جاوید رحمان: هدایت عبدالله‌پور، شهروند کرد از انتخاب وکیل محروم و در انتظار اعدام است
گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل: دختران از سن ۹ سالگی و پسران از ۱۵ سالگی می‌توانند مشمول مجازات اعدام شوند
اربیل (کردستان۲۴)- جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور ایران، در گزارش چهارشنبه ۸ اسفند خود به وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی بە افزایش نارضایتی‌ها در اثر مشکلات معیشتی، اعدام کودک – مجرمان، سرکوب اقلیت‌های قومی دینی، اعمال مجازات اعدام بازداشت دو تابعیتی‌ها پرداخته است.
جاوید رحمان در این گزارش می‌گوید: "هدایت عبدالله‌پور، شهروند کرد ایرانی به عنوان مثال نام می‌برد که در دوران بازداشت تحت شکنجه قرار گرفته و از انتخاب وکیل محروم بوده و اینک در انتظار مجازات اعدام است."
جاوید رحمان در این گزارش، به تفصیل به اعدام آن دسته از افرادی پرداخته که در سنین نوجوانی مرتکب جرمی شده‌اند. جاوید رحمان شرح می‌دهد که چطور اعدام کودک-مجرمان در جمهوری اسلامی ایران طی دهه‌ها ادامه یافته و این نقض تعهدات بین‌المللی حقوق بشر کشور به حساب می‌آید. دختران از سن ۹ سالگی و پسران از ۱۵ سالگی می‌توانند مشمول مجازات اعدام شوند. به رغم اصلاحیه‌های قانون کیفری و تلاش‌های عملی که با هدف کاهش موارد اعدام صورت گرفته دست‌کم ۳۳ کودک-مجرم از سال ۲۰۱۳ تا کنون اعدام شده‌اند. گزارشگر ویژه توصیه‌های هدفمندی را با نظر به پایان دادن به چنین اعدام‌هایی به مجلس و قوه قضاییه پیشنهاد می‌کند.
گزارشگر ویژه در زمینه وضعیت حقوق بشر در ایران از زمان انتصاب به این سمت با قربانیان متعدد موارد نقض حقوق بشر، خانواده‌های آنان، مدافعان حقوق بشر، وکلا و نمایندگان سازمان‌های مدنی از جمله در آلمان، بریتانیا و ایرلند شمالی ملاقات کرده است.
جاوید رحمان، در بخشی از این گزارش ضمن اشاره به حق زندگی، از تعدد موارد مجازات اعدام، به رغم برخی تحولات مثبت ابراز نگرانی کرده است. از ژانویه تا اکتبر سال ۲۰۱۸ (طی ۱۰ ماه) ۲۰۷ نفر بر اساس گزارش‌ها اعدام شده‌اند. در مدت زمان مشابه در سال ۲۰۱۷، ۴۳۷ نفر در ایران اعدام شده بودند. کاهش تعداد موارد اعدام در این مدت به طور عمده نتیجه اصلاحیه‌ای است که نوامبر ۲۰۱۷ در زمینه قانون قاچاق مواد مخدر اعمال شد. در نتیجه این اصلاحیه، اعدام‌های مربوط به جرائم مواد مخدر کاهش یافت.
بر اساس این گزارش نگرانی از اعدام در موارد دیگری نیز همچنان باقی است، جمهوری اسلامی ایران همچنان برای موارد متعددی از جمله جرائم اقتصادی مجازات مرگ را در نظر می‌گیرد. در بخش دیگری به موارد زندان و اعدام در میان اقلیت‌ها اشاره شده است. گزارش‌ها حاکی است که درصد نامتناسبی از گروه‌های اقلیت نژادی و دینی اعدام شده یا به زندان افتاده‌اند. تعداد زیادی هم در انتظار مجازات مرگ هستند. جاوید رحمان در این مورد از هدایت عبدالله‌پور، شهروند کرد ایرانی به عنوان مثال نام می‌برد که در دوران بازداشت تحت شکنجه قرار گرفته و از انتخاب وکیل محروم بوده و اینک در انتظار مجازات اعدام است.
هدایت عبدالله پور در بهمن ماه ۱۳۹۵ از سوی شعبه دوم دادگاه انقلاب ارومیه به اتهام "همکاری با احزاب کردی" در جریان درگیری روستای «قره‌سقل» اشنویه به اعدام محکوم شد.
در این گزارش همچنین به موارد نقض حقوق بشر پرداخته شده که عاملان آن غیر دولتی بوده‌اند. به عنوان مثال حمله به رژه نظامی در اهواز که دست‌کم ۲۴ کشته برجای گذاشت و یا حمله ماه دسامبر ۲۰۱۸ در چابهار که دو قربانی و چندین زخمی به همراه داشت. گزارشگر ویژه با قربانیان، خانواده‌های آنان و دولت جمهوری اسلامی و شهروندان ایرانی ابراز همدردی و حملات را محکوم کرده است. وی همچنین به دولت ایران یادآور شده که دادگاه‌های مرتکبین این حملات باید عادلانه و بر اساس موازین حقوق بین‌الملل برگزار شوند.
جاوید رحمان در بخش دیگری از گزارشش به موارد متعدد بازداشت و محکومیت اقلیت‌ها توسط دستگاه قضایی ایران اشاره کرده و از اعضای جامعه بهایی ایران، ترک‌های آذربایجانی و کردها و بلوچ‌ها نام برده است. گزارشگر ویژه فهرست ۸۳ زندانی از اعضای جامعه بهایی را بررسی کرده است و می‌گوید همچنین چندین مورد از اعضای اقلیت مسیحی نیز به اتهام تهدید امنیت ملی به خاطر تغییر دین یا شرکت در مراسم کلیساهای خانگی به زندان‌های سنگین محکوم شده‌اند.
در بخش دیگری از این گزارش به حق آزادی انجمن‌ها و اجتماعات صلح‌آمیز اشاره شده است. گزارشگر ویژه از گروه‌های کارگری، معلمان، دانشجویان و اقلیت‌ها و زنان در این رابطه نام برده است. اعتراض کارگران نیشکر هفت‌تپه، فولاد اهواز، رانندگان کامیون، معلمان، اعتراض کشاورزان به کم آبی در شهرهای متعدد ایران، اقلیت ترک‌های آذربایجانی، دراویش گنابادی و اعتراض زنان ایرانی به حجاب از جمله مواردی هستند که به تفصیل در این بخش از گزارش به آنها اشاره شده است.
در این گزارش آمده است که دست‌کم ۶۱ کودک-مجرم از سال ۲۰۰۸ به این سو اعدام شده‌اند. حداقل ۶ مورد از این اعدام‌ها در سال ۲۰۰۸ صورت گرفته است. در تمام این موارد زمان ارتکاب جرم بین سنین ۱۴ تا ۱۷ سالگی بوده است. اطلاعات معتبر نشان می‌دهد که در حال حاضر دست‌کم ۸۵ کودک-مجرم در جمهوری اسلامی ایران در انتظار اجرای حکم اعدام هستند و از سال ۲۰۱۳ تاکنون ۲۱ کودک به اعدام محکوم شده‌اند.
/چللب