر و سەقامگیرترە. 

هەرێمی كوردستان بەم هەنگاوە، نەك هەر پێگەی خۆی قایمتر كرد، بەڵكو بووە ئەو لنگەرەی كە سیاسەتی ئەمەریکا لەم ناوچە پڕ لە ئاڵۆزییەدا لەسەری ڕادەوەستێت.