پروژه‌ی «روناکی»(تأمین برق ٢٤ ساعته) موفق است و تا پایان سال آینده برق ۲۴ ساعته در تمام کوردستان برقرار می‌شود
مسرور بارزانی، نخست‌وزیر اقلیم کوردستان، روز پنج‌شنبه اول خرداد ۱۴۰۴، در حاشیه‌ی کنفرانس انرژی واشنگتن در گفتگویی با "امبرین زمان" روزنامه‌نگار ترکیه‌ای و گزارشگر ارشد پایگاه خبری المانیتور از پیشرفت‌های چشمگیر پروژه‌ی «روناکی» (روشنایی یا برق ۲۴ ساعته)، روابط اربیل و بغداد، قراردادهای انرژی، تحولات سوریه و نقش کوردها در این کشور سخن گفت.
برگردان گفتگوی نخست‌وزیر اقلیم کوردستان به فارسی به این شرح است:
پروژه‌ی «روناکی» (تأمین برق ٢٤ ساعته) و مبارزه با فساد
امبرین زمان: جناب بارزانی، بسیار فوق‌العاده است که شما با یک دستور کار مثبت اینجا حضور دارید، زیرا معمولاً گفت‌وگوها حول محور جنگ و اینکه چگونه کوردها می‌توانند به ایالات متحده در مبارزه با دشمن مشترکشان کمک کنند، می‌چرخد. شما قراردادهای بسیار بزرگی را امضا کوردهاید و البته این قراردادها ارتباط تنگاتنگی با پروژه‌ی مورد علاقه‌ی شما، «روناکی»، دارد که هدف آن تأمین برق ۲۴ ساعته برای کوردستان است؛ موضوعی که شخصاً برای من بسیار هیجان‌انگیز است، زیرا دیگر از گیر افتادن در آسانسور هتل روتانا در اربیل خسته شده بودم. اما این پروژه‌ی تأمین برق ۲۴ ساعته، در واقع، ارتباط بسیار زیادی با دستور کار شما برای مبارزه با فساد در کوردستان و مقابله با این منافع تثبیت‌شده دارد که البته شامل به اصطلاح «مافیای ژنراتورها» نیز می‌شود. با این حال، همزمان یک مقاومت روانی نیز از جانب مردمی وجود دارد که به دریافت انرژی تقریباً رایگان عادت کوردهاند. جناب نخست‌وزیر، آیا می‌توانید ما را با چالش‌ها و مزایای این پروژه آشنا کنید؟
مسرور بارزانی: خب، اول از همه، از شما متشکرم. خوشحالم که اینجا هستم و اجازه می‌خواهم از جناب وزیر برای حضورشان در کنار ما و همچنین از همه‌ی حضار تشکر کنم. البته، سوال شما بسیار مهم است و این یکی از خدمات اساسی است که هر ملتی شایسته‌ی داشتن آن است، یعنی داشتن برق.
البته، این یک مشکل بسیار طولانی‌مدت بوده که مردم ما از آن رنج می‌بردند. ما اخیراً اصلاحاتی را آغاز کوردهایم که یکی از آنها ارائه‌ی همین پروژه‌ی «روناکی» است که به معنای تأمین برق ۲۴ ساعته برای تمام کوردستان می‌باشد. بسیار خوشحالم که این پروژه در حال حاضر خیلی خوب کار می‌کند، رو به جلو حرکت می‌کند. ما اکنون در حال تأمین برق شهرهای اصلی هستیم. می‌توانم به حضار بگویم که تا پایان امسال، تمام شهرهای بزرگ ما تحت پوشش کامل برق ۲۴ ساعته قرار خواهند گرفت و امید ما این است که تا پایان سال آینده، تمام کوردستان برق ۲۴ ساعته داشته باشد.
البته، به دلیل کمبود منابع کافی، ما برق کافی برای تأمین نداشتیم، بنابراین بیشتر ژنراتورها برای پر کردن این شکاف وارد عمل شده بودند. طبیعتاً این امر باعث آلودگی هوا، سر و صدای زیاد، و گاهی اوقات مشکلاتی مانند دو قبض برای مردم می‌شد؛ برق می‌آمد و می‌رفت، دائما در حال تغییر بود. دوران آسانی برای مردم ما نبود. بنابراین در این پروژه، ما تلاش می‌کنیم اولاً برق ۲۴ ساعته ارائه دهیم و برای ۸۰ درصد مردم کوردستان، این برق ارزان‌تر خواهد بود. فقط کسانی که مایل به استفاده از برق بیشتری هستند، باید مسئولیت اقدامات خود را بپذیرند. در غیر این صورت، قبض ارزان‌تری برای مردم خواهد بود.
و هدف ما نه تنها تأمین برق برای منطقه‌ی خودمان است، بلکه می‌دانیم که کل کشور، تمام عراق و منطقه، با کمبود برق مواجه هستند. ما ظرفیت تولید منابع بیشتر، گاز بیشتر را داریم تا بتوانیم برق بیشتری نه تنها برای کوردستان، بلکه برای بقیه‌ی عراق و در صورت امکان برای همسایگانمان تأمین کنیم. و به همین دلیل است که بسیار مفتخرم که اخیراً دو قرارداد مهم با دو شرکت آمریکایی امضا کردیم که بیش از ۱۵ سال در کوردستان فعالیت داشته‌اند. این امر به تولید گاز بیشتر کمک خواهد کرد که اساساً منجر به تولید برق بیشتر برای همه خواهد شد و فکر می‌کنم این دقیقاً همان کاری است که باید انجام دهیم: به مردم خود نگاه کنیم و سعی کنیم خدمات بیشتری برای آنها فراهم آوریم.
مواجهه با مقاومت بغداد و موضع نخست‌وزیر سودانی
امبرین زمان: پس آنچه شما توصیف می‌کنید اساساً یک وضعیت برد-برد برای کل عراق است. با این حال، همانطور که در پنل‌های قبلی ذکر شد، بار دیگر مقاومتی از سوی بغداد در برابر این موضوع وجود دارد و حتی صحبت از پرونده‌های حقوقی جدیدی در بغداد برای متوقف کردن پیشرفت این قراردادها به میان آمده است. با توجه به اینکه به نظر می‌رسد با وجود تمام وعده‌ها، تغییر چندانی در بغداد ایجاد نشده، آیا احساس می‌کنید نخست‌وزیر سودانی شایسته‌ی حمایت شما در انتخابات آتی عراق در ماه اکتبر است؟
مسرور بارزانی: بگذارید روی بیانیه‌ی بغداد تمرکز کنیم. من فکر می‌کنم آنها باید صبر می‌کردند تا بفهمند معنای این قرارداد چیست. این قراردادی است که واقعاً به نفع کل کشور خواهد بود و برای مردم عراق به طور کلی مفید است، نه فقط مردم کرد در کوردستان. بنابراین این قراردادی است که همه به دنبال آن هستند زیرا برق بیشتری برای مردم تولید خواهد کرد. چرا باید در برابر آن ایستادگی کرد؟
شما در مورد قانونی بودن این قراردادها صحبت کردید. خب، آنها کاملاً قانونی هستند، زیرا این دو شرکت سال‌هاست که در کوردستان در زمینه‌های مختلف فعالیت می‌کنند و قراردادهای آنها به دادگاه برده شده و سه بار دادگاه در بغداد به نفع قراردادهای شرکت‌های نفتی رای داده است. بنابراین، توسعه‌ی میادین آنها و عملیات آنها در کوردستان کاملاً قانونی است. در واقع، قانون اساسی به اقلیم کوردستان این حق را داده است که در مناطقی که تحت کنترل اقلیم کوردستان است، قراردادهای بیشتری منعقد کند. پس این کاملاً مطابق قانون اساسی و قانونی است و هرگونه اختلاف یا تصمیم یا بیانیه‌ای علیه این قراردادها، صرفاً بیانیه‌های سیاسی خواهد بود و نه چیز دیگر.
البته، می‌دانید، ما دوست داریم کشور مرفه و نخست‌وزیر و دولتی داشته باشیم که به قانون اساسی احترام بگذارد. ما احترام فوق‌العاده‌ای برای نخست‌وزیر سودانی قائل هستیم و امیدواریم که او به عنوان نخست‌وزیر کل عراق به فعالیت خود ادامه دهد و به کوردستان و بقیه‌ی عراق به یک چشم نگاه کند. و البته، هر نخست‌وزیری که قول خدمت به کل کشور را بدهد، شایسته‌ی حمایت مردم عراق، از جمله ما، است.
گفت‌وگوهای پشت درهای بسته با بغداد
امبرین زمان: آیا او پشت درهای بسته چیز متفاوتی به شما می‌گوید؟ آیا می‌گوید: «ببین، من واقعاً دوست دارم این کار را انجام دهم، از جمله برای خط لوله، اما دست و پای من توسط X، Y و Z بسته شده است»؟ آیا شما چنین گفت‌وگوهایی دارید؟ و ایالات متحده کجا می‌تواند به طور سازنده برای کمک به رفع انسداد این موضوع مداخله کند؟
مسرور بارزانی: نه، ما همیشه گفت‌وگوهای بسیار خوبی با نخست‌وزیر داریم. او همیشه تمایل خود را برای حمایت ابراز کرده است.
تحولات سوریه و نقش کوردها
امبرین زمان: شما دیپلمات ماهری هستید! بسیار خب، به سراغ موضوع بعدی می‌رویم. من گفتم که ما هرگز در مورد جنگ صحبت نمی‌کنیم، اما در سوریه‌ی همسایه، شما یک دولت جدید دارید و هنوز مشکل داعش را دارید. آیا اطمینان دارید که این دولت جدید در سوریه که توسط فردی رهبری می‌شود که در مقطعی نوعی ارتباط با داعش داشته و کشورش همچنان بسیار تجزیه شده و خلاء امنیتی عظیمی وجود دارد، قادر خواهد بود این مشکل را مهار کند؟ و در ادامه، آیا منافعی در همکاری با او و با ائتلاف تحت رهبری آمریکا و البته نیروهای دموکراتیک سوریه و ادامه‌ی شکست و نابودی داعش می‌بینید؟
مسرور بارزانی: بدون شک، سوریه در حال گذر از دوران چالش‌برانگیزی است و عصر جدیدی برای مردم و دولت سوریه آغاز شده است. همه‌ی ما پیشینه‌ی همه‌ی بازیگران منطقه را می‌دانیم. من فکر می‌کنم این رژیم نیز شایسته‌ی یک فرصت است، همانطور که دیدیم پرزیدنت ترامپ در سفرش با پرزیدنت بشار اسد ملاقات کرد و قول لغو تحریم‌ها را نه تنها از سوی آمریکایی‌ها بلکه از سوی اروپایی‌ها نیز داد. ما دیده‌ایم که بسیاری از کشورهای منطقه نیز قول کمک داده‌اند، اگر رژیم در دمشق بتواند از پس چالش‌ها برآید.
من فکر می‌کنم همه شایسته‌ی این فرصت هستند تا ببینیم چگونه عمل خواهند کرد. ما چیزهای خوبی از همه طرف می‌شنویم. می‌دانیم که آسان نیست، کشور هنوز به خوبی کنترل نمی‌شود، هنوز جناح‌های مختلف زیادی وجود دارند، هنوز بحث‌های زیادی در مورد ماهیت و ساختار دولت آینده در سوریه وجود دارد. امیدواریم که در نهایت مردم سوریه گرد هم آیند، انتخاباتی برگزار کنند و قانون اساسی داشته باشند که به حقوق همه‌ی گروه‌ها، اقلیت‌ها، چه کرد باشند چه علوی یا دروز یا سایر اعراب در تمام سوریه احترام بگذارد. این تصمیمی است که مردم سوریه باید بگیرند، اما قطعاً وقتی ببینیم که هر زمان مردم سوریه در مورد ساختاری تصمیم بگیرند و توافق کنند که برایشان مناسب باشد، البته ما از آنها حمایت خواهیم کرد. آنها همسایگان ما هستند و ما دوست داریم صلح و توسعه را در همسایگی خود ترویج دهیم که در نهایت به نفع همه‌ی ما خواهد بود.
فدرالیسم در عراق و چشم‌انداز سوریه
امبرین زمان: شما از ساختن یک مدل جدید در سوریه صحبت کردید و ما یک مدل در عراق داریم که به شما، کوردها، فدرالیسم و وضعیت فدرال اعطا کرده است. ما همچنین می‌دانیم که رئیس‌جمهور یا رئیس‌جمهور موقت سوریه به نظر می‌رسد بسیار بر یک سیستم متمرکز و یکپارچه اصرار دارد. آیا فکر می‌کنید این برای سوریه واقع‌بینانه است؟ ما همچنین می‌دانیم که پدر شما، مسعود بارزانی، نقش بسیار مهمی در گردهم آوردن گروه‌های مخالف در کوردستان سوریه ایفا کرده تا آنها بتوانند متحد به دمشق بروند و سعی کنند بهترین معامله‌ی ممکن را برای خودشان به دست آورند. آیا معتقدید امیدی برای یک مدل غیرمتمرکزتر برای سوریه وجود دارد که به نظر من شخصاً واقع‌بینانه‌تر است؟ و آیا معتقدید بازیگران منطقه‌ای و به ویژه ترکیه، که به نظر می‌رسد نفوذ زیادی بر سوریه دارد، با چنین چیزی موافقت خواهند کرد؟
مسرور بارزانی: بگذارید ابتدا به عراق نگاه کنیم. ما در عراق یک سیستم فدرال داریم. اما فدرالیسم فقط جوهر روی کاغذ نیست. فدرالیسم باید به روشی که قرار است، اجرا شود. البته ما امروز در عراق در اجرای قانون اساسی کاستی‌هایی داریم. فدرالیسم، به نظر ما، یعنی این چیزی است که ما معتقدیم بهترین سیستم برای عراق خواهد بود. در سال ۱۳۸۴، اکثریت مردم عراق به قانون اساسی رأی دادند و آن را تصویب کردند. پس این سیستمی است که امیدوارکننده بوده است. اگرچه هنوز چالش‌هایی وجود دارد، نه به این دلیل که فدرالیسم بد است، بلکه به این دلیل که فدرالیسم به طور کامل اجرا نشده است. بنابراین بسیار مهم است که وقتی سیستمی دارید، به آن سیستم احترام گذاشته شود. و این همان چیزی است که ما برای عراق می‌خواهیم.
حالا در مورد سوریه، شما کاملاً درست می‌گویید. پرزیدنت بارزانی هر دو جناح کوردها در سوریه را برای آمدن به اربیل دعوت کرد و با هر دو طرف ملاقات کرد و آنها را تشویق کرد که گرد هم آیند. ما فکر می‌کنیم یک جبهه‌ی متحد کردی در سوریه بسیار مفید خواهد بود. این به آنها در مذاکره با دمشق برای تأمین حقوقشان قدرت می‌دهد. اما البته این تصمیم آنهاست که چه نوع مدلی را می‌خواهند با دمشق مذاکره کنند و چه نوع توافقی می‌خواهند با دمشق داشته باشند. تمام آنچه ما می‌خواهیم این است که ببینیم به حقوق کوردها احترام گذاشته می‌شود. و البته در طول مذاکرات، من معتقدم که آنها به سیستمی دست خواهند یافت که برای همه‌ی آنها کارساز باشد. و از نظر همسایگان سوریه، تاکنون دیده‌ایم که تنش‌ها کاهش یافته و همه به دنبال فرصتی هستند یا آماده‌اند تا به آن شانس برای سوریه نگاه کنند تا نه تنها از خاکستر برخیزد بلکه شکوفا شود.
روابط با آمریکا و دولت ترامپ
امبرین زمان: ما اینجا در واشنگتن هستیم و مایلم از شما در مورد اظهارات وزیر روبیو درباره‌ی کوردستان بپرسم که گفته بود حفظ خودمختاری کوردها چقدر مهم است. آیا احساس می‌کنید در دولت ترامپ تغییری در روابط بین ایالات متحده و دولت اقلیم کوردستان ایجاد شده است؟
مسرور بارزانی: ما از بیانیه‌ی وزیر روبیو قدردانی می‌کنیم. فکر می‌کنیم شنیدن این بیانیه از سوی ایالات متحده، که ما آن را نزدیک‌ترین متحد خود می‌دانیم، بسیار مهم بود. ما متحدان و دوستان مفتخر ایالات متحده هستیم. و صراحتاً بگویم، ما بسیار حامی سیاست دولت پرزیدنت ترامپ و تصمیم او در ترویج صلح، توسعه و رفاه در نقاط مختلف جهان هستیم. به همین دلیل ما اینجا هستیم. ما اینجا هستیم تا ثابت کنیم که کوردستان نه تنها در مبارزه با تروریسم در کنار متحدانش خوب عمل می‌کند، بلکه آماده است تا با متحدانش برای ساختن همکاری کند تا بتوانیم به مردم خود و همچنین به سرمایه‌گذاران آمریکایی که مایل به آمدن به کوردستان هستند، خدمت کنیم. بنابراین این یک وضعیت برد-برد برای همه است. و بله، ما می‌بینیم که، می‌دانید، ما استقبال و حمایتی را که اینجا در واشنگتن داریم احساس می‌کنیم و بسیار به این رابطه مفتخریم.
پایان مصاحبه
امبرین زمان: بسیار خب، فکر می‌کنم می‌توانیم با این نکته‌ی بسیار مثبت به پایان برسانیم. جناب نخست‌وزیر، بسیار از شما متشکرم.
مسرور بارزانی: متشکرم.
