رویترز: ایران در مذاکرات هسته‌ای با آمریکا بدون طرح جایگزین است
تنش‌ها بر سر غنی‌سازی اورانیوم مذاکرات ایران و آمریکا را به بن‌بست کشانده است
به گزارش رویترز، در حالی که اختلافات ایران و آمریکا بر سر غنی‌سازی اورانیوم مذاکرات هسته‌ای را تهدید می‌کند، سه منبع ایرانی روز سه‌شنبه ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ اعلام کردند که تهران طرح جایگزین مشخصی برای شکست مذاکرات ندارد.
این منابع گفتند که ایران ممکن است به تقویت روابط با چین و روسیه به عنوان «طرح دوم» روی آورد، اما با توجه به درگیری چین در جنگ تجاری با آمریکا و تمرکز روسیه بر جنگ اوکراین، این گزینه چندان قابل اتکا نیست. یک مقام ارشد ایرانی اظهار داشت: «طرح جایگزین، ادامه‌ی استراتژی کنونی است؛ اجتناب از تشدید تنش و آمادگی برای دفاع.»
آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی، روز سه‌شنبه با رد درخواست آمریکا برای توقف غنی‌سازی، آن را «زیاده‌خواهی» خواند و گفت مذاکرات احتمالاً بی‌نتیجه خواهد ماند. ایران همچنین از انتقال ذخایر اورانیوم غنی‌شده به خارج یا مذاکره درباره‌ی برنامه‌ی موشکی خود امتناع می‌کند.
چالش‌های داخلی و فشارهای خارجی
خروج دونالد ترامپ از برجام در سال ۲۰۱۸ و بازگشت سیاست «فشار حداکثری» از فوریه‌ی گذشته، با تحریم‌های سخت‌تر و تهدیدات نظامی، اقتصاد ایران را تحت فشار قرار داده است. کمبود انرژی و آب، سقوط ارزش پول ملی، و شکست متحدان منطقه‌ای ایران، همراه با نگرانی از حمله‌ی احتمالی اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای، چالش‌های تهران را تشدید کرده است.
یک مقام ایرانی گفت: «بدون رفع تحریم‌ها برای فروش آزاد نفت و دسترسی به منابع مالی، اقتصاد ایران بهبود نخواهد یافت.» اعتراضات سراسری سال‌های اخیر به دلیل مشکلات اقتصادی و سرکوب اجتماعی نیز شکنندگی نظام را نشان داده و تحریم‌های حقوق بشری غرب را به دنبال داشته است.
موانع مذاکرات و خطر تحریم‌های جدید
وندی شرمن، مذاکره‌کننده‌ی ارشد آمریکا در برجام، هشدار داد که متقاعد کردن ایران به توقف کامل غنی‌سازی غیرممکن است و بن‌بست کنونی ممکن است به درگیری نظامی منجر شود. آمریکا خواستار رفع تدریجی تحریم‌های هسته‌ای است، اما ایران بر لغو فوری همه‌ی محدودیت‌ها تأکید دارد.
در صورت شکست مذاکرات، ایران احتمالاً به دور زدن تحریم‌ها و فروش نفت به چین و هند ادامه خواهد داد، اما فشارهای جدید آمریکا بر شرکت‌های چینی و نفتکش‌ها این مسیر را دشوار کرده است. تحلیلگران می‌گویند حمایت چین و روسیه محدود است و نمی‌تواند ایران را از تحریم‌های یکجانبه‌ی آمریکا و اروپا محافظت کند.
کشورهای اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) هشدار داده‌اند که در صورت عدم دستیابی به توافق، تا اواسط مهرماه مکانیسم «ماشه» را برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل فعال خواهند کرد. دیپلمات‌ها معتقدند دستیابی به توافق تا آن زمان نیازمند چارچوبی سیاسی مشابه سال ۲۰۱۳ است که به هر دو طرف فرصت مذاکرات مفصل‌تر بدهد.
ایران در مذاکرات هسته‌ای با آمریکا در تنگنای سختی قرار دارد. بدون طرح جایگزین و با فشارهای داخلی و خارجی، تهران برای جلوگیری از فروپاشی اقتصادی به توافق نیاز دارد. اما اختلافات عمیق و ضرب‌الاجل‌های تنگ، چشم‌انداز مذاکرات را مبهم کرده است.
