دولت آینده عراق؛ چندین سناریو، یک احتمال قوی

اربیل (کوردستان٢٤)- پافشاری دو جریان اصلی شیعیان بر مواضع پیشین خود، چندین سناریو را پیش روی عراق قرار داده است. هر دو جریان نقاط ضعف و مثبت همدیگر را به خوبی می‌دانند و با توجه به تحولات اخیر، مشارکت "نمایشی" نوری مالکی در دولت آیندە، از قویترین احتمالات می‌باشد.

پس از ابتکارعمل پرزیدنت بارزانی در روز ٣١ ژانویە و دیدار رهبر جریان صدر با نچیروان بارزانی معاون رئیس پارت دموکرات کوردستان و ائتلاف سیاده در حنانه نجف، مقتدی صدر در نامه‌ای با دستخط خود و این بار با خط قرمز بر تشکیل "دولت اکثریت ملی" تاکیدی دوباره کرد.

جریان صدر و چارچوب هماهنگی شیعه پس از چندین دیدار مشترک در راستای تشکیل دولت جدید، به توافق نرسیدند. نوری مالکی یکی از مشکلات اصلی میان این دو جریان شیعه می‌باشد. تاکنون مقتدی صدر با مشارکت مالکی در دولت آینده موافقت نکرده است، اما چارچوب هماهنگی به حضور وی در دولت آینده تاکید دارد.

احزاب تشکیل دهنده چارچوب هماهنگی پس از اجلاس حنانه، شب ٣١ ژانویە گذشته جلسه‌ای در خانه حیدر عبادی رهبر ائتلاف نصر، برگزار کردند.

سعد سعدی در مورد جلسه اخیر، گفت: در این جلسه تاکید شد که چارچوب هماهنگی یا با تمام نیروهای سیاسی خود در دولت آینده  حضور خواهد داشت یا با همه نیروها به سمت اوپزیسیون می‌رود و این موضوع برگشت‌ناپذیر است.

ائتلاف نیروی دولت وطنی، دولت قانون، ائتلاف فتح،حزب فضیله اسلامی، جنبش‌های حقوق و عطا، جریان‌های تشکیل دهنده چارچوب هماهنگی شیعه می‌باشند.

بزرگترین ائتلاف؛ بزرگترین اختلاف

روز ٧ ماه جاری (فوریه) در دومین نشست مجلس نمایندگان عراق، ضمن انتخاب رئیس جمهور از بین ٢٥ نامزد، بزرگترین ائتلاف نیز برای تشکیل دولت جدید مامور می‌شود.

دادگاه فدرال عراق در نشست روز پنج شنبه آینده (٣ فوریه) بزرگترین ائتلاف مجلس را اعلام می‌کند، دو جریان اصلی شیعیان بر سر این موضوع نیز اختلاف مبرمی دارند و هر یک از آنان خود را بزرگترین ائتلاف می‌شمارند.

در صورتی که دادگاه فدرال، چارچوب هماهنگی شیعه را به عنوان بزرگترین ائتلاف بشناسد، اوضاع سیاسی عراق دستخوش تحولی بزرگ می‌شود. صدور حکمی چنین، واکنش تند جریان صدر به رهبری مقتدی صدر را که توانست با پشتیبانی دو جریان اصلی سنی‌ها و پارت دموکراتی کوردستان، اولین نشست مجلس را برگزار کند، به دنبال خواهد داشت. در اولین نشست مجلس و علی‌رغم تحریم از سوی چارچوب هماهنگی، هئیت رئیسه مجلس نمایندگان انتخاب شدند و دادگاه فدرال نیز نشست را قانونی خواند.

سناریوی دوم؛ جریان صدر به عنوان بزرگترین ائتلاف

برخی از تحلیلگران مسایل سیاسی بر این باورند که معرفی جریان صدر به عنوان بزرگترین ائتلاف از سوی دادگاه فدرال، گسست در صفوف چارچوب شیعه را به دنبال خواهد داشت.

ویان دخیل سخنگوی فراکسیون پارت دموکرات کوردستان در مجلس نمایندگان عراق، معتقد است در طول چند روز آینده، صحنه سیاسی عراق دستخوش تحولات جدیدی خواهد شد.

وی به خبرنگار کوردستان ٢٤ گفت: پس از انتخاب رئیس جمهور، ائتلاف مجلس نمایندگان و مامور به تشکیل دولت جدید، شاهد تحولات جدیدی خواهیم بود. برخی از جریان‌ها به تشکیل دهندگان دولت ملحق می‌شوند و جریانی دیگر در نقش اوپزیسیون ظاهر می‌شود".

پس از اجلاس دیروز حنانه نجف، گزارش‌های مبنی بر پیشنهاد پرزیدنت بارزانی برای کسب پست معاون رئیس جمهور به نوری مالکی منتشر شد. هنور جزئیات نشست حنانه و واکنش صدر به این پیشنهاد روش نیست، اما تحلیلگران مسایل داخلی عراق معتقداند که حضور چارچوب هماهنگی شیعه و به دنبال آن حضور نوری مالکی در دولت، چهار سال آرام را برای عراق رقم می‌زند.

سناریوی سوم؛ تحریم دومین نشست مجلس و تشکیل دولت

با در نظر گرفتن پافشاری هر دو جریان اصلی شیعیان بر مواقف خود، اگر دادگاه فدرال جریان صدر را به عنوان بزرگترین ائتلاف مجلس معرفی کند و تا آن وقت نیز چارچوب هماهنگی و جریان صدر به هیچ توافقی نرسیده باشند، تحریم دومین نشست مجلس و تشکیل دولت از سوی چارچوب هماهنگی، دور از انتظار نیست.

این واکنش، چهار سال پر از ناآرامی و بی‌ثباتی را برای دولت جدید و عراق رقم می‌زند، البته برخی از تحلیلگران سیاسی ضمن رد این نظریه، بر این باورند که جریان‌های تشکیل دهنده چارچوب هماهنگی، قدرت قبلی خود را از دست داده‌اند.

بشار کیلی عضو دوره پیشین مجلس نمایندگان عراق، به کوردستان ٢٤ گفت: چارچوب هماهنگی اگر نشست مجلس و تشکیل دولت را تحریم کند، خودشان ضررمند اصلی می‌باشند، آنان دیگر قدرت گذشته را ندارند و نمی‌توانند تاثیر آنچنانی در میان اقشار ملت داشته باشند".