پارت دموکرات کوردستان با شکست توطئه‌ها قوی‌تر از گذشته بازگشته است
ششمین اجلاس صلح و امنیت خاورمیانه (MEPS) در شهر دهوک، پایتخت اقلیم کوردستان، میزبان رهبران سیاسی و دیپلمات‌های برجسته بود. در حاشیه‌ی این اجلاس مهم، «ایمان درباز»، مجری شبکه‌ی تلویزیونی کوردستان۲۴، گفتگویی اختصاصی با «هوشیار زیباری»، عضو دفتر سیاسی پارت دموکرات کوردستان و وزیر خارجه‌ی پیشین عراق انجام داد. زیباری در این گفتگو به تشریح پیروزی چشمگیر حزب متبوعش در انتخابات اخیر، چالش‌های تشکیل دولت دهم، روابط با بغداد و چشم‌انداز سیاسی منطقه پس از انتخابات آمریکا پرداخت:
پیروزی پارت دموکرات کوردستان؛ پاسخی به توطئه‌ها
ایمان درباز: جناب آقای زیباری، حضور شما در این اجلاس مایه خرسندی است. پارت دموکرات کوردستان در انتخابات اخیر پارلمان کوردستان موفق شد بیش از ۸۰۰ هزار رأی (در واقع نزدیک به یک میلیون با احتساب آرای خاص) کسب کند و به عنوان حزب اول تثبیت شود. این پیروزی پس از فشارهای سنگین سیاسی چه معنایی دارد؟
هوشیار زیباری: خیلی ممنونم. ابتدا باید بگویم که رهبری حزب و تمام اعضا همت کردند و ثابت نمودند که این حزب، حزبی زنده و پویاست؛ نه پیر شده و نه فرسوده. پارت دموکرات کوردستان در این آزمون سربلند بیرون آمد. نام و آوازه‌ی حزب در این انتخابات دوباره درخشید. بگذارید صریح بگویم، اگر به آمار نگاه کنید، ما حتی نسبت به انتخابات گذشته که حدود ۸۰۹ هزار رأی داشتیم، این بار رأی بیشتری کسب کردیم (بیش از یک میلیون رأی).
ما در شرایطی به این پیروزی رسیدیم که طراحی‌های زیادی علیه ما صورت گرفته بود. تلاش کردند ما را منزوی کنند، از کرکوک و مناطق دیگر دور کنند و حتی در بغداد علیه ما اقداماتی انجام دادند. اما لیست پارت دموکرات کوردستان نشان داد که تنها متعلق به کوردها نیست، بلکه اعراب و سایر طیف‌ها نیز در آن حضور دارند. مهم‌تر از همه، ما ثابت کردیم که پارت دموکرات کوردستان بزرگترین حزب در سراسر عراق است. اگر تعداد آرای ما را با لیست‌های پیروز در بغداد مقایسه کنید، مثلاً لیست دولت قانون یا چارچوب هماهنگی، می‌بینید که آن‌ها با حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار رأی تعداد کرسی‌های مشابه یا بیشتری دارند، اما ما با بیش از یک میلیون رأی، به دلیل سیستم انتخاباتی ناعادلانه، کرسی‌هایی کمتر از حق واقعی‌مان دریافت کردیم. با این حال، این نتیجه گواهی است بر اینکه پارت دموکرات کوردستان مرجعیت اصلی و تکیه‌گاه مردم کوردستان است.
تشکیل دولت دهم؛ بدون پیش‌شرط‌های تحمیلی
ایمان درباز: پس از اعلام نتایج، جنابعالی در توییتی نوشتید که نقشه‌هایی که برای تضعیف اقلیم کشیده شده بود شکست خورد، اما تشکیل دولت آسان نخواهد بود اگر سخت‌گیری شود. منظورتان چه بود؟
هوشیار زیباری: بله، ببینید ما در تمام انتخابات‌های عراق از سال ۲۰۰۵ (۱۳۸۴) تا کنون مشارکت داشته‌ایم. در این دوره، هیچ ائتلاف اکثریتی مثل سابق وجود نداشت که بتواند به تنهایی دولت تشکیل دهد. کرسی‌ها تقسیم شده و نیاز به ائتلاف است. اما نکته اینجاست که احزاب دیگر با وجود اینکه آرای کمتری آورده‌اند، نباید تصور کنند می‌توانند شرایط خود را به حزب پیروز تحمیل کنند.
پارت دموکرات کوردستان به عنوان برنده‌ی اصلی انتخابات، مسئولیت تشکیل دولت را بر عهده دارد. ما خواهان دولتی فراگیر هستیم، اما دولتی که بتواند کار کند، نه دولتی که با شرط و شروط‌های غیرمنطقی فلج شود. ما دست دوستی به سوی همه دراز کرده‌ایم، اما بر اساس وزن انتخاباتی و استحقاق هر حزب. ما نمی‌توانیم بپذیریم که اقلیت بخواهد بر اکثریت حکم‌رانی کند یا شرایطی بگذارد که دولت اقلیم کوردستان را ناکارآمد سازد. ما برنامه‌ای روشن برای خدمت به مردم و محافظت از کیان اقلیم کوردستان داریم و بر اساس آن مذاکره می‌کنیم.
وحدت رویه در بغداد؛ کلید قدرت کوردها
ایمان درباز: یکی از موضوعات کلیدی، لزوم یکصدایی کوردها در بغداد است. آیا پارت دموکرات و اتحادیه میهنی می‌توانند در بغداد با یک صدا ظاهر شوند؟
هوشیار زیباری: این یک ضرورت است. تجربه نشان داده هرگاه ما در بغداد متحد بوده‌ایم، دستاوردهای بزرگی داشته‌ایم و هرگاه متفرق بوده‌ایم، حقوقمان ضایع شده است. اکنون که پارت دموکرات کوردستان کرسی‌های قابل توجهی دارد و اتحادیه میهنی هم کرسی‌هایی به دست آورده، منطق حکم می‌کند که برای مسائل کلان مثل بودجه، قانون نفت و گاز و مناطق کوردستانی خارج از اداره‌ی اقلیم، یک موضع واحد داشته باشیم. اگر ما در داخل اقلیم کوردستان نتوانیم به توافق برسیم، در بغداد ضعیف خواهیم بود. بغداد به قدرت نگاه می‌کند؛ اگر ببیند ما متحدیم، حساب دیگری روی ما باز می‌کند.
پست ریاست جمهوری عراق؛ استحقاق پارت دموکرات
ایمان درباز: شایعاتی وجود دارد که جنابعالی نامزد پست ریاست جمهوری عراق خواهید شد. آیا پارت دموکرات کوردستان همچنان این پست را سهم خود می‌داند؟
هوشیار زیباری: ببینید، من در طول زندگی‌ام سرباز خدمت بوده‌ام و هیچ‌گاه شخصاً درخواست پستی نکرده‌ام. هرجا رهبری صلاح بداند، من خدمتگزارم. اما در مورد اصل موضوع، بله. پست ریاست جمهوری عراق طبق عرف سیاسی و توافقات، سهم کُردهاست. و در میان کوردها، با توجه به نتایج انتخابات و وزن سیاسی، این پست استحقاق پارت دموکرات کوردستان است.
در دوره‌ی قبل، با نوعی توطئه و دور زدن توافقات، این پست از پارت دموکرات گرفته شد. اما این بار شرایط متفاوت است. ما معتقدیم که رئیس‌جمهور باید نماینده‌ی واقعی و قدرتمند کوردها باشد و بتواند از قانون اساسی حفاظت کند. تصمیم نهایی در این مورد با «پرزیدنت بارزانی» و رهبری حزب است، اما پارت دموکرات از حق خود در این زمینه کوتاه نخواهد آمد. این موضوعی است که باید در مذاکرات تشکیل دولت و تعاملات با بغداد حل و فصل شود.
سرشماری و نگرانی‌ها درباره‌ی کرکوک
ایمان درباز: موضوع سرشماری عمومی در عراق مطرح است. نگرانی‌هایی در مورد مناطق کوردستانی خارج از اداره اقلیم وجود دارد. دیدگاه شما چیست؟
هوشیار زیباری: ما با اصل سرشماری برای توسعه مخالف نیستیم، اما نگرانی‌های جدی سیاسی داریم. به‌ویژه در کرکوک و سایر مناطق کوردستانی (مناطق ماده ۱۴۰). نباید سرشماری ابزاری برای تثبیت تغییرات دموگرافیک (جمعیتی) باشد که در سال‌های اخیر با تعریب و جابجایی جمعیت صورت گرفته است. ما خواهان تضمین‌هایی هستیم که این سرشماری اهداف سیاسی نداشته باشد و به زیان ساکنان اصلی این مناطق تمام نشود. باید مبنای سرشماری سال ۱۹۵۷ (۱۳۳۶) مد نظر باشد و تغییرات جمعیتی غیرقانونی لحاظ نگردد.
انتخابات آمریکا و بازگشت ترامپ
ایمان درباز: به عنوان آخرین سوال، پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات آمریکا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا این به نفع اقلیم کوردستان خواهد بود؟
هوشیار زیباری: ما تجربه‌ی کار با آقای ترامپ را داریم. او شخصی عمل‌گراست. من شخصاً در دوره‌ی قبل با ایشان و تیمشان تعامل داشته‌ام. ما امیدواریم که بازگشت ایشان به کاخ سفید، منجر به سیاست خارجی فعال‌تر و شفاف‌تری در خاورمیانه شود. روابط ما با آمریکا راهبردی است و فارغ از اینکه چه کسی رئیس‌جمهور باشد، ادامه دارد. اما با توجه به شناخت متقابل، امیدواریم در دوره‌ی جدید حمایت‌های سیاسی و امنیتی از اقلیم کوردستان تقویت شود و آمریکا نقش مؤثرتری در ثبات عراق و منطقه ایفا کند. من خوشبین هستم.
ایمان درباز: جناب آقای هوشیار زیباری، از وقتی که در اختیار ما قرار دادید سپاسگزارم.
هوشیار زیباری: من هم از شما و شبکه کوردستان۲۴ تشکر می‌کنم.
