فەرەنسا هێرشەکەی سەر کۆرمۆر ئیدانە دەکات
فەرەنسا هێرشەکەی سەر کێڵگەی غازی کۆرمۆر ئیدانە دەکات و پابەندی خۆیشی بۆ ئاسایشی عێراق و هەرێمی کوردستان دووپات دەکاتەوە.
ئەمڕۆ پێنجشەممە، 27ـی تشرینی دووەمی 2025، پاتریێک دۆرێل، باڵیۆزی فەرەنسا لە عێراق، لە پۆستێکدا لە تۆڕی کۆمەڵایەتیی ئێکس ڕایگەیاند "بە توندترین شێواز سەرکۆنەی هێرشەکەی دوێنێی شەو بۆ سەر کێلگەی غازی کۆرمۆر دەکەم. ژێرخانی وزە سوود بە سەرجەم هاووڵاتییان دەگەیەنێت. فەرەنسا پابەندی خۆی دووپات دەکاتەوە بۆ ئاسایشی عیراق، لە چوارچێوەکەشیدا بۆ کوردستان."
بە توندترین شێواز سەرکۆنەی هێرشەکەی دوێنێی شەو بۆ سەر کێلگەی غازی کۆرمۆر دەکەم. ژێرخانی ووزە سوود بە سەرجەم هاولاتیان دەگەینن.
— Patrick Durel (@FrPatrickDurel) November 27, 2025
فەرەنسا پابەندی خۆی دووپات دەکاتەوە بۆ ئاسایشی عیراق، لە چوارچێوەکەشیدا بۆ کوردستان.
نزیکەی کاتژمێر 11:30 خولەکی شەوی ڕابردوو (چوارشەممە، 26ـی تشرینی دووەم)، هێرش کرایە سەر كێڵگەی غازی کۆرمۆر لە سنووری قەزای چەمچەماڵ، لە پارێزگای سلێمانی.
بە گوێرەی ڕاگەیەنراوێکی هاوبەشی هەردوو وەزارەتی سامانە سروشتییەكان و کارەبا، هێرشەکە بە "درۆن" بووە، بەڵام کۆمپانیای دانەغازی ئیماراتی لە ڕاگەیەنراوێکدا ڕایگەیاند، کێڵگەکە بە "مووشەک" کراوەتە ئامانج.
بە گوێرەی هەردوو ڕاگەیەنراوەکەش، هێرشەکە هیچ زیانێکی گیانی لێ نەکەوتووەتەوە، بەڵام بووەتە هۆی کەمبوونەوەی 80%ـی بەرهەمهێنانی کارەبای گشتیی کوردستان.
بە گوێرەی زانیارییەکانی ماڵپەڕی کوردستان24، هێرشەکە کۆگای سەرەکی گلدانەوەی غازی بەرهەمهاتوو و ناوەندی دابەشکردنی غازی شلی بۆ وێستگەکانی بەرهەمهێنانی کارەبا لە هەرێمی کوردستان کردووەتە ئامانج، بەهۆیەوە کۆگایەک بە تەواوی وێران بووە و کۆگای دووەمیش زیانی پێگەیشتووە.
ئێستا هەر دوو کۆگاکە لە کار کەوتوون و بەهۆیەوە هەناردەی غازی شل بە تەواوی بۆ وێستگەکانی بەرهەمهێنانی کارەبا لە سەرتاسەری هەرێمی کوردستان ڕاگیراوە، کە وێستگەکانی بازیان، خورمەلە، ماس، کواشێ، باعەدرێ و چەند وێستگەیەکی دیکە پێکهاتوون، بەهۆیەوە بڕی بەرهەمەهێنانی کارەبای نیشتمانی لە 4000 مێگاواتەوە بۆ 1500 مێگاوات کەمبووەتەوە.
ئەمڕۆ پێنجشەممە، بۆ چارەسەری خێرای کەمبوونەوەی کارەبا، هەردوو وەزارەتی سامانە سروشتییەکان و وەزارەتی کارەبای هەرێمی کوردستان لە باڵەخانەی وەزارەتی سامانە سروشتییەکان لە هەولێر کۆبوونەوە و ناوەندێکی ئۆپراسیۆنی هاوبەشیان پێکهێناوە بۆ ئەوەی هەرچی زووە بتوانرێت کێشەکان چارەسەر بکەن.
زانیاریی گشتی و مێژوویی
کێڵگەی کۆرمۆر لە ساڵی 1928 دۆزراوەتەوە و تا ساڵی 2003 بە "کێڵگەی ئەنفال" ناسرابوو. لە دوای ساڵی 2003ـەوە ئەم کێڵگەیە لەژێر دەسەڵاتی حکوومەتی هەرێمی کوردستاندایە. ڕووبەری کێڵگەکە بە نزیکەی 135 کیلۆمەتر چوارگۆشە مەزەندە دەکرێت و یەدەگی غازی سروشتییەکەی دەگاتە نزیکەی 17 تریلیۆن پێی سێجا.
خاوەندارێتی و بەڕێوەبردن
کێڵگەی کۆرمۆر لەلایەن کۆمپانیای "پێڕڵ پێترۆلیۆم"ەوە بەڕێوەدەبرێت، کە هاوپەیمانییەکە لە نێوان دوو کۆمپانیای سەرەکیی ئیماراتی:
- کۆمپانیای دانە غاز
- کۆمپانیای نەوتی هیلال
ئەم دوو کۆمپانیایە ڕۆڵی سەرەکییان هەیە لە وەبەرهێنان و پەرەپێدانی کێڵگەکەدا.
توانای بەرهەمهێنان و فراوانکردن
توانای بەرهەمهێنانی کێڵگەی کۆرمۆر بە شێوەیەکی بەرچاو گەشەی کردووە. لە دوای تەواوبوونی پڕۆژەی فراوانکردنی "کۆرمۆر 250" (KM250) کە هەشت مانگ پێش وادەی خۆی تەواو بوو، توانای بەرهەمهێنانی کێڵگەکە بە ڕێژەی 50% زیادی کردووە.
- توانای ئێستا: کۆی توانای بەرهەمهێنانی غاز لە کێڵگەکە گەیشتووەتە 750 ملیۆن پێی سێجای ستاندارد لە ڕۆژێکدا.
- بەرهەمەکانی دیکە: جگە لە غازی سروشتی، کێڵگەکە ڕۆژانە نزیکەی 15,200 بەرمیل کۆندێنسێت (جۆرێکی سووکی نەوت) و 1,070 تۆن غازی شل (LPG) بەرهەم دەهێنێت.
- پلانی داهاتوو: پلانی زیاتر بۆ فراوانکردن هەیە تا بەرهەمی غاز بۆ نزیکەی یەک ملیار پێی سێجا لە ڕۆژێکدا بەرزبکرێتەوە.
گرنگیی ستراتیژی و دابینکردنی کارەبا
غازی بەرهەمهاتوو لە کۆرمۆر شادەماری سەرەکیی وێستگەکانی بەرهەمهێنانی کارەبایە لە هەرێمی کوردستان. غازەکە لە ڕێگەی بۆرییەوە دەگوازرێتەوە بۆ وێستگەکانی کارەبای چەمچەماڵ، هەولێر، و بازیان.
- کێڵگەی کۆرمۆر بە تەنها نزیکەی 67%ی کارەبای هەرێمی کوردستان دابین دەکات.
- هەر هێرش و ڕاگرتنێکی بەرهەمهێنان لەم کێڵگەیە دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی نزیکەی 2000 مێگاوات کارەبا.
- جگە لە کارەبا، غازی کۆرمۆر سەرچاوەی سەرەکییە بۆ کارگەکانی بەرهەمهێنانی غازی شلی ماڵان.
هێرش و ئاڵنگارییە ئەمنییەکان
لە ماوەی ساڵانی ڕابردوودا، کێڵگەی کۆرمۆر چەندین جار ڕووبەڕووی هێرشی مووشەکی و درۆنی بۆمبڕێژکراو بووەتەوە. ئەم هێرشانە زۆرجار بوونەتە هۆی:
- ڕاگرتنی کاتیی بەرهەمهێنانی غاز.
- کەمبوونەوەی بەرچاوی ئاستی بەرهەمهێنانی کارەبای نیشتمانی لە سەرانسەری هەرێم.
- زیانی ماددی و گیانی، وەک هێرشەکەی نیسانی 2024 کە بووە هۆی کوژرانی چوار کارمەندی بیانی.
ئەم هێرشانە لەلایەن بەرپرسانی هەرێمی کوردستان و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتییەوە بە توندی سەرکۆنە کراون و بە "کردەوەی تیرۆرستی" و "سووکایەتی بۆ سەر سەروەری عێراق" ناوزەد کراون. حکومەتی هەرێمی کوردستان و لایەنە پەیوەندیدارەکان بەردەوام هەوڵی توندکردنی ڕێوشوێنە ئەمنییەکان دەدەن بۆ پاراستنی کێڵگەکە.
