عراقیها باید فدرالیسم را طلاق بدهند
عادل باخوان
دکتر عادل باخوان مدیر انستیتو فرانسه برای تحقیق در امور عراق اظهار داشت که جامعه جهانی و از جمله بریتانیا که موسس کشور عراق است، به تمامی به این نتیجه رسیدهاند سیستمی کنونی که عراق با آن اداره میشود، این کشور را به بنبست رسانده است. عادل باخوان در مصاحبهای با کوردستان ٢٤ ضمن اشاره به سفر رسمی نخستوزیر اقلیم کوردستان به بریتانیا و تحلیل آخرین تحولات عراق، بر این باورست که "عراقیها باید فدرالیسم را طلاق بدهند".
نخستوزیر اقلیم کوردستان در سفر به ترکیه و بریتانیا با مقامات عالیرتبه این کشورها دیدار کرد. همزمان با این دیدارها شاهد تلاشهای از داخل عراق و برخی از کشورهای همجوار برای در منگنه قرار دادن اقلیم کوردستان بودیم، هدف از این سفرهای رسمی چه بود؟
عادل باخوان: سیاستمدار و دیپلماتها از واشنگتن تا بروکسل، ناظر اوضاع سیاسی و تحولات چند هفتە گذشته مابین اربیل و بغداد و از سوی دیگر تهران و بغداد بودند. دولت بغداد در ماههای گذشته سعی داشت به چندین طریق کوردستان را تحت فشار قرار دهد و سپس نیز شاهد موشکهای بالستیکی بودیم که اربیل را هدف قرار دادند. به این دلایل در مدت چند هفته گذشته، اقلیم کوردستان همانند حلقهای ضعیف در معادلات عراق نشان داده شد. کار به جایی رسید که بعضی از پایتختها به سیاست خود در قبال عراق و موقعیت اقلیم کوردستان رجوع کردند. اما دیدار نخستوزیر اقلیم کوردستان از ترکیه به عنوان قدرتی منطقهای و بریتانیا به عنوان قدرتی بینالمللی، دستاوردی بزرگ و حائز اهمیت بود.
این دیدار چه نفعی برای موقعیت منطقهای و بینالمللی اقلیم کوردستان دارد؟
عادل باخوان: باید بدانیم و مطمئن باشیم که عزم سیستم جهانی و در راس آنان آمریکا، فرانسه و بریتانیا، اقلیم کوردستان را تاسیس کرد. دیدارهای رسمی رئیس و نخستوزیر اقلیم کوردستان در سطحی بلند پایه، بزرگترین دستاورد اقلیم کوردستان است که میتوان روی آن سرمایهگذاری کرد، این قدرتمندترین سلاح است.
انرژی اقلیم کوردستان را به مرحلهای دیگر میرساند؟
عادل باخوان: اقلیم کوردستان در زمینه تامین انرژی جایگزین هیچ کشور دیگری نمیشود. باید اقلیم کوردستان همانند اثبات خود به عنوان شریکی معتمد در زمینههای مقابله با ترور، تامین آسایش و امنیت، در زمینه تامین انرژی هم این نامه را به جامعه جهانی بفرستد. باید تاکید شود که کوردستان جایگزین هیچ کشوری نیست، لیکن شریک جهانی است.
اقلیم کوردستان در قبال تامین بخشی از انرژی کشورهای دیگر، چه چیزی دریافت میکند؟
عادل باخوان: تمام کشورهای متشکلدهنده سستم جهانی علیرغم دفاع از یکپارچگی عراق به این نتیجه رسیدهاند که عراق با چنین سیستمی توانایی ماندن بیشتری ندارد، همچنین دریافتهاند منتخبان عراقی نمیتوانند زندگی مسالمتآمیزی با هم داشته باشند.
بریتانیایی که عراق را تاسیس کرد هم به این نتیجه رسیده است؟
عادل باخوان: آنان به تمامی به این نتیجه رسیدند سیستمی که عراق با آن اداره میشود، این کشور را به بنبست رسانده است. دولت عراق در همه زمینهها شکست خورده است. علیرغم همه این حرفها، بریتانیا، آمریکا و فرانسه با تقسیم عراق مخالف هستند. پس باید از میان شکست سیستم کنونی عراق و مخالفت با تقسیم آن، به دنبال راه حل دیگر باشیم. اقلیم کوردستان باید از انتخاب راه حل سوم برای مشکلات عراق، در راستای منافع ملی خود اقدام کند.
از سال ١٩٢١ میلادی که عراق تاسیس شد و تا به امروز، مردم این کشور به رفاه نرسیدهاند، به نظر شما وقت آن نرسیده که اقلیم کوردستان تجربهای دیگر را به بغداد امتحان کند؟
عادل باخوان: بدون شک وقت آن رسیده، اما باید اجماع داخلی در اقلیم کوردستان حاصل شود. وقت آن رسیده که عراقیها فدرالیسم را طلاق دهند. اگر این شیوه از حاکمیت ادامه داشته باشد، عراق دستخوش انفجار داخلی میشود و آن وقت تمام اقلیت و جریانها دچار خسارت میشوند.
پس باید کوردها به دنبال سیستم کنفدرالی باشند؟
عادل باخوان: شیعه و سنی و کوردها نمیخواهند با هم زندگی کنند، آنان سرزمینی جدا از یکدیگر و از همه رو به هم فرق دارند. تنها راه حل برای جلوگیری از تقسیم عراق، سیستم کنفدرالی میباشد. در میان بخش مهمی از عربها و حتی در کاخ ریاست جمهوری نیز به این نتیجه رسیده اند که کنفدرالیسم تنها راه حل است.