بارزانى نەمر 29/9/1971؛ ئەو ڕۆژەی خودا بۆ كوردى پاراست

مستەفا بارزانی سەرکردەیەکی دیاری مێژوویی  نەتەوەیی کوردە بە باوکی رۆحی و سەرمەشقی شۆرش و بەرخودانی  کورد ناسراوە لە مێژووی بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی کورددا.

بە درێژایی ژیانی سیاسی خۆی جەنەراڵ بارزانی نەمر، ڕووبەڕووی چەندین هەوڵی بەرکەوتنی  تیرۆر بۆتەوە  لەلایەن چەند هێزێکی دوژمنکارانە کورد ،کەنەیان توانی وە روبەروی ببنەوە بۆیە لە رێگای سیخورو بەکرێگیراوان ویستویانە بەردەوام پلانی دوژمنکارانە و  تیرۆر بکەن         بارزانی نەمر سەرکردایەتی شۆرشی یەك لەدوای یەکی کوردستانی  لە دژی حکومەتەکانی عێراق کرد دوای دەیان ساڵ لە چەوساندنەوە و داوای مافی خۆبەڕێوەبەریی گەلی کوردستانی کرد.

کورد کە گەلێکی دێرینی ناوچەکەیە، بەردەوام بە دوای ئۆتۆنۆمی یان دەوڵەتی سەربەخۆدا بووە، بەڵام هێزەکانی دەوروبەری بە توندی دژایەتی ئەمەیان کردووە. مەلا مستەفا بارزانی دوای ئەوەی سەرکردایەتی ڕاپەڕینی چەکداری شۆرشی  لە دژی حکومەتی عێراق کرد، کە ساڵانێک بەردەوام بوو، بوو بە ڕەمزی ئەو داخوازییانە مەلا مستەفا بارزانی لە چەندین هەوڵی تیرۆرکردن ڕزگاری بوو و هەڵمەتی سەربازیی بەرفراوانی بۆ کرا، جا لە لایەن حکومەتی عێراقەوە بێت یان لە لایەن داگیر کەران.

 مەلا مستەفا بارزانی بە ڕەمزی بەرخۆدان و شۆڕش لە کوردستان دادەنرێت، بەهۆی ڕۆڵی مێژوویی دیار و بەرچاوی لە سەرکردایەتیکردنی بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی کورد لە ماوەی چەند دەیەیەکدا. بارزانی ئیرادەی گەلی کوردستانی بەرجەستە کرد بۆ داواکردنی ئۆتۆنۆمی و مافە نەتەوەییەکان، سەرکردەیەکی بوێر شۆرشگێر بوو کە توانی یەکڕیزی لەنێوان کوتلە جیاوازەکانی کوردستاندا بەدیبهێنێت، سەرەڕای ئەو ئاستەنگە گەورانەی ڕووبەڕووی ببوونەوە، ڕۆڵی سەرکردایەتیکردنی بارزانی سەرکردەی بزووتنەوەی پێشمەرگە و شۆرشی  کورد بووە، و سەرکردایەتی چەندین ڕاپەڕینی چەکداری کردووە دژی ڕژێمەکانی عێراق کە هەوڵی کپکردنی خواستەکانی گەلی کوردیان دەدا. لەژێر سەرکردایەتی ئەودا پێشمەرگە بوو بە هێزێکی ناسراوی ناوچەکە، و توانی بەشێکی زۆری ناوچە کوردستانییەکان لەژێر کۆنترۆڵی پێشمەرگە بهێڵێتەوە.

  کاتێک شۆڕشەکانی کورد دەستیان پێکرد ، بەتایبەت لە ماوەی نێوان ساڵانی ١٩٦١ بۆ ١٩٧٠، بارزانی نەمر  و هێزەکانی ڕووبەڕووی هێرشی دووبارەی سوپای عێراق بوونەتەوە، کە هەموو چەك و ئامرازەکانی بەردەستیان بەکارهێنا، لەوانەش هێرشی ئاسمانی و هێرشی زەمینی گەورە. سەرەڕای ئەمەش بارزانی سەرکەوتوو بوو لە هێشتنەوەی ناوچە کوردستانییەکان چیاکان کە لە ژێر دەسەڵاتی خۆیدا لە  کوردستان بۆ ماوەیەکی دوورودرێژ.

دوای چەندین ساڵ لە ململانێ، لە ساڵی 1970 لە نێوان حکومەتی عێراق و کورد ڕێککەوتنێک کرا، لەو ڕێکەوتنەدا کورد دەسەڵاتی خۆبەڕێوەبەری سنوورداری پێدرا. بەڵام لە ماوەی چەند ساڵێکدا ڕێککەوتنەکە لەلایەن حکومەتی عیراق پاشگەز ببۆوە  بارزانی دەستی بە شەڕی دژی حکومەتی عێراق کردووەتەوە بەرگری لە خاکی کوردستا ن  کرد وە بارزانی نەمر  لە چەندین هەوڵی تیرۆرکردن و هێرشەکانی رژێمەی عیراق  ڕزگاری بووە.

رێککەوتنە مێژووییەکەی 11 ئازاری لە ساڵی 1970 بارزانی لەگەڵ حکومەتی عێراق گەیشتە ڕێککەوتنێک کە بە "رێککەوتنی سەربەخۆیی" ناسراوە، کە مافێکی گرنگی بە کورد بەخشی بۆ بەڕێوەبردنی ناوچەکانی ژێر دەستی پێشمەرگە . هەرچەندە دواتر ڕێککەوتنەکە لەلایەن رژێمی بەعس پاشگەز بونەوە  بەڵام ئەو هەنگاوە سەرکەوتنێکی دیپلۆماسی گەورە بوو بۆ بزووتنەوەی کوردی بەسەرۆکایەتی  بارزانی نەمر .

خەباتی درێژخایەنی خۆی بارزانی هەر لە تەمەنی لاوییەوە دەستی بە  خەبات بەرگری لە کورد دژ بە داگیرکاری زوڵم گرتووە. چ ڕووبەڕووبوونەوەی ڕژێمەکانی عێراق بێت یان دوژمنانی کوردستان  دوای شکستی شۆڕشەکان، تا کۆتایی تەمەنی پابەند بوو بە دۆزی روای گەلەکەیەوە.

هەربۆیە حکومەتی عێراق ویستی راستەخۆ  پەلاماری بارزانی بدات لە 29/9/1971 رژێمی حزبی بەعسی شۆڤینی لەرێگای چەند بەکرێ گیراوێك کە ژمارەیان 11 کەس بوون  کە خۆیان وەك زانای ئاینی ملای عەرەب  نیشانداو  چونکە دەیانزانی بارزانی رێزی پیاوی ئاینی دەگرت پاشان بەجلی مەلا و لە بەردەم بارزانی  خۆیان تەقاندەوە  بەلام خوای گەورە بۆ کوردو کوردستان پاراستی هەرلە کاتەی بارزانی نەمر رزگاری بوو هاتەدەرەوە و هاواری کرد کەس نەکوژن لە ئەوانەی لەگەڵیان هاتبوون.

هەرلەوکاتەی کە بریار بوو تەنفیزی ئەم پلانە چەپەڵە بکەن لەچەند لایەکی تر هێرش بکەنە سەر سەرکردایەتی کورد لە ناوچەکە  هەر لەوکاتە دوو شوفێری هاتبوون لەگەل مەلاکان  دەستیان کرد بە هاوێشتنی نارنجۆك بەلام سەری نەگرت و هەموویان گیران و تیک شکێندران پێگە و  قوربانیدان و مێژووی دوور و درێژی خەبات، بارزانی بووەتە سیمبول بۆ کورد، نەک تەنها لە کوردستانی عێراق، بەڵکو لە سەرتاسەری کوردستانی گەورە،  تەنانەت دوای وەفاتی ، رێبازەکەی  وەک پێشەنگێکی خەبات بۆ ئازادی بەردەوامە و کورد دروشم و ڕێبازی ئەوی لە خەباتدا گرتۆتە بەر.

بارزانی کە بە ناسنامەی کوردە  ناسراوە تەنیا سەرکردەیەکی سەربازی نەبوو، بەڵکو هێمای ناسنامەی نەتەوەیی کوردیش بوو. نوێنەرایەتی بەهاکانی کەرامەت و شانازی و خۆڕاگری لە بەرامبەر ستەمدا دەکرد هەربۆیە دوژمنانی کوردستان بەردەوام چاویان لەسەر بارزانی بووە زیاتر.