Pentagon ve BM’den uyarı: Taliban hızla ilerliyor
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) ve BM, Afganistan'da Taliban örgütünün son bir buçuk ayda 6 şehir merkezinde kontrolü eline geçirdiğini ve "ülkedeki güvenlik durumunun hiç iyi yönde gitmediğini" bildirdi.

HABER MERKEZİ
Pentagon sözcüsü John Kirby, gelişmelerden dolayı ABD'nin büyük endişe duyduğunu belirterek, Afganistan kolluk kuvvetlerinin terörle mücadelede oldukça etkin olduğunu kaydetti.
Kirby, "Savunmaları gereken ülke onların. Şimdi büyük bir çaba sarf etmeleri gerekiyor. Şehir merkezlerinde yaşayanlar onların vatandaşı. Şu anda teröre karşı mücadele edip yavaş yavaş liderliği ellerine almaları gerekiyor" ifadelerini kullandı.
Afganistan Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamadaysa yaptığı ülkenin güneyindeki Kandahar vilayetinin Dand, Zirey ve merkez ilçelerinde Taliban'a karşı hava saldırısı düzenlendiği kaydedildi.
Saldırılarda 47 Taliban üyesinin öldürüldüğü, 25 militanın da yaralandığı bildirildi.
Açıklamada, saldırıda Taliban'a ait 2 sığınak, 1 araç, çok sayıda silah ve mühimmatın imha edildiği kaydedildi.
SAMANGAN VİLAYETİNİN MERKEZİ AYBEK ŞEHRİ TALİBAN KONTROLÜNE GEÇTİ
Afganistan'ın kuzeyinde bulunan Samangan vilayeti İl Şura Vekili Muhammed Haşim Serveri, Taliban militanlarının pazartesi gece saatlerinde Aybek şehrine yönelik saldırılarını yoğunlaştırdığını söyledi.
Çatışmaların ardından öğleden sonra vilayet merkezinin Taliban'ın eline geçtiğini ifade eden Serveri, güvenlik güçlerinin kent merkezinden geri çekildiğini belirtti. Serveri, Samangan'ın 7 ilçesinden 3'ünün hükümet güçlerinin kontrolünde bulunduğunu kaydetti.
ABD'NİN AFGANİSTAN ÖZEL TEMSİLCİSİ HALİLZAD, TALİBAN'A BASKI İÇİN KATAR'DA
Bu arada ABD’nin Afganistan Özel Temsilcisi Büyükelçi Zalmay Halilzad, Katar'ın başkenti Doha'ya gitti.
Halilzad'ın Taliban'a, “askeri kazanım peşinde koşmaması, iktidarı ele geçirme gayreti içerisinde olmaması, güç kullanarak iktidarı ele geçirse bile hükümetinin tanınmayacağı” yönünde mesaj vereceği belirtildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı, Halilzad'ın, “Afganistan'da hızla kötüleşen duruma yönelik ortak bir uluslararası cevabı formüle etmeye yardımcı olmak için” Taliban'ın siyasi ofisinin de bulunduğu Katar'a gittiği bilgisini paylaştı.
Ziyaret, Taliban'ın Afganistan'ın kuzeyinde ilerlemesi ve gözünü kuzeyin en önemli ticaret merkezi ve en kalabalık nüfusuna sahip Mezarı Şerif şehrine dikmesinin arifesinde gerçekleşiyor.
BM'DEN "AFGANİSTAN'DA SAVAŞ SUÇLARI VE İNSANLIĞA KARŞI SUÇLARA VARABİLECEK İHLALLER" UYARISI
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, Afganistan halkı için feci sonuçları önlemek adına devletlere harekete geçme çağrısında bulunarak, ülkede savaş suçları ve insanlığa karşı suçlara varabilecek ihlal raporlarının ortaya çıkmaya devam ettiği uyarısında bulundu.
Yüksek Komiser Bachelet, yaptığı yazılı açıklamada, "Artan şiddeti, insan hakları ihlallerini ve suiistimallerini durduramamak, Afganistan halkı için feci sonuçlar doğuruyor" ifadesini kullandı.
Şehir savaşlarının çok sayıda sivilin ölümüyle sonuçlandığını bildiklerini anlatan Bachelet, Afganistan'da 9 Temmuz'dan bu yana yalnızca Laşkargah, Kandahar, Herat ve Kunduz'da en az 183 sivilin öldüğünü ve aralarında çocukların da bulunduğu 1181 kişinin yaralandığını bildirdi.
Bachlet, bu rakamların sadece kendi belgeleyebildikleri rakamlar olduğunu, gerçek sivil kayıp sayısının çok yüksek olduğunu vurguladı.
TALİBAN'A "OPERASYONLARI DURDUR" ÇAĞRISI
Çatışan taraflara daha fazla kan dökülmesini önleme, savaşmayı bırakma çağrısı yapan Bachelet, "Taliban, şehirlerdeki askeri operasyonlarını durdurmalı. Tüm taraflar müzakere masasına dönmedikçe ve barışçıl bir çözüme varmadıkça pek çok Afgan için zaten vahim olan durum çok daha kötü hale gelecektir" uyarısı yaptı.
Tüm devletleri, ülkede düşmanlıkları sona erdirmek için ikili ve çok taraflı olarak etkilerini kullanmaya çağıran Bachelet, ülkede savaş suçları ve insanlığa karşı suçlara varabilecek ihlal raporlarının ortaya çıkmaya devam ettiğine dikkati çekti.
Katar'ın başkenti Doha'da gerçekleşen barış toplantılarına değinen Bachelet, uluslararası toplumun Afganistan'da gerilimi azaltmak, çatışmaları sona erdirmek ve barış sürecini yeniden canlandırmak için ellerinden gelen her türlü avantajı kullanma gibi bir görevi olduğunu hatırlattı.
"TALİBAN TESLİM OLAN HÜKÜMET ÜYELERİNİ ÖLDÜRÜYOR"
Bachelet, halihazırda Taliban'ın ele geçirdiği ve çatışmaların devam ettiği bölgelerde, yargısız infazlar, eski ve mevcut hükümet yetkililerine ve aile bireylerine yönelik saldırılar ve evlerin, okulların, ve kliniklerin askeri üs olarak kullanıldığı ve tahrip edildiğine dair raporlar aldıklarını aktardı.
BM'nin ayrıca, Taliban'dan güvenliklerini garanti altına alan mektuplar aldıktan sonra teslim olan, Afgan güvenlik güçlerinin savaş dışında kalmış üyelerinin infaz edildiğine dair raporlar aldığını belirten Bachelet, "bu son derece rahatsız edici durumun" uluslararası insan hakları hukukunun ciddi bir ihlali olduğunu vurguladı.
Bachelet, Taliban'ın kontrol ettiği bölgelerde, özellikle kadınları hedef alarak insan haklarına ciddi kısıtlamalar getirdiğine dair erken belirtiler konusunda endişesini dile getirdi.
Bachelet, şunları kaydetti:
"İnsanlar haklı olarak Taliban'ın iktidarı ele geçirmesiyle, son yirmi yılda elde edilen insan hakları kazanımlarını sileceğinden korkuyor. Kadınlar, azınlıklar, insan hakları savunucuları, gazeteciler ve özellikle savunmasız olan diğer kişilerin özel korumaya ihtiyacı var. Etnik ve dini azınlıklara karşı vahşetlerin yeniden ortaya çıkması gibi gerçek riskler var."
TALİBAN'IN KUZEY VİLAYETLERİNE YÖNELMESİ
ABD'nin Afganistan'daki askeri güçlerini çekme kararının ardından saldırıları zirve noktaya ulaşan Taliban, ülkenin Orta Asya ile bağlantısını sağlayan kuzey vilayetlerinin merkezlerini de peşi sıra ele geçiriyor.
ABD ile Taliban arasında imzalanan Doha Anlaşması'na göre, NATO güçlerinin son çekilme tarihi olan 11 Eylül 2021'den önce vilayet merkezlerine saldırmayacağını ilan eden Taliban, ABD hava saldırılarını gerekçe göstererek vilayet merkezlerine yöneldi.
Taliban, son 4 günde biri ülkenin güneybatısında, diğer beşi kuzey ve kuzeydoğuda olmak üzere toplam 6 vilayet merkezini Afgan hükümet güçlerinden aldı.
Afgan hükümeti, 34 vilayet merkezinden 28'ini halen kontrolünde tutuyor.
Taliban'ın kontrolüne giren yerlerdeki ilk icraatlarından biri, cezaevlerinde bulunan tüm mahkumları serbest bırakmak oluyor.