K24 ÖZEL - ABD’nin Irak kararı taktik mi strateji mi?

Cesim İlhan (K24) - Uzmanlar, ABD’nin Irak’taki asker sayısını azaltma kararının bir taktik olduğunu savunuyor.

ABD’nin Irak’taki Amerikan askeri sayısını azaltacağı açıklaması yeniden gündem maddesi olurken, bu kararın Ocak ayında göreve başlayacak olan Joe Biden döneminde de uygulanıp uygulanmayacağı merak konusu.

Geçtiğimiz günlerde ABD Savunma Bakan Vekili Christopher Miller, Pentagon’da yaptığı açıklamada Afganistan’da görev yapan Amerikan askeri sayısını 15 Ocak’a kadar 4 bin 500’den 2 bin 500’e indireceklerini, Irak’taki asker sayısının da 3 binden 2 bin 500’e düşürüleceğini söylemişti.

Bu adım Ocak ayında başkanlık görevi sona erecek Donald Trump’ın seçim öncesi kampanyalarda gündeme getirdiği ABD’nin "bitmeyen savaşlardan" çekileceği sözünü tutma girişimi olarak görülüyor.

Ayrıca ABD’nin Irak’ta asker sayısını azaltma kararının bir strateji olmadığı, İran’a mesaj olarak da değerlendiriliyor.

“ABD IRAK’A MESAJ VERİYOR”

Kürdistan Bölgesi’nden Siyasi Bilimci Dr. Hasan Ahmed Mustafa, ABD’nin Irak’ta asker sayısını azaltma kararının bu ülkeden çıkıyor anlamına gelmediğini belirterek, “Bu bir taktik ve Irak’a yönelik bir tehdittir” dedi. 

K24’e konuşan Dr. Hasan Ahmed Mustafa, şu değerlendirmede bulundu:

“Geçmişe baktığımız zaman hem Cumhuriyetçiler hem de Demokratlar yönetimdeyken ABD’nin Irak’tan çekilmediğini görüyoruz. ABD’nin Irak’ta asker sayısını azaltması bu ülkeden çıktığı anlamına gelmez. Bu çok ciddi bir mesele değil, taktiktir. Donald Trump, ‘Irak’ta asker sayısını azaltıyoruz’ diyerek aslında ekonomik olarak bu ülkeye tam yerleşmek istiyor. Asker sayısını azaltabilir ama hava savunması olarak güçleniyor. ABD’nin Irak’ta olması sadece Irak’la ilişkiler için değildir. ABD Irak üzerinden Körfez ülkeleriyle ilişkilerini koruyor, Kürtlerle ilişkilerini geliştiriyor, İran’ı burada kontrol ediyor. Genel olarak baktığımız zaman da Irak, Ortadoğu’yu kontrol etmek ABD için önemli bir konumda. ABD, Afganistan’da bazı sonuçları elde ettiği için çıkmak istediğini açıkladı. Ama bu Irak için geçerli değildir. Ben ABD’nin bundan sonra Irak’ta daha da güçleneceğini düşünüyorum. Ayrıca bu Irak yönetimi için bir tehdittir aynı zamanda. ABD; ‘Irak’ta asker sayısını azaltırsam sizin güvenliğiniz tehlikeye girecek, DAİŞ gibi radikal örgütlerin saldırılarına hedef olacaksınız, İran’ın desteklediği milislerin baskısıyla karşı karşıya kalacaksınız’ mesajını veriyor.”

“ABD’NİN SURİYE İLE IRAK POLİTİKASI FARKLI”

ABD’nin Suriye’deki politikasının Irak’tan farklı olduğunu kaydeden Mustafa, Rojava’da ABD ile birlikte Rusya, İngiltere, Fransa ve Almanya’nın da olduğunu ifade ederek şöyle devam etti:

“ABD Rojava’da asker sayısını azaltacağını şimdilik söylemedi. Çünkü Irak ile Suriye politikaları ABD için farklıdır. Suriye’de ABD’nin dışında Rusya gibi başka bir güç daha var ama Irak’ta sadece ABD var. ABD’nin Irak’ta olması Körfez ülkelerini ve İran’ı daha çok etkiliyor. Suriye ise daha çok İsrail’in güvenliği için önemlidir. Ondan sonra Suriye’de Avrupa Birliği bünyesinde Fransa, Almanya ve İngiltere var. Suriye şu an bu devletlerin arasında bölünmüş durumda ama Irak öyle değildir, kontrolü sadece ABD’dedir.”  

“KÜRDİSTAN BÖLGESİ ABD İÇİN ÖNEMLİ”

Duhok Üniversitesi’nden Siyaset Bilimci Dr. Sami Rekani, ABD’nin Irak’a yönelik politikasında herhangi bir değişikliğin olmayacağı görüşünde:

“ABD’nin bu kararı stratejik bir karar değildir. Kendini Irak’ta yenileme politikasıdır. Bu da kendi çıkarına uygundur. ABD’nin asker sayısını azaltması kararı İran’ın güçleneceği anlamına gelmez. Tam tersine bu kararla İran’a karşı yeni adımlar atmak istiyor. Trump’ın daha iki aya yakın görev süresi var ve İran’a yönelik bir saldırı yapabilir. Asker sayısını azaltması kararı Şii milislerinin saldırılarına karşı yapıyordur. Çünkü teknoloji o kadar gelişmiş ki fazla askere gerek kalmadan gücünü bölgede hissettirebiliyor. ABD bugün teknolojiyle böyleyi kontrol ediyor zaten. Ayrıca İran’dan gelebilecek her türlü saldırılara karşı Irak ile Kürdistan Bölgesi’nin güvenliği ABD için önemlidir. Asker sayısının azaltılması Trump’ın bir taktiği de olabilir.”

ABD’de başkan seçilen Joe Biden’ın yeni dönemde Rojava’ya daha çok önem verebileceğini belirten Dr. Sami Rekani, “ABD’nin Suriye ve Irak’a yönelik bir politikası var. Eski süreç devam edecek. Özellikle yeni yönetimin Rojava’ya daha da önem vereceğini düşünüyorum. ABD’nin Rojava’da ve Kürdistan Bölgesi’nde Kürtlerle olan ilişkileri önemlidir. Asker sayısının azaltılması kararına rağmen bu ilişki hep göz önünde bulunduruluyor. Bu karar Kürtler için bir endişeye sebep olmayacaktır” şeklinde konuştu.  

ABD NEDEN ASKER SAYISINI AZALTIYOR? 

Muş Alparslan Üniversitesi (MŞÜ) Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Abdullah Kıran, ABD’nin Irak’ta asker sayısını azaltma kararının Ortadoğu’dan vazgeçtiği anlamına gelmediği değerlendirmesinde bulundu:

 “ABD’nin Irak’taki asker sayısını azaltma kararı yeni bir durum değil, birkaç yıldır askerlerini azaltıyor. Özellikle 2-3 yıldır bu karar daha fazla uygulanıyor. Irak sınırlarında Kürdistan Bölgesi hariç, Sünni nüfusunun olduğu bölgelerde bile ABD askerlerinin barınması giderek zorlaşıyor. Zira Haşdi Şabi’nin ABD’yi istemediği ve arkasında İran’ın olduğu bilinen bir durum. Ayrıca bu örgütün Irak güvenlik güçlerinin bir parçası olduğunu da unutmayalım. Bu güçler İran’ın baskısıyla ABD askerinin çıkmasını istiyor. Şiiler de ABD’nin Irak’taki varlığını istemiyor. Bu anlamıyla ABD asker sayısını azaltmak istemesi de doğal bir gelişme. Ayrıca ABD’nin Irak’ta asker sayısını azaltmak istemesi ABD’nin Irak’a ya da Ortadoğu’ya ilgisiz kalacağı anlamına gelmez. Tabi İran, Suriye ve Türkiye gibi bölge ülkelerinin yanı sıra Rusya da ABD’nin Ortadoğu’daki varlığından rahatsız. Bu rahatsızlık ABD’nin bölgeyle ilgili stratejik politikasında bir değişikliğe yol açmaz. Çünkü dünya petrolünün yüzde 65’i bu bölgededir. Burası aynı zamanda bir enerji merkezidir, bundan dolayı ABD burayı bırakıp gitmez.”

KÜRT - AMERİKAN İLİŞKİLERİNİN SEYRİ

ABD’nin, askerlerini Kürdistan Bölgesi’ne çekebileceğini vurgulayan Kıran, “ABD, Irak’ta muhtemelen askerlerini Kürdistan Bölgesi’ne çekecek. Çünkü Kürt - Amerikan ilişkileri iyi gidiyor. Kürdistan Bölgesi Hükümeti’nin Batı ve ABD’yle ilişkileri iyi. Kürtler de ABD’nin bölgede kalmasını istiyorlar. ABD’nin, Kürtlerin bu yaklaşımını ve ABD’yi kendine dost olarak görmesi yaklaşımını dikkate alacağını düşünüyorum” ifadelerini kullandı.     

ABD’NİN ROJAVA’DAKİ POLİTİKASINDA DEĞİŞİKLİK OLUR MU? 

ABD’nin Rojava’daki asker sayısında bir değişikliğin olmayacağını kaydeden Prof. Dr. Kıran, şunları belirtti:

“Ben ABD’nin Rojava’da asker sayısında bir azaltmaya gideceğini beklemiyorum. Zaten daha önceki asker sayısında düşüş ve bazı bölgelerden geri çekilmesi kararı ABD basınında ve kamuoyunda çok ciddi tepkilere yol açtı. Ayrıca Rojava’da ABD’nin ne kadar askeri gücünün olduğunu kimse bilmiyor. ABD stratejik kararlar alan bir yapıdır. Yani askeri varlığını o yerdeki tehlikeleri göz önüne alarak oluşturuyor. Çünkü Suriye var, Türkiye var Rusya var. Özellikle Rusya ABD için rakip bir güç.  Dolayısıyla asker sayısını burada azaltacağını ya da geri çekeceğini düşünmüyorum.”