İnsan Hakları İzleme Örgütü: Irak'ta çocuk evlilikleri arttı

İnsan Hakları İzleme Örgütü, Irak'ta çocuk evliliklerinin yükselişte olduğu, Kişisel Statü Yasası'nın ihlali ve insan hakları açısından bir gerileme olduğu konusunda uyarıyor.

Irak'taki tartışmalı kişisel statü yasasının arifesinde İnsan Hakları İzleme Örgütü, Irak'ta çocuk yaşta evliliklerdeki artışa ilişkin bir rapor yayımlayarak, 18 yaş altı kız çocuklarının yüzde 18'inin evli olduğu, kayıt dışı evliliklerin ise yüzde 22'sinin 14 yaş altı çocuklar arasında gerçekleştiğini belirtti.

Endişe verici uyarılar ve istatistiklerin yer aldığı rapora göre pek çok Iraklı kız reşit olmadan evlendiriliyor. Raporda, Kişisel Kanun Değişikliği olarak bilinen tasarının kabulüne karşı da uyarı yapılıyor.

Irak'ta kızların evlenmesine ilişkin istatistikler yayınlayan örgüt, 18 yaş altı kız çocuklarının yüzde 18'inin evli olduğu, kayıt dışı evliliklerin ise yüzde 22'sinin 14 yaş altı çocuklar arasında gerçekleştiğini  aktardı.

Raporda, Irak'ta reşit olmayan evliliğin kişisel dezavantajları, evliliklerin mahkemeler dışında ve “evlilik sözleşmesi” olmadan yapılması nedeniyle kızların toplumda sıradan insanlar gibi yaşayamaması, eğitim ve hayallerinden mahrum kalması olarak açıklandı.

Reşit olmayan kızların evlilikte karşılaşacağı sağlık riskleri hakkında ise örgüt, “Kızların sağlığı üzerinde feci etkileri var, hastanede doğum yapamıyorlar, bu da ileride çocuklarının sağlığını riske atıyor.” ifadesini kullandı.

Raporda, çocuk evlilikleri üzerinde kontrol eksikliğinin, Irak’taki din hocalarının reşit olanlara fikirlerini sormaması dahil olmak üzere binlerce kıza nikah kıymasına neden olduğu vurgulandı.

Evli kızların hizmetlerden ve çocukları için doğum belgesi alma hakkından mahrum kaldığı kaydeden 37 sayfalık raporda, Iraklı yetkililere bu duruma son verilmesi ve evlendirilen kadınların çocuklarına haklarının sağlanması çağrısında bulunuldu.

1959 Kişisel Durum Yasası'nın çocuk evliliklerinin yasallığı konusunda vurguladığı şey, reşit olmayan evliliklerin yasa dışı olduğu ve mahkeme dışı evliliklerin gayri resmi olduğudur.

Ayrıca boşanma riskleri ve bu eşlerin boşanması durumuna da yer verilen raporda, boşanmış kişilere aylık devlet yardımları verilmediği ve boşanma "nafakasını" talep edemediklerinin altı çizildi.

Reşit olmayanların evlilikleriyle alakalı 1971 yılında çıkarılan yasaya göre doğum belgesi olmayan çocuklar herhangi bir belgeye sahip olamayıp, eğitim, istihdam, mülk sahibi olma ve yasal evlilikten mahrum kalıyor.

Raporda ayrıca yasa dışı evliliklerin diğer olumsuz sonuçlarına da dikkat çekilerek, meşru sözleşmelerin onaylanmamasının insanları haklarından mahrum bıraktığı ve hukukun üstünlüğünü baltaladığı belirtildi.