Kürtleri koruyan BMGK kararının üzerinden 34 yıl geçti
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 5 Nisan 1991 yılında 688 sayılı kararla güvenli bölge ilanı ve Güney Kürdistan’ı uçuşa yasak bölge ilan etmesinin üzerinden 30 yıl geçti.
Bu karar sayesinde, dönemin Baas rejiminin Güney Kürdistan’a saldırıları engellenmiş ve Kürtler, 36’ncı paralelin kuzeyinde kalan bölgede Kürdistan Federal Hükümetini kurmuştu.
1991’de Körfez Savaşı’ndan sonra ABD ve İngiltere’nin 1991 ve 1992 yıllarında güvenli bölge ilanı ve uçuşa yasak bölge ilanı Kürtleri ve Şiileri Baas rejimine karşı korudu.
Rusya ve Çin’in “Irak’ın içişlerine müdahale kabul edilemez” şeklindeki muhalefetine rağmen karar büyük bir çoğunluğun “evet” demesiyle alındı.
Fransa, Nisan 1991’de BMGK’ya sunduğu teklifte Irak’ın Kürtlere karşı katliamının kınanmasını talep etti. Bu talep 5 Nisan 1991 yılında 688 sayılı kararın çıkmasında etkili oldu. Irak’a Kürtleri katletmeyi bırakması ve insan hakları ihlallerinden vazgeçmesi çağrısında bulunuldu. BM kurumlarından Baas rejiminin zulmünden kaçarak İran ve Türkiye’ye sığınan bir milyonu aşkın Kürt göçzedeye yardım etmesi istendi.
Uçuşa yasak bölgenin oluşumu kapsamında Irak’ın 36’ncı paralelin kuzeyinde kalan bölgeye girmesini yasaklandı ve burada bir “güvenli bölge” yaratılması kararı alındı. Irak’ın hareketleri İncirlik Hava Üssü’nden gözlem altına alındı.
ABD ve müttefiklerinin çabaları sonucu çıkarılan 688 sayılı kararla birlikte tampon bölge ya da uçuşa yasak bölge ilan etme yetkisi de BMGK’ya bağlanmış oldu. Irak ve Güney Kürdistan’da ilan edilen uçuşa yasak bölge, daha sonra başka ülkelerde örnek teşkil etmiştir.
Tüm bunlar Irak’ta büyük bir ekonomik ve askeri krizleri derinleştirmiştir. Dünyadaki siyasi gözlemcilerin çoğuna göre bu karardan sonra Irak’ın 3’e bölünmesinin başlangıcı olmuştur.
