مامۆستایەکی کوردی زانکۆی شتوتگارت: ئاستی خوێندن لە کوردستان هاوتای ئەڵمانیایە

لە هەنگاوێکی گرنگدا بۆ بەهێزکردنی پەیوەندییە زانستی و ئەکادیمییەکان، زانکۆی شتوتگارتی ئەڵمانی کە یەکێکە لە گەورەترین و ناودارترین زانکۆکانی ئەو وڵاتە، هاوکارییەکی بەرفراوانی لەگەڵ زانکۆی دهۆک لە هەرێمی کوردستان دەستپێکردووە. 

ئەم هەنگاوە بە هەوڵ و کۆششی پڕۆفیسۆرێکی کورد بە ناوی ژان ئیلهان، کە سەرۆکی بەشی دەروونناسییە لە زانکۆی شتوتگارت، هاتووەتەدی و زیاتر لە هەشت ساڵە بەردەوامە.

پڕۆفیسۆر ئیلهان، کە خەڵکی باکووری کوردستانە، ڕۆڵێکی سەرەکیی گێڕاوە لە دروستکردنی پردی پەیوەندی لە نێوان هەردوو زانکۆدا. بە گوتەی خۆی، ئاستی بەرزی خوێندن لە زانکۆکانی کوردستان، بەتایبەتی زانکۆی دهۆک، وایکردووە کە پێویست بەوە نەکات قوتابیانی کورد بۆ خوێندن ڕوو لە دەرەوەی وڵات بکەن. ئەو جەختی لەوە کردەوە، بڕوانامەی دەرچووانی زانکۆی دهۆک لە ئەڵمانیا باوەڕپێکراوە و هیچ کێشەیەکیان بۆ دروست نابێت.

ئەو پڕۆفیسۆرە کوردە ئاماژەی بەوەش کرد "خوێندنی بەشەکانی وەک 'سایکۆتێراپی' لە زانکۆی دهۆک لە هەمان ئاستی خوێندنی ئەڵمانیادایە؛ هەموو خوێندنێک کە لە زانکۆی دهۆک دەخوێندرێت، لە ئاستی ئەڵمانیادایە". بۆیە دەرچووان دەتوانن لە کوردستان بمێننەوە و خزمەت بکەن، چونکە لەوێ پێویستیی زۆر بە یارمەتی هەیە، بەتایبەتی لە بواری نەخۆشییە دەروونییەکان، تڕاوما و دیپریشن."

ئەم هاوکارییە تەنها لە بواری دەروونناسیدا قەتیس نەماوەتەوە، بەڵکوو چەندین پڕۆژەی نوێی زانستیشی گرتووەتەوە. یەکێک لەو پڕۆژانە لێکۆڵینەوەیە لەسەر کاریگەرییەکانی گۆڕانی کەشوهەوا لەسەر دانیشتووانی شارەکانی سلێمانی، هەولێر و دهۆک، کە زیاتر لە 60 کەس بەشدارییان تێدا کردووە.

لەلایەکی دیکەوە، ژمارەیەکی بەرچاو لە گەنجانی کورد لە ئەڵمانیا لە بوارە جیاجیاکاندا سەرکەوتنیان بەدەستهێناوە. نموونەیەک لەوانە، خۆشی موختاری، کچێکی خەڵکی هەڵەبجەیە کە لە ئەڵمانیا خوێندنی تەواو کردووە و ئێستا لە کۆمپانیایەکی کاردا کار دەکات. ئەو پێی وایە کە خوێندن و کارکردن لە کوردستان ئاسانترە و هیچ جیاوازییەکی لەگەڵ ئەڵمانیا نییە لە ڕووی بڕوانامەوە. 

ئەو گوتی "زانکۆکانی کوردستان زۆر لە زانکۆکانی ئەڵمانیا دەچن. من سەردانی زانکۆکانی کوردستانم کردووە و لە نزیکەوە بینیومن. بۆ من جێگەی خۆشحاڵییە. من زانکۆم تەواو کردووە و کار دەکەم، بەڵام دەمەوێت بگەڕێمەوە کوردستان و لەوێ کار بکەم."

ئەم چیرۆکە سەرکەوتووانە و هاوکارییە ئەکادیمیانە، ئاماژەن بۆ گرنگیی پەرەپێدانی پەیوەندییە زانستییەکان لەگەڵ ناوەندە ئەکادیمییە جیهانییەکان. وەک بێکەسی شاعیری گەورەی کورد گوتوویەتی، "بخوێنن، چونکە خوێندن بۆ بەرگریکردن لە دوژمنان، هەمیشە قەڵغان و سوپەرە." ئەم وتەیە ئەمڕۆ زیاتر لە هەموو کاتێک بۆ گەلی کورد بەهای هەیە، کە لە ڕێگەی زانست و خوێندنەوە دەتوانێت داهاتوویەکی گەشتر بۆ خۆی مسۆگەر بکات.