فرسەت سەید شکور
نووسەر
جیاوازیی گوتاری پارتی و ئەوانی دیکە
پارتی دیموکراتی کوردستان، وەک یەکەمین حزبی سیاسیی کوردستان، لە ساڵی 1991دا داوای ئەنجامدانی هەڵبژاردنی کرد. سەرۆک مەسعود بارزانی، لە گوتارێکی مێژووییدا لە کۆیە، کۆتایی هاتنیی قۆناغی شەرعییەتی شۆڕشگێڕی و دەستپێکی قۆناغی شەرعییەتی یاسایی ڕاگەیاند. ئەمەش نیشانەی باوەڕی قووڵی پارتی بوو بە پرۆسەی دیموکراسی و مافی گەل لە دیاریکردنی چارەنووسی خۆی.
گوتاری پارتی، هەمیشە گوتارێکی ئارام، هێمن، لۆژیکییانە و ڕەنگدانەوەی واقعی کۆمەڵگەی کوردستان و بارودۆخی گشتی بووە. بۆ نموونە، لە بانگەشەی هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان، بە ڕوونی جیاوازیی نێوان گوتاری بەرپرسیارانەی پارتی و گوتارە نابەرپرسیارەکانی دیکە دەردەکەوێت.
درووشمی پارتی: ئارامی، ئاوەدانی، خۆڕاگری
پارتی کاتێک باسی ئارامی کرد، ئارامیی کوردستان کردە نموونە، کە لەنێو وڵاتانی ناوچەکەدا بێوێنەیە. ئەم ئارامییە، بەرهەمی سیاسەتە حەکیمانەکانی پارتی و خۆڕاگریی گەلەکەمانە. کاتێکیش باسی ئاوەدانی دەکات، گەشەسەندن و بووژانەوەی هەرێمی کوردستان و کرانەوەی بە ڕووی جیهاندا، باشترین بەڵگەن. پارتی لە هەموو سێکتەرەکاندا پێشەنگی پێشکەوتن و گەشەی کوردستان بووە.
هەروەها پارتی بە سەربەرزییەوە دەتوانێت باسی خۆڕاگری بکات. قارەمانێتی و هێزی پۆڵایینی پێشمەرگە و ئیرادەی بەهێزی پارتی دیموکراتی کوردستان بوو کە تیرۆریستانی داعشی بە چۆکدا هێنا. سەرۆک بارزانی سەرکردایەتیی شەڕی دژ بە تیرۆریستانی کرد و بە نوێنەرایەتیی هەموو جیهان، ئەفسانەی داعشی تێکشکاند.
پارتی و ڕەوتی نەتەوەیی: نوێنەری ڕاستەقینەی ناسیۆنالیزمی کوردی
نیشتمانیبوون و نەتەوەییبوون، ستراتیژی چەسپاوی پارتین. ئەم دوو ستراتیژە بە شێوەیەک ڕەگیان داکوتاوە کە لە هزر و فکری کوردستاندا پتەو و چەسپاوە. پارتی تاکە حزبی سیاسییە کە نوێنەرایەتیی ڕاستەقینەی ناسیۆنالیزمی کوردی دەکات. هەر ئەمەش هۆکارە کە پارتی حزبی قبووڵکراو و خۆشەویستی خەڵک و دەنگی زۆرینەی گەلی کوردستانە. پارتی لەپێناو ماف و داخوازییەکانی گەلی کوردستان دامەزراوە و نوێنەرایەتیی ڕاستەقینەی دۆزی ڕەوای گەل دەکات.
درووشمی پارتی: هاوبەشی، هاوسەنگی، سازان
لە دروشمە سەرەکییەکانی پارتی دیموکراتی کوردستان بۆ پێشبردنی پڕۆسەی سیاسی و حوکمڕانی، بریتیین لە "هاوبەشی، هاوسەنگی، سازان". ئەم پرەنسیپانە، بناغەی سیاسەتی پارتین بۆ بەڕێوەبردنی وڵات و پتەوکردنی یەکڕیزی نیشتمانی.
هاوبەشی: پارتی باوەڕی قووڵی بە هاوبەشی ڕاستەقینە لە بڕیاردان و بەڕێوەبردندا هەیە. ئەمەش بەو مانایەیە کە هەموو پێکهاتە و لایەنە سیاسییەکان، بەشدار بن لە داڕشتنی سیاسەتە گشتییەکان و جێبەجێکردنیان. پارتی هەمیشە هەوڵی داوە پلاتفۆرمێک بۆ گفتوگۆ و لێکتێگەیشتن درووست بکات، بۆ ئەوەی بڕیارەکان لەسەر بنەمای کۆدەنگی و بەرژەوەندیی گشتی بن. ئەم هاوبەشییە، زامنی سەقامگیری سیاسی و کۆمەڵایەتییە لە کوردستاندا.
هاوسەنگی: چەسپاندنی هاوسەنگی لە نێوان دەسەڵاتەکان (یاسادانان، جێبەجێکردن، دادوەری)، و لە نێوان پێکهاتە نەتەوەیی و ئایینییە جیاوازەکاندا، یەکێکی دیکەیە لە ستراتیژەکانی پارتی. هاوسەنگی، وەک پرەنسیپێکی بنەڕەتی، ڕێگرە لە دیکتاتۆرییەت و دەستەبەرکردنی ماف و ئازادییەکانی هەموو تاکێکی کوردستان. پارتی پێیوایە تەنها لە سایەی هاوسەنگیدا دەتوانین کۆمەڵگەیەکی دادپەروەر و پێشکەوتوو بنیات بنێین.
سازان: سازان و لێکتێگەیشتن، بناغەی چارەسەرکردنی کێشەکان و تێپەڕاندنی ئاڵنگارییەکانە. پارتی هەمیشە دەستی ئاشتی و سازانی بۆ لایەنە سیاسییەکان درێژ کردووە، باوەڕی بەوە هەیە کە تەنها بە یەکڕیزی و کاری پێکەوەیی دەتوانین مافە نەتەوەییەکانمان بەدەست بهێنین و کوردستان بەرەو ئایندەیەکی گەش ببرێین. سازان، بە مانای لەبەرچاوگرتنی بەرژەوەندیی هەمووان و دۆزینەوەی خاڵی هاوبەش دێت بۆ بەدیهێنانی ئامانجە نیشتمانییەکان.
هەنگاوەکانی پارتی بۆ جێبەجێکردنی ماددەی ١٤٠ی دەستووری عێراق
ماددەی 140ی دەستووری عێراق، یەکێکە لە گرنگترین ماددە دەستوورییەکان بۆ چارەسەرکردنی کێشەی ناوچە کوردستانییەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێم. پارتی دیموکراتی کوردستان، وەک حزبی پێشەنگی گەلەکەمان، هەمیشە جەختی لەسەر جێبەجێکردنی ئەم ماددەیە کردووەتەوە و هەنگاوی کردەیی ناوە بۆ ئەم مەبەستە:
بەهێزیی پارتی واتا دەستی پێکەوەیی و یەک حکوومەتی و یەک پەرلەمانی. واتا پووچەڵکردنەوەی هەرچی پیلانی نەزۆکە بۆ لاوازکردنی پێگەی کوردستان. لە لووتکە بوونی پارتی، واتا پارێزگاری لە شکۆی گەلی کوردستان، پاراستنی خاکی کوردستان، ئارامی و پێکەوەیی و پێشکەوتن و ئاوەدانی و نوێنەرایەتیی دۆزی ڕەوای گەلی کوردستان.