ایران سفیر ترکیە در تهران را احضار کرد
اربیل (کُردستان ۲۴)- ایران روز جمعه ۲۱ آذر ۱۳۹۹ سفیر ترکیه در تهران را بە دلیل اظهارات «مداخلهجویانه و غیرقابلقبول» رجب طیب اردوغان به وزارت خارجهی احضار کرد.
رجب طیب اردوغان رییسجمهور ترکیە که به جمهوری آذربایجان سفرکرده بود، روز پنجشنبه، ۲۰ آذرماه، در یک مراسم رژهی نظامی در باکو در کنار الهام علیاف، همتای آذربایجانی خود، بخشی از موسیقی فولکلور «آراز آراز» را خواند که دربرگیرنده غمهای مردم این منطقه خطاب به رود ارس است.
در بخشی از شعر رود ارس (آراز) به «جدایی بهزور» اشارهشده است. رود ارس پس از عهدنامه گلستان بهعنوان مرز ایران و روسیه انتخاب شد و سپس بر اساس عهدنامه ترکمانچای تمامی مناطق شمال این رود از ایران جدا و به خاک روسیه اضافه شد.
در پی شعرخوانی اردوغان، سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت امور خارجهی ایران، روز جمعه، از احضار سفیر ترکیه در تهران در واکنش به اظهارات «مداخلهجویانه و غیرقابلقبول» رییس جمهوری ترکیه در سفر به باکو خبر داد.
به گزارش ایسنا، خطیبزاده افزود: "ضمن ابلاغ مراتب اعتراض شدید، به سفیر تأکید شد جمهوری اسلامی ایران خواستار توضیح فوری دولت ترکیه در این خصوص است."
سخنگوی وزارت خارجهی ایران ادامه داد: «در جریان این احضار به سفیر ترکیه ابلاغ شد که دوران ادعاهای ارضی و امپراتوریهای جنگافروز و توسعهطلب سالهاست که سپریشده است.»
محمدجواد ظریف در پیامی توییتری در واکنش به اظهارات اردوغان نوشته بود: «به اردوغان نگفته بودند شعری که بهغلط در باکو خواند مربوط به جدایی قهری مناطق شمالی ارس از سرزمین مادریشان ایران است!»
او در ادامه بهطور غیرمستقیم اردوغان را به مداخله در امور ایران متهم و اضافه کرد «هیچکس نمیتواند درباره آذربایجان عزیز ما صحبت کند.»
کامبیز مهدی زاده، مشاور عالی معاون علمی و فناوری رییسجمهور ایران در توئیتی نوشت: آقای اردوغان؛ این را بدان کسی نمیتواند دربارهی آذربایجان بهغلط صحبت کند و شعر بخواند و تاریخ را تحریف کند. تاریخ را با دقت بخوان و نقشهخوانیات را قوی کن. غم تجزیهی ایران ۲۰۰ ساله شد. آذربایجان سَر و سِر ایران است.
منوچهر مرادی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در اوکراین نیز در واکنش به این اظهارات نوشت: احسنت! نظامی گنجوی شاعر بزرگ پارسی گوی ایران که برخی نابخردانه در پی مصادرهی او و دیگر مفاخر ایرانی هستند، چه زیبا میگوید: همه عالم تن است و ایران دل ... نیست گوینده زین قیاس خجل ... چون ایران دل زمین باشد ... دل ز تن به بود، یقین باشد.
در جریان درگیری اخیر میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقهی ناگورنو-قرهباغ، ترکیه به حمایت علنی از باکو پرداخت. ایران نیز حامی جمهوری آذربایجان بود.
منتقدان رجب طیب اردوغان او را به سیاستهای «توسعهطلبانه» بر اساس نقشه امپراتوری عثمانی متهم میکنند و میگویند ترکیه نیز همچون ایران وارد دامن زدن به مناقشات منطقهای شده است.