مذاکرات هسته‌ای ایران و قدرت‌های اروپایی در ترکیه
اربیل (کوردستان٢٤)- ایران قرار است امروز جمعه در ترکیه با بریتانیا، فرانسه و آلمان مذاکره کند. این در حالی است که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، گفته است رسیدن به توافق هسته‌ای با تهران «نزدیک» است.
نشست استانبول پس از هشدار عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در مورد عواقب «برگشت‌ناپذیر» در صورت اقدام قدرت‌های اروپایی برای اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران می‌آید که تحت توافق سال ۲۰۱۵ لغو شده بودند.
کشورهای موسوم به E3 به همراه چین، روسیه و ایالات متحده از طرف‌های این توافق بودند.
اما ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری خود در سال ۲۰۱۸، با ترک یکجانبه آن و اعمال مجدد تحریم‌ها بر بخش بانکی و صادرات نفت ایران، عملا این توافق را ناکام کرد.
یک سال بعد، ایران با عقب‌نشینی از تعهدات خود به این توافق، که در ازای محدودیت‌های تحت نظارت سازمان ملل بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران، لغو تحریم‌ها را فراهم می‌کرد، واکنش نشان داد.
سه قدرت اروپایی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا مکانیسم «بازگشت سریع» توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ را فعال کنند یا خیر، مکانیسمی که تحریم‌های سازمان ملل را در پاسخ به عدم پایبندی ایران بازمی‌گرداند - گزینه‌ای که در ماه اکتبر منقضی می‌شود-. دیپلمات ارشد ایران هشدار داد که چنین موضعی «خطر ایجاد بحران جهانی اشاعه هسته‌ای را به همراه دارد که در درجه اول خود اروپایی‌ها را تحت تاثیر قرار خواهد داد.»
با این حال، او در هفته‌نامه فرانسوی لو پوئن، همچنین خاطرنشان کرد که تهران «آماده ورق زدن صفحه» در روابط خود با اروپا است.
دیدار امروز جمعه با قدرت‌های اروپایی کمتر از یک هفته پس از دور چهارم مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا برگزار می‌شود که تهران آن را «دشوار اما مفید» خواند و پس از آن یک مقام آمریکایی گفت که برای واشنگتن «دلگرم کننده» بوده است.
عراقچی گفت که مذاکرات امروز جمعه در سطح معاونان وزرای خارجه برگزار خواهد شد.
«نزدیک شدن»
ترامپ روز پنجشنبه در سفری به قطر گفت که ایالات متحده به رسیدن به توافق با ایران «نزدیک می‌شود» که این از اقدام نظامی جلوگیری می‌کند.
او گفت: «ما قرار نیست هیچ گرد و غبار هسته‌ای در ایران ایجاد کنیم.»
مذاکرات ایران و آمریکا با میانجیگری عمان، بالاترین سطح تماس بین دو طرف از زمان خروج واشنگتن از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸ بود.
ترامپ از زمان بازگشت به کاخ سفید، روابط خود را احیا کرده است؛ سیاست «فشار حداکثری» علیه تهران، حمایت از دیپلماسی هسته‌ای، اما هشدار به اقدام نظامی در صورت شکست آن.
روز پنجشنبه، وب‌سایت خبری آمریکایی اکسیوس گزارش داد که دولت ترامپ در دور چهارم مذاکرات روز یکشنبه، «پیشنهادی کتبی» برای توافق به ایران ارائه داده است.
عراقچی این گزارش را تکذیب کرد و گفت:«چیزی به ما داده نشده است».
او افزود که «ما آماده‌ایم در پاسخ به لغو تحریم‌ها، در مورد برنامه هسته‌ای خود اعتماد و شفافیت ایجاد کنیم.»
ترامپ گفته است که «شاخه زیتون» را به رهبری ایران ارائه داده است و افزود که این پیشنهادی است برای همیشه دوام نخواهد داشت.
او همچنین تهدید کرد که در صورت شکست مذاکرات، «فشار حداکثری عظیمی» اعمال خواهد کرد، از جمله اینکه صادرات نفت ایران را به صفر برساند.
ایران در حال حاضر اورانیوم را تا ۶۰ درصد غنی می‌کند، که بسیار بالاتر از حد ۳.۶۷ درصد تعیین شده در توافق ۲۰۱۵ اما کمتر از ۹۰ درصد مورد نیاز برای تولید کلاهک هسته‌ای است.
تهران اصرار دارد که حق او برای ادامه غنی‌سازی اورانیوم برای اهداف صلح‌آمیز «غیرقابل مذاکره» است، اما می‌گوید که پذیرای محدودیت‌های موقت در مورد میزان غنی‌سازی اورانیوم خواهد بود.
روز چهارشنبه، محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، بار دیگر تاکید کرد که تهران «به دنبال نظامی‌سازی هسته‌ای نیست» و افزود که غنی‌سازی تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، انجام می‌شود.
وی تأکید کرد: «برچیدن غنی‌سازی توسط ایران پذیرفته نیست.»
ای‌اف‌پی/ب.ن
