بیانیهی پارلمان ترکیه در پی دیدار هیئت راهبردی با عبدالله اوجالان در امرالی
در دیدار هیئت پارلمانی ترکیە با عبدالله اوجالان نتایج مثبت برای روند صلح حاصل شد
ریاست پارلمان ترکیه با انتشار بیانیهای، دیدار کمیسیون همبستگی ملی، برادری و دموکراسی با عبدالله اوجالان، رهبر زندانی پکک، در جزیرهی امرالی را تأیید کرد و آن را «مثبت و با نتایج مطلوب» خواند. این رویداد بهعنوان مهمترین تماس مستقیم آنکارا با بنیانگذار پکک در سالهای اخیر قلمداد میشود و گامی راهبردی در روند صلح و ثبات منطقه ارزیابی میگردد.
روز دوشنبه، ۴ آذر ۱۴۰۴ (۲۴ نوامبر ۲۰۲۵)، هیئت سهنفرهی کمیسیون همبستگی ملی، برادری و دموکراسی، پس از پروازی با هلیکوپتر از استانبول، وارد جزیرهی امرالی شد تا با عبدالله اوجالان، رهبر زندانی پکک، دیدار کند. این هیئت متشکل از حسین یایمان، معاون حزب عدالت و توسعه (AKP)، فتی ییلدیز، معاون حزب حرکت ملی (MHP)، و گولستان کیلیچ کوچییگیت، نایب رئیس فراکسیون حزب برابری و دموکراسی خلقها (DEM Parti) بود. این دیدار که برای اولین بار با حضور نمایندگانی از احزابی غیر از گروههای کوردگرای ترکیه صورت گرفت، بهمنظور گفتوگو در مورد آیندهی روند صلح و خلع سلاح پکک انجام شد. گزارشها حاکی از آن است که محتوای این مذاکرات برای مدت ۱۰ سال محرمانه باقی خواهد ماند.
محورهای گفتوگو و دستاوردهای اولیه
بر اساس بیانیهی پارلمان ترکیه، در این نشست موضوعاتی چون خلع سلاح پکک و خروج نیروهای این گروه از خاک ترکیه، و همچنین پیگیری توافق ۱۰ مارس (۲۰ اسفند ۱۴۰۳) که بر ادغام نیروهای کورد در ارتش جدید سوریه تأکید دارد، مورد بررسی قرار گرفت. ریاست پارلمان ترکیه تأکید کرد که در نتیجهی این دیدار، نتایج مثبتی برای همبستگی اجتماعی، تقویت برادری و پیشبرد روند صلح از دیدگاه منطقهای حاصل شده است. این بیانیه همچنین اشاره کرد که کمیسیون در مراحل آتی با قاطعیت به پیگیری اهداف راهبردی خود ادامه خواهد داد. گفته میشود که از اوجالان اظهارات مفصلی در مورد «فراخوان صلح و جامعهی دموکراتیک» وی که در تاریخ ۹ اسفند ۱۴۰۳ (۲۷ فوریه ۲۰۲۵) صادر شده بود، دریافت شده است.
پیشینهی تشکیل کمیسیون و رأیگیری پارلمان
مجوز این دیدار در تاریخ ۳۰ آبان ۱۴۰۴ (۲۱ نوامبر ۲۰۲۵) توسط کمیسیون همبستگی ملی، برادری و دموکراسی، با اکثریت آرا (۳۲ رأی موافق، ۳ رأی ممتنع و ۲ رأی مخالف) صادر شد. این کمیسیون ۵۱ نفره در اوت ۲۰۲۵ (مرداد و شهریور ۱۴۰۴) با هدف ایجاد چارچوب قانونی و سیاسی برای روند صلح احیاشده تشکیل شده است. نمایندگان حزب عدالت و توسعه، حزب حرکت ملی، و حزب برابری و دموکراسی خلقها به این بازدید رأی مثبت دادند، در حالی که احزاب دموکرات، چپ دموکراتیک و هُداپار با آن مخالفت کردند. حزب جمهوریخواه خلق (CHP)، اصلیترین حزب مخالف، با اعلام اینکه این روند فاقد شفافیت است، از رأیگیری کنارهگیری کرد و نمایندهای به امرالی نفرستاد.
این تحول، در پی ماهها تلاش برای احیای روند صلحی است که پیشتر در سال ۲۰۱۵ (۱۳۹۴ شمسی) به شکست انجامیده بود. پیش از این، در ۵ آبان ۱۴۰۴ (۲۷ اکتبر ۲۰۲۵)، عبدالله اوجالان از پکک خواسته بود که سلاحهای خود را بر زمین بگذارد و منحل شود، که در پی آن، پکک نیز در ماه مه ۲۰۲۵ (اردیبهشت و خرداد ۱۴۰۴) انحلال خود را اعلام کرد. همچنین، این گروه در ژوئیه ۲۰۲۵ (تیر و مرداد ۱۴۰۴) مراسمی نمادین برای سوزاندن برخی از سلاحهای خود در شمال عراق برگزار کرد و سپس اعلام کرد که نیروهای باقیماندهی خود را از ترکیه به عراق خارج کرده است.
واکنشها و چشمانداز آینده
رئیس جمهور رجب طیب اردوغان نیز پیش از این از آغاز «مرحلهای جدید» در تلاشها برای پایان دادن به خشونتها و گامی راهبردی در راستای «ترکیهای عاری از ترور» خبر داده و از ایدهی سخنرانی اوجالان در پارلمان استقبال کرده بود. از سوی دیگر، دولت باغچلی، رهبر حزب راستگرای افراطی حرکت ملی، با چرخش موضعی قابل توجه، در اواخر سال ۲۰۲۴ (پاییز ۱۴۰۳) خواستار سخنرانی اوجالان در پارلمان و انحلال پکک شده بود و حتی اعلام کرده بود در صورت عدم اعزام هیئت، شخصاً به امرالی خواهد رفت.
گولستان کیلیچ کوچییگیت از حزب برابری و دموکراسی خلقها پس از بازگشت از امرالی، دیدار را «بسیار مثبت» ارزیابی کرد و اعلام نمود که هیئت گزارش خود را مستقیماً به کمیسیون ارائه خواهد داد. پیشبینی میشود که کمیسیون در تاریخ ۵ آذر ۱۴۰۴ (۲۶ نوامبر ۲۰۲۵) برای دریافت گزارش هیئت اعزامی تشکیل جلسه دهد و تدوین گزارش نهایی در تاریخ ۷ آذر ۱۴۰۴ (۲۸ نوامبر ۲۰۲۵) آغاز شود.
به گزارش منابع خبری ترکیه، این دیدار، همچنین شامل گفتوگوهایی دربارهی اجرای توافق ۱۰ مارس ۲۰۲۵ (۲۰ اسفند ۱۴۰۳) در سوریه بود که به ادغام نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) به رهبری کوردها در ارتش سوریه میپردازد. ترکیه نیروهای دموکراتیک سوریه را مرتبط با پکک میداند و بر اجرای این توافق تأکید دارد. با این حال، مظلوم عبدی، فرماندهی کل نیروهای دموکراتیک سوریه، با تأکید بر اینکه موضوع کردهای سوریه برای اوجالان «خط قرمز» است، اعلام کرده که کانالهای گفتوگو با آنکارا باز است و آنها آمادهی سفر به امرالی هستند تا به حل بحران و برقراری صلح کمک کنند. این روند امیدها را برای پایان دادن به درگیری چهلسالهی میان ترکیه و پکک که تاکنون بیش از ۴۰٬۰۰۰ کشته برجای گذاشته است، زنده کرده است.
