عمان روز یکشنبه میزبان مذاکرات هستهای ایران و آمریکا خواهد بود

اربیل (کوردستان٢٤)- عمان امروز پنجشنبه ۱۲ ژوئن، اعلام کرد که در بحبوحه تشدید تنشها بین دشمنان دیرینه و گزارشهایی مبنی بر حمله قریبالوقوع اسرائیل به ایران، میزبان ششمین دور مذاکرات هستهای بین واشنگتن و تهران در آخر هفته خواهد بود.
با وجود گزارش پیشرفت در دورهای قبلی، تهران و واشنگتن در هفتههای اخیر بر سر غنیسازی اورانیوم ایران به شدت اختلاف نظر داشتهاند و تهران تهدید کرده است که در صورت شکست مذاکرات و بروز درگیری، پایگاههای نظامی آمریکا در منطقه را هدف قرار خواهد داد.
تنشها این هفته به اوج خود رسید، زیرا واشنگتن دستور تخلیه پرسنل خود از خاورمیانه را صادر کرد و رسانههای آمریکایی گزارش دادند که به نظر میرسد اسرائیل در حال آماده شدن برای حمله به ایران است.
با این وجود، بدر البوسعیدی، وزیر امور خارجه عمان، روز پنجشنبه در پستی در شبکه اجتماعی ایکس، تایید کرد که «ششمین دور مذاکرات ایران و آمریکا یکشنبه پیش رو در مسقط برگزار خواهد شد.»
در همین حال، ایران پس از تصویب قطعنامهای توسط دیدهبان هستهای سازمان ملل متحد، مبنی بر محکومیت «عدم پایبندی» تهران، متعهد به ساخت یک تاسیسات غنیسازی اورانیوم جدید و «افزایش قابل توجه» تولید خود شد.
ایالات متحده و ایران از ماه آوریل پنج دور مذاکره برای دستیابی به یک توافق هستهای جدید برگزار کردهاند که جایگزین توافق سال ۲۰۱۵ میشود که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در دوره اول ریاست جمهوری خود از آن خارج شد.
به نظر میرسد ترامپ این هفته لحن خوشبینانه قبلی خود را تغییر داده و گفته است که به دستیابی به توافق «کمتر مطمئن» است و روز چهارشنبه دستور داده است که پرسنل آمریکایی از خاورمیانه بالقوه «خطرناک»، خارج شوند.
«خسارات بیشتری متحمل خواهد شد»
اسرائیل بارها هشدار داده است که میتواند به سایتهای هستهای ایران حمله کند و متعهد شده است که مانع از دستیابی دشمن قسم خورده خود به بمب اتمی شود، چیزی که تهران همواره آن را رد کرده است.
رئیس جمهور آمریکا میگوید که به بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، فشار آورده است تا از حمله به تاسیسات هستهای ایران خودداری کند تا به مذاکرات فرصتی بدهد، اما به طور فزایندهای نشان داده است که صبرش را از دست میدهد.
با این حال، ایران هشدار داده است که به هر حملهای پاسخ خواهد داد.
عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع ایران، در پاسخ به تهدیدهای آمریکا مبنی بر اقدام نظامی در صورت شکست مذاکرات، گفت: «تمام پایگاههای آن (آمریکا) در دسترس ما هستند، ما به آنها دسترسی داریم و بدون هیچ تردیدی همه آنها را در کشورهای میزبان هدف قرار خواهیم داد.»
این وزیر گفت:«انشاالله اوضاع به آن نقطه نخواهد رسید و مذاکرات موفق خواهد شد.» او افزود که اگر درگیری پیش بیاید، طرف آمریکایی «خسارات بیشتری متحمل خواهد شد».
یک مقام آمریکایی پیش از این گفته بود که تعداد کارکنان سفارت در عراق به دلیل نگرانیهای امنیتی کاهش یافته است، در حالی که گزارشهایی مبنی بر انتقال پرسنل از کویت و بحرین نیز وجود دارد.
یک مقام امنیتی عراق گفت که این «تخلیه کامل» نیست و ایالات متحده در صورت شکست مذاکرات، اقدامات احتیاطی را انجام میدهد.
در همین حال، سخنگوی سفارت آمریکا در منامه گفت که این ماموریت «وضعیت کارکنان خود را تغییر نداده و کاملا عملیاتی است».
مکانیسم «بازگشت سریع»
آخرین تحولات در بحبوحه بنبست دیپلماتیک بر سر غنیسازی اورانیوم ایران رخ میدهد، که تهران از آن به عنوان یک حق «غیرقابل مذاکره» دفاع کرده است در حالی که واشنگتن آن را «خط قرمز» نامیده است.
ایران در حال حاضر اورانیوم را تا ۶۰ درصد غنی میکند، که بسیار بالاتر از حد ۳.۶۷ درصد تعیین شده در توافق ۲۰۱۵ است و به ۹۰ درصد مورد نیاز برای کلاهک هستهای نزدیک است، هرچند هنوز با آن فاصله دارد.
علی خامنهای، رهبر ایران، که حرف آخر را در سیاستهای اصلی کشور میزند، اخیرا گفته است که غنیسازی «کلید» برنامه هستهای ایران است و ایالات متحده «نمیتواند در این مورد حرفی بزند».
در ۳۱ مه، پس از دور پنجم مذاکرات، ایران اعلام کرد که «عناصری» از پیشنهاد ایالات متحده برای توافق هستهای را دریافت کرده است، و عراقچی بعدا گفت که متن حاوی «ابهامات» است.
ایران اعلام کرده است که پیشنهادی متقابل به آخرین پیشنویس واشنگتن ارائه خواهد داد، که به دلیل عدم ارائه تخفیف تحریمها - یک درخواست کلیدی برای تهران که سالهاست زیر بار آنها دست و پا میزند - مورد انتقاد قرار گرفته بود.
روز سهشنبه، شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی قطعنامهای را که توسط ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه و آلمان تهیه شده بود، تصویب کرد و «عدم پایبندی» ایران به تعهدات هستهای خود را محکوم کرد.
در پاسخ، وزارت امور خارجه و آژانس انرژی اتمی ایران اعلام کردند که دستوراتی برای «راهاندازی یک مرکز غنیسازی جدید در مکانی امن» صادر شده است. این آژانس افزود که غنیسازی اورانیوم «به طور قابل توجهی افزایش خواهد یافت».
این قطعنامه میتواند زمینه را برای کشورهای اروپایی فراهم کند تا مکانیسم «بازگشت سریع» را در توافق هستهای ۲۰۱۵ فعال کنند و تحریمهای سازمان ملل را در پاسخ به عدم پایبندی ایران - گزینهای که در ماه اکتبر منقضی میشود - دوباره برقرار کنند.
ایافپی/ب.ن