ترەمپ: بۆ پلانی ئاشتی دوا وادەم بە زێلێنسکی داوە

دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا، ڕایگەیاند: پێویستە ڤۆلۆدیمیر زێلێنسکی، سەرۆکی ئۆکرانیا، پلانی ئاشتیی پشتگیریکراوی ئەمەریکا قبوڵ بکات بۆ کۆتاییهێنان بە شەڕ لەگەڵ ڕووسیا.

لە لێدوانێکدا لە ئۆفیسی ئۆڤاڵ دوای کۆبوونەوەی لەگەڵ زەهران مەمدانی، سەرۆکی هەڵبژێردراوی شارەوانی نیویۆرک، ترەمپ گوتی: پێشبینی دەکرد شەڕەکە زۆر زووتر کۆتایی پێبێت، بەڵام "بۆ تانگۆ دوو کەسی دەوێت."

سەرۆکی ئەمەریکا هەفتەیەک مۆڵەتی بە کیێڤ دا بۆ قبوڵکردنی پلانەکە و بە فۆکس نیوزی ڕاگەیاند؛ پێنجشەممە دوا وادەیەکی گونجاوە.

 ترەمپ بە ڕۆژنامەنووسانی گوت: بە لەبەرچاوگرتنی نزیکبوونەوەی زستان و پێویستیی کۆتاییهێنان بە خوێنڕشتن، کات کورتە و پێویستە زێلێنسکی ڕازی بێت بە پلانەکە.

ئاماژەی بەوەشکرد، "پێویستە پێی خۆش بێت، ئەگەر پێی خۆش نەبوو، ئەوا دەبێت بەردەوام بن لە شەڕکردن." "لەسەر شوێنێک دەبێت شتێک قبوڵ بکات کە وەری نەگرتووە."

لەلایەکی دیکەوە، ڤۆلۆدیمیر زێلێنسکی، سەرۆکی ئۆکرانیا، ڕۆژی هەینی هۆشداریدا، ئەگەر وڵاتەکەی پلانی واشنتن بۆ کۆتاییهێنان بە شەڕەکە ڕەت بکاتەوە، ئەگەری هەیە پشتیوانیی ئەمەریکا لەدەست بدات. لە وتارێکی تەلەفزیۆنیدا گوتی: "ڕەنگە ئۆکرانیا ڕووبەڕووی هەڵبژاردنێکی زۆر قورس بێتەوە: لەدەستدانی کەرامەتی خۆی یان مەترسیی لەدەستدانی هاوبەشێکی سەرەکی."

ڤلادیمێر پوتن، سەرۆکی ڕووسیا، ئێوارەی هەمان ڕۆژ ڕایگەیاند؛ پلانەکەی ئەمەریکا دەتوانێت ببێتە بنەمایەک بۆ چارەسەری کۆتایی ئەو ململانێیە کە نزیکەی چوار ساڵە بەردەوامە. پوتن پێشتر ڕەتیکردبووەوە سازش لەسەر داخوازییە سەرەکییە خاکی و ئەمنییەکانی ڕووسیا بکات.

بەگوێرەی زانیاریی دوو سەرچاوەی ئاگادار بۆ ڕۆیتەرز، کیێڤ ڕووبەڕووی فشارێکی بەرچاو دەبێتەوە لەلایەن واشنتنەوە بۆ قبوڵکردنی ڕێککەوتنەکە، بە هەڕەشەی پچڕانی زانیاریی هەواڵگری و چەک. 

چەند سەرچاوەیەک ئاشکرایان کردووە، پلانی 28 خاڵی ئەمەریکا ئیمتیازاتی بەرفراوانی لایەنی ئۆکراینی لەخۆدەگرێت، ئەمەش دوای ئەوەی پێشتر کیێڤ ڕەتیکردبووەوە هیچ ئیمتیازێک سەبارەت بە خاکەکەی بدات.

لە پلانەکەدا هاتووە ئۆکرانیا دەستبەرداری کۆنترۆڵی ناوچەی لوهانسک و دۆنێتسک لە ناوچەی دۆنباس بێت، ئەمە جگە لەوەی کریمیا کە ڕووسیا لە ساڵی 2014دا لکێندرا، وەک خاکی دیفاکتۆی ڕووسیا. هەروەها داوای بەستنی هێڵەکانی پەیوەندی لە ناوچەکانی باشووری خێرسۆن و زاپۆریژژیا دەکات کە بە مۆسکۆ لکێنراوە.

پلانەکە داوا لە کیێڤ دەکات دەستبەرداری هەوڵەکانی بۆ ئەندامێتی لە ناتۆ بێت و جێگیرکردنی هێزی نێودەوڵەتی بۆ سەر خاکەکەی ڕەت بکاتەوە و لە ماوەی 100 ڕۆژدا هەڵبژاردن ئەنجام بدات.

یەکێک لە داواکارییە سەرەکییەکانی ئۆکرانیا بریتییە لە گەرەنتیی جێبەجێکراو کە هاوتای بڕگەی بەرگریی بەکۆمەڵی ناتۆیە بۆ ئەوەی ڕووسیا لە دەستپێکردنی هێرشێکی دیکە ڕابگرێت، بەڵام پلانەکە تەنیا بە کورتی باس لەم داواکارییە دەکات و بەبێ وردبوونەوە دەڵێت: "ئۆکرانیا گەرەنتیی ئەمنیی بەهێز وەردەگرێت."