فصل برداشت گردو در هورامان؛ بهره‌گیری از فرهنگ «هَرَوَز» (تعاون)

فصل، فصل برداشت گردو در هورامان است و در هر باغی که قدم بگذاری، خانواده‌ها را می‌بینی که به صورت «هروز» (همکاری جمعی) مشغول تکاندن گردو هستند.

در میان کوه‌های بلند و باغ‌های زیبای هورامان، محصولی با ارزش اقتصادی مهم و شهرت جهانی به ثمر رسیده است: گردوی هورامان. این گردو نه‌تنها به‌خاطر طعم خاصش، بلکه به‌خاطر طبیعت زیبا و فرهنگ غنی منطقه‌اش شهرت یافته است.

کشاورزان برای تکاندن گردوها از چوب‌های بلند استفاده می‌کنند؛ این چوب‌ها باید بین ۴ تا ۶ متر باشند تا بتوانند به شاخه‌های بلند درختان گردو برسند.

آزاد توفیق، یکی از ساکنان تَویله، به کوردستان ۲۴ گفت: «ما برای تکاندن گردوها از چوب‌های قمیش (نی) استفاده می‌کنیم، پیش‌تر از چوب چنار استفاده می‌کردیم.» او همچنین افزود: «وقتی از درخت‌ها بالا می‌رویم، باید بسیار مراقب باشیم چون هیچ محافظی نداریم. برخی از شاخه‌ها نیز خشک هستند و باید بسیار هوشیار باشیم، به همین دلیل باید جای خود را بسیار محکم کنیم و سپس گردو را بتکانیم.»

فرا رسیدن فصل پاییز و رسیدن محصولات کشاورزی، خانواده‌ها را بیشتر گرد هم می‌آورد. زنان هورامان، کارهای خود را از بافتن و پشم‌ریسی به جمع‌آوری محصولات پاییزی تغییر می‌دهند. انجام کارها به شیوه‌ی «هه‌ره‌وه‌زی»، کار باغداری را آسان‌تر کرده است.

ئەهوان عبدالله، ساکن تَویله، اظهار داشت: «در فصل گردو تکاندن، مردم برای گردوچینی می‌آیند و در فصل جمع‌آوری توت نیز به همین شکل است. ما زنان هورامانی باید در کنار مردان کار کنیم، چه پاکسازی باغ باشد، چه گردو تکاندن، چه توت چینی یا جمع‌آوری هیزم؛ باید با هم کار کنیم.»

هورامان یکی از مناطق کوردستانی غنی است که علاوه بر جاذبه‌ی گردشگری، محصولات کشاورزی بسیاری مانند گردو، انگور، توت و انجیر در آن تولید می‌شود.