روابط آمریکا و عربستان سعودی وارد یکی از گسترده‌ترین مراحل خود در دهه‌های اخیر می‌شود
اربیل (کوردستان٢٤) – محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، روز سه‌شنبه ۱۸ نوامبر یکی از مفصل‌ترین استقبال‌های کاخ سفید در دوره دوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ را تجربه کرد، در سفری که ترکیبی از دیپلماسی پرمخاطره، تعهدات اقتصادی بی‌سابقه و تمهیدات دفاعی گسترده بود. بازگشت ولیعهد به واشنگتن - اولین سفر او از زمان قتل جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی در سال ۲۰۱۸ - نشان‌دهنده یک تغییر قابل توجه در روابط ایالات متحده و عربستان سعودی بود، به طوری که ترامپ آشکارا از او به عنوان یک «دوست عزیز» ستایش کرد و در عین حال طرح‌‌های سرمایه‌گذاری و دفاعی به ارزش صدها میلیارد دلار را اعلام کرد.
دو رهبر در فضایی گرم و صمیمی با یکدیگر دیدار کردند. جت‌های جنگنده در حالی که آنها روی فرش قرمز ایستاده بودند و گارد تشریفات سوار بر اسب آنها را احاطه کرده بود، بر فراز سرشان پرواز می‌کردند. در داخل دفتر بیضی شکل، ترامپ نگرانی‌ها در مورد مسائل حقوق بشر در عربستان سعودی را نادیده گرفت و ولیعهد را به عنوان یکی از «محترم‌ترین رهبران» جهان معرفی کرد.
این دو نفر به سوالات خبرنگاران پاسخ دادند و ترامپ با یکی از روزنامه‌نگارانی که در مورد قتل خاشقچی و دخالت شهروندان سعودی در حملات ۱۱ سپتامبر سوال پرسیده بود، روبرو شد.
ولیعهد، که صدور دستور قتل را انکار کرده است، این ماجرا را «اشتباهی بزرگ» برای عربستان سعودی توصیف کرد و اصرار داشت که اصلاحاتی برای اطمینان از اینکه چنین رویدادی «دیگر هرگز اتفاق نمی‌افتد» انجام شده است.
ترامپ از او دفاع کرد و خاشقچی را «چهره‌ای جنجالی» خواند و بر اعتقاد خود مبنی بر اینکه رهبر سعودی هیچ نقش مستقیمی در قتل نداشته است، تاکید کرد.
پیشرفت‌های نظامی بزرگ؛ جنگنده‌های اف-۳۵، تانک‌ها و همکاری هسته‌ای
ترامپ از این دیدار برای نهایی کردن چندین طرح دفاعی بزرگ که ریاض مدت‌ها به دنبال آن بود، استفاده کرد. مهمترین آنها، موافقت رسمی ایالات متحده برای فروش جت‌های جنگنده اف-۳۵ پیشرفته به عربستان سعودی بود - تغییری قابل توجه در سیاست ایالات متحده در مورد صادرات فناوری پیشرفته به کشورهای حوزه خلیج.
در حالی که نگرانی‌هایی در پنتاگون در مورد انتقال احتمالی فناوری حساس به چین مطرح شده است، ترامپ اصرار داشت که هم عربستان سعودی و هم اسرائیل «باید تجهیزات درجه یک» را دریافت کنند.
مقامات اسرائیلی، به نوبه خود، بی‌سروصدا اعلام کرده بودند تا زمانی که این فروش به عادی‌سازی روابط عربستان تحت توافق‌نامه ابراهیم مرتبط باشد، مانع آن نخواهند شد.
شاهزاده محمد تکرار کرد که عادی‌سازی روابط همچنان امکان‌پذیر است، اما تنها با «مسیری روشن به سوی راه‌حل دو کشوری» برای فلسطینی‌ها.
علاوه بر تایید اف-35، ایالات متحده و عربستان سعودی توافق کردند که:
- یک پیمان همکاری امنیتی و نظامی گسترده‌تر امضا کنند.
- یک توافق‌نامه همکاری هسته‌ای غیرنظامی را پیش ببرند، یکی دیگر از مسائل حساس برای اسرائیل.
- نزدیک به 300 تانک ساخت ایالات متحده را به پادشاهی بفروشند.
- عربستان سعودی را به عنوان متحد اصلی غیر ناتو (MNNA) تعیین کنند - ارتقاء نمادین اما راهبردی که در طول شام رسمی اعلام شد.
این توافق‌نامه‌ها در کنار هم، یکی از مهمترین همکار‌های دفاعی ایالات متحده و عربستان سعودی در دوران مدرن را نشان می‌دهند.
شامی باشکوه با بزرگان فناوری و چهره‌های فرهنگی
این مراسم باشکوه تا عصر ادامه یافت، جایی که ترامپ و بانوی اول ملانیا ترامپ، میزبان یک شام مجلل با کراوات مشکی در اتاق شرقی بودند. مهمانان شامل برخی از تاثیرگذارترین چهره‌های فناوری و تجارت آمریکا - ایلان ماسک، جنسن هوانگ، تیم کوک - و همچنین افراد مشهوری مانند برایسون دشانبو، گلف‌باز و کریستیانو رونالدو، ستاره فوتبال بودند.
غذا شامل بره با روکش پسته و دسر گلابی با روکش موز بود که بر نقش نمادین این رویداد به عنوان جشنی از همکاری احیا شده بین واشنگتن و ریاض تاکید می‌کرد.
ترامپ از این شام برای تایید عنوان MNNA و ستایش ولیعهد به عنوان "یک فرد آینده‌نگر که آینده خاورمیانه را شکل می‌دهد" استفاده کرد.
چشم‌انداز سرمایه‌گذاری تریلیون دلاری
در جریان دیدارشان، ولیعهد به ترامپ گفت که عربستان سعودی تعهدات سرمایه‌گذاری فعلی خود در ایالات متحده را از ۶۰۰ میلیارد دلار به ۱ تریلیون دلار افزایش خواهد داد، افزایشی چشمگیر که نشان دهنده قصد پادشاهی برای تعمیق ادغام اقتصادی با ایالات متحده است.
در حالی که جزئیات هنوز مشخص نیست، انتظار می‌رود این بسته شامل موارد زیر باشد:
- هوش مصنوعی و محاسبات پیشرفته
- صنایع دفاعی و هوافضا
- همکاری در زمینه انرژی و فناوری پاک
- سرمایه‌گذاری‌های مشترک بالقوه در زیرساخت‌ها و سرگرمی
این اعلامیه نشان‌دهنده جاه‌طلبی عربستان سعودی برای قرار دادن خود در جایگاه قطب اصلی مالی و فناوری منطقه است که همزمان با رقابت راهبردی با چین، با واشنگتن همسو است.
سودان در مرکز توجه قرار می‌گیرد؛ یک ماموریت دیپلماتیک جدید برای ترامپ
یکی از شگفت‌انگیزترین نتایج این دیدار، تعهد ترامپ برای تشدید مشارکت ایالات متحده در پایان دادن به جنگ داخلی ویرانگر در سودان، پس از درخواست ولیعهد بود.
ترامپ پیش از دیدارشان اذعان کرد که این درگیری «در برنامه من نبود»، اما گفت که محمد بن سلمان از او خواسته است تا از نفوذ آمریکا برای توقف جنگی که بیش از ۴۰ هزار کشته و بیش از ۱۴ میلیون آواره برجای گذاشته است، استفاده کند.
ترامپ درخواست ولیعهد را - که آن را «بزرگترین کاری که می‌توان انجام داد» نامید - به عنوان نقطه عطفی در تعامل ایالات متحده توصیف کرد. رئیس جمهور گفت که دولت او با عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر و دیگر شرکای منطقه‌ای «برای پایان دادن به این جنایات» همکاری خواهد کرد.
مقامات سعودی به ترامپ هشدار دادند که تشدید بیشتر تنش‌ها می‌تواند کریدور دریای سرخ را بی‌ثبات کند و گروه‌های افراطی را تقویت کند - نگرانی‌هایی که به نظر می‌رسد به شدت در واشنگتن طنین‌انداز شده است.
تعریف مجدد همکاری با پیامدهای منطقه‌ای
سفر ولیعهد، اتحاد عمیق‌تر ایالات متحده و عربستان سعودی را در زمانی که هر دو کشور در حال تنظیم مجدد نقش‌های خود در خاورمیانه‌ای هستند که به سرعت در حال تغییر است، نشان داد. برای واشنگتن، این معاملات و تعهدات دیپلماتیک نشان‌دهنده اولویت‌بندی مجدد ریاض به عنوان ستون اصلی راهبردی منطقه‌ای ایالات متحده است.
برای عربستان سعودی، این سفر جایگاه آن را به عنوان یک قدرت متوسط قاطع که قادر به استفاده از منابع مالی گسترده و جغرافیای راهبردی برای شکل دادن به نتایج منطقه‌ای است، تایید کرد.
این گرمی و صمیمیت به نمایش گذاشته شده، به شدت با سال‌ها روابط پرتنش در تضاد بود و نشانه‌ای از چیزی بود که به نظر می‌رسد یک تنظیم مجدد کامل است که با حمایت مشارکت‌های نظامی جدید، ادغام اقتصادی گسترده و جاه‌طلبی‌های دیپلماتیک مشترک پشتیبانی می‌شود.
از سلام و احوالپرسی در دفتر بیضی شکل گرفته تا جشن شبانه نخبگان فناوری، این دیدار یک واقعیت ساده را برجسته کرد:روابط ایالات متحده و عربستان سعودی وارد یکی از گسترده‌ترین مراحل خود در دهه‌های اخیر می‌شود، و احتمالا پیامدهای آن در سراسر خاورمیانه و فراتر از آن طنین‌انداز خواهد شد.
ب.ن
