سوء مدیریت آب، تمدن ایران را تهدید می‌کند

عیسی کلانتری، رئیس پیشین سازمان حفاظت محیط زیست و وزیر اسبق کشاورزی ایران، اظهار داشت که سوء مدیریت منابع آبی، تمدن هفت هزار ساله ایران را در معرض تهدید جدی قرار داده است. او به شدت از سیستم کشاورزی کشورش انتقاد کرده و آن را "خارج از استانداردهای جهانی کشاورزی آبی" توصیف کرد.

کلانتری در گفت‌وگو با خبرگزاری دیده‌بان ایران، پیامی به سیاست‌گذاران حوزه آب ایران فرستاد و گفت: "این مشاوران و پیمانکاران آب و همکارانشان هستند که سیاست‌های وزارت نیرو را تحمیل می‌کنند؛ آیا می‌توانیم همه رودخانه‌هایمان را خشک کنیم و سد بسازیم؟"

وزیر اسبق کشاورزی، برخی از پروژه‌های سدسازی را "مافیای سدسازی در ایران" نامید و اشاره کرد که "این امر ناشی از ضعف سیاست‌گذاران آب کشور است، چرا که اغلب منافع شخصی خود را بر منافع ملی ترجیح داده‌اند."

او همچنین پیمانکاران پروژه‌ها را عاملان اصلی بحران بی‌آبی ایران دانست و گفت: "تصمیم‌گیران ما سواد چندانی ندارند و تنها شعارهای اجتماعی و پوپولیستی می‌دهند، مبنی بر اینکه فلان شهر به آب نیاز دارد یا فلان شهر به توسعه کشاورزی نیاز دارد."

ایران به کشوری بی‌آب تبدیل شده است

کلانتری درباره بحران آب اظهار داشت: "همه چیز نسبی است. زمانی که جمعیت ایران ۵۰ میلیون نفر بود، ما کشوری کم‌آب بودیم و اکنون که جمعیت به حدود ۱۰۰ میلیون نفر رسیده است، می‌توانیم بگوییم ایران کشوری بی‌آب است. اگر با همین روند استفاده و هدررفت آب ادامه دهیم و شیوه مدیریت آب را تغییر ندهیم، بدون شک تمدن ایران در معرض تهدیدی خطرناک قرار خواهد گرفت. بیش از ۳۰ سال است که هشدار می‌دهم ما کشوری کم‌آب هستیم، اما هیچ کس گوش نمی‌دهد و همان سیاست‌های قدیمی را بارها و بارها تکرار می‌کنند."

صد درصد آب کشور در اختیار وزارت نیرو است

وزیر اسبق کشاورزی همچنین گفت: "بر اساس قانون اشتباه تقسیم عادلانه آب، مصوب سال ۱۹۸۲، یعنی بیش از چهار دهه پیش، صد درصد مدیریت و نظارت بر آب در اختیار وزارت نیرو بوده است. بنابراین وزارت نیرو و وزرای آن در این مدت، به ویژه در سه دهه گذشته، باید پاسخگوی وضعیت امروز باشند، در حالی که این وزارتخانه حفاظت و نگهبانی از آب را به کلی فراموش کرده است. به همین دلیل، اکنون به این وضعیت بحرانی مدیریت منابع آبی رسیده‌ایم."

حفاظت از منابع آبی در ایران به کلی فراموش شده است

عیسی کلانتری از نبود برنامه برای حفاظت از آب‌های زیرزمینی انتقاد کرد و گفت: "وزارت نیرو در دهه‌های گذشته به حفاظت از آب فکر نکرده و همواره به دنبال تولید و مصرف آب بوده است. حفاظت از منابع آبی در کشور فراموش شده، این در حالی است که در قانون مصوب سال ۱۹۸۲، این موضوع نیز به عنوان یکی از وظایف وزیر نیرو اشاره شده است."

وی افزود: "همچنین فشارهایی که نمایندگان پارلمان، مقامات سیاسی و حاکمان در دهه‌های گذشته ایجاد کرده‌اند، همواره در جهت تولید و مصرف بیشتر آب بوده، بدون رعایت حفاظت از آب و بدون در نظر گرفتن این اصل که آب باید ماده‌ای تجدیدپذیر باشد. همین حالا سالانه کمتر از ۲۰ میلیارد متر مکعب آب به زیرزمین نفوذ می‌کند، اما بیش از ۴۲ میلیارد متر مکعب از آب‌های زیرزمینی استفاده می‌شود، این به معنای خشک شدن تمامی آب‌های زیرزمینی است."

اشتباه راهبردی در سیاست کشاورزی

وزیر پیشین کشاورزی گفت: "اگر می‌خواهیم کشورمان را نجات دهیم، باید بازنگری بسیار جدی و ریشه‌ای در سیاست‌های آبی کشورمان داشته باشیم و همزمان تصمیمات بسیار کلی در بخش کشاورزی اتخاذ کنیم، زیرا ایران از استانداردهای جهانی کشاورزی آبی خارج است."

کلانتری همچنین اظهار داشت: "در جهان ۸۰ درصد محصولات کشاورزی به صورت دیم تولید می‌شوند. از آن ۲۰ درصدی که با سیستم آبیاری تولید می‌شود، در ازای هر یک متر مکعب آب، ۱.۵ دلار محصول تولید می‌شود. مقایسه این عدد با میزان محصول تولید شده در ایران نشان می‌دهد که ما آب را در بخش کشاورزی هدر داده‌ایم، زیرا بهره‌وری آب در بخش کشاورزی ایران در عمل یک پنجم استاندارد جهانی است."

"وزارت نیرو به مردم می‌گوید چون آب زیاد مصرف می‌کنید، شما را جریمه می‌کنم، اما چرا هیچ کس این وزارتخانه را جریمه نمی‌کند که لوله‌های آب خود را اصلاح نکرده و سالانه ۳۰۰ میلیون متر مکعب آب در تهران به همین دلیل هدر می‌رود. این اتفاق به دلیل فرسودگی لوله‌ها و سوء مدیریت رخ می‌دهد."