HDPê Cejna Zimanê Kurdî pîroz kir

Enqere (K24) – Partiya Demokratîk a Gelan (HDP) bi boneya 15ê Gulanê Cejna Zimanê Kurdî, daxyaniyekê bi Kurmancî û Zazakî belav kir. HDP daxwaza fermîbûn û statuya zimanê Kurdî kir.

HDP 15ê Gulanê Cejna Zimanê Kurdî pîroz kir. Li ser navê Partiya Demokratîk a Gelan (HDP), Hevberdevkên Komîsyona Şopandina Nexşerêya Kurdî Dersim Dag û Salîm Kaplan bi daxuyaniyekê Kirmanckî (Zazakî) û Kurmancî 15ê Gulanê Cejna Zimanê Kurdî pîroz kirin.

Di daxuyaniya HDPê da hat gotin; “Zimanê Kurdî zimanê Baba Tahirê Ûryan û Elî Herîrî, Xanî û Feqî, Şêrko Bêkes, Hêmin Mehabadî ye, awaza dengbêj û çîrokbêjan e. Lewre jî xwedîderketina vî zimanê hêja erka me ya sereke û bingeha têkoşîna me ya polîtîk e. Heta ku zimanê me ne azad be ne kesayetiya me, ne ramana me ne jî hebûna me azad nabe.”

Her wiha HDPê destnîşan kir: “Em daxwaz dikin ku li dijî van polîtîkayên asîmîlasyonê, zimanê Kurdî bi misogeriya destûrî bê parastin, qebûlkirin, naskirin û Kurdî bibe zimanê perwerdehiyê û hemû astengiyên li ser xebatên ziman bên rakirin.”

Daxuyaniya Kurmancî ya HDPê bi vî awayî ye;

Cejna Zimanê Kurdî, li gelê Kurd û li xemxur û dildarên Kurdî pîroz be!

Di 15’ê Gulana 1932’an de, bi pêşengiya Celadet Alî Bedirxan, li Şama paytexta Sûriyeyê, di warê ziman û çanda Kurdî de tovê şoreşeke mezin hate avêtin. Ev tovê ku ji hêla Celadet û hevalên wî ve hatiye reşandin, ji bo geşedana zimanê Kurdî xwedî girîngiyeke dîrokî ye. Kovara Hawarê di dîroka Kurdan de kovara yekem e ku bi tîpên Latînî hatiye derxistin.

Kovara Hawarê ne tenê kovarek bû. Di heman demê de ew dibistaneke zimanê Kurdî bû û ji bo rewşenbîrên Kurd jî weke qadeke têkoşînê bû. Gelek rewşenbîrên Kurd bi awayekî rêxistînî li ser pêşeroja ziman, çand, wêje û nasnameya Kurdî nîqaşên kûr û dirêj di kovarê de anîn ziman. Kovar û xebata Celadet û hevalên wî ji wê rojê heta îro ji bo xebatên ziman bûye îlhameke mezin û jêderkeke bêbinî. Ji ber girîngiya xwe ya dîrokî, ji sala 2006’an vir ve her 15’ê Gulanê wekî Roja Zimanê Kurdî tê pîrozkirin.

Zimanê Kurdî zimanê Baba Tahirê Ûryan û Elî Herîrî, Xanî û Feqî, Şêrko Bêkes, Hêmin Mehabadî ye, awaza dengbêj û çîrokbêjan e. Lewre jî xwedîderketina vî zimanê hêja erka me ya sereke û bingeha têkoşîna me ya polîtîk e. Heta ku zimanê me ne azad be ne kesayetiya me, ne ramana me ne jî hebûna me azad nabe.

Zimanê Kurdî mîna darekî mezin e ku rehên wê di kûrahiya dîroka mirovahiyê de ye. Lê mixabin bi salan e desthilatdarên yekperest dixwazin vê dara li nava çanda mirovahiyê de şîn bûyî hilweşînin. Ji ber vê yekê, em zindîbûn û pêşketina zimanê Kurdî wekî xeteke sereke û erkeke bingehîn ya polîtîk û stratejîk dibînin.

Di dîroka Kurdan de piranî ev sed sal in zext û asîmîlasyona li ser zimanê Kurdî, kêm nebûye. Ji ber ku serdest baş dizanin riya têkbirina civakekê tunekirina zimanê wan e. Em daxwaz dikin ku li dijî van polîtîkayên asîmîlasyonê, zimanê Kurdî bi misogeriya destûrî bê parastin, qebûlkirin, naskirin û Kurdî bibe zimanê perwerdehiyê û hemû astengiyên li ser xebatên ziman bên rakirin.

Di 89’emîn salvegera Kovara Hawarê de, em Celadet Alî Bedirxan û hemû hevalên wî bi rêzdarî bi bîr tînin û li ber xebatên wan ên pîroz û dîrokî bi rêzdarî bejna xwe ditewînin. Em cejna zimanê Kurdî di serî de li gelê Kurd, li Celadet Alî Bedirxan û hevalên wî û li hemû xemxur, xebatkar û dildarên Kurdî pîroz dikin. “

Dersim Dag- Salîm Kaplan

Hevberdevkên Komîsyona Şopandina Nexşerêya Kurdî

15 Gulan 202

Daxuyaniya Kirmanckî / Zazakî jî bi vî awayî ye;

Roşanê Ziwanê Kurdkî heme şarê ma rê û heskerdoxanê kurdkî rê pîroz û bimbarek bo!

Xoverrodayîşê ma seba ziwanê ma yo!

15ê Gulana 1932yî tarîxê roşnvîrî, kulturî û ziwanî yê kurdkî de rojêka taybet a. 89 serrî verê ney Şamî de bi ked û emegê Celadet Alî Bedirxan û embaz û dostê ey a kovara Haware bi herfê latînkî dest bi xebatanê xo kerd.

Kovara Haware ziwan, kultur û nasnameyî ra bigî heta zaf warê roşnvîrîye de şorişêko pîl viraşt. Kovara Haware seba kurdan bî wendegehêk û hîna zî rayîrê cîgêrayoxan, mamostayan û heme heskerdoxanê kurdî akena.  Sey Mîr Celadet Alî Bedirxanî zî vato Hawar vengê zanayîşî yo, zanayîş xonaskerdiş o. Xonaskerdiş zî seba ma rayîrê felatî û weşîye akeno.

Kovara Haware warêko hera seba xebatanê kurdkî awan kerd û coka serra 2006an de roja awanbîyayîşê Kovare yanê 15ê Gulanê sey Roşanê Ziwanê Kurdkî ameya qebul kerdene û 2006an ra  nover 15ê Gulanê sey Roşanê Ziwanê Kurdkî yena pîroz û bimbarekkerdiş.

Ewro 15ê Gulane yo, Roşanê Ziwanê ma Kurdkî yo. Roşanê ma xoverrodayîşê ma yo, têkoşînê ma yê seba ziwanî yo. Seba ke ma verê asîmîlasyonî bigîrê, seba ke her ca û her warî de ma bi azadîye bi ziwanê xo qisey bikerê, seba ma perwerdeyê xo bi ziwanê xo bigîrê, seba heq û edaletê ziwanê ma, seba heqê bi mîlyonan kurdan; ma ewro roşanê xo bi têkoşînê xo ya pîroz û bimbarek kenê.

Ma bi wesîlaya na roje, Feqiyê Teyran, Ehmedê Xanî, Ehmedê Xasî, Usman Efendîyo Babijî, Celadet Alî Bedirxanî, Nuredîn Zazayî, Rêncber Ezîzî û heme xoverrodayoxanê ziwanê kurdkî anê xo vîrî û înan yad kenê. Heta azadîya xo û ziwanê bigîrê xo dest ma do têkoşînê xo bidomnê.

Asîmîlasyono ke ziwanê ma ser o çerxa xo geyrneno do pûç bibo. Ziwanê ma do biciwîyo. Hezaran serre ma ziwanê xo nêda, hezarna serre zî ma do wayîrê ziwanê xo bê û ma karkerîya ziwanê xo bikerê.

Serrgêra 89in de ma bi rêz û hurmet û minet Celadet Alî Bedirxanî û embazanê ey yad kenê.

15ê Gulanê Roşanê Ziwanê Kurdkî heme şarê ma rê û heskerdoxanê kurdkî rê pîroz û bimbarek bo.”

Dersim Dag-Salîm Kaplan

Hemverfekê Komîsyonê Şopnayîşê Xerîtaya Raya Kurdkî

15ê Gulane 2021