نەرویج: گۆڕانی کەشوهەوا بەربەستە لە بەردەم گەڕانەوەی ئاوارەکانی پارێزگای نەینەوا
K24 - هەولێر
بەگوێرەی ڕاپۆرتێکی ئەنجوومەنی پەنابەرانی نەرویجی، بەربەستی سەرەکی لە بەردەم گەڕانەوەی ئاوارەکانی پارێزگای نەینەوا گۆڕانی کەشوهەوایە.
هەروەها لە 25%ـی جووتیارانی شنگال و بەعاج ناچاربوونە دەستبەرداری کاری کشتوکاڵ بن. وەزارەتی سەرچاوەکانی ئاوی عێراق پێشبینی دەکات بۆ ساڵی 2040 هەردوو ڕووباری دیجلە و فوڕات وشک ببنەوە.
دوای نزیکەی شەش ساڵ و نیو بەسەر تێکشکاندنی داعش لە عێراق، توێژینەوەیەکی ئەنجوومەنی پەنابەرانی نەرویجی و سکیڵس هاوس لەبارەی ئاوارەبوون بەهۆی گۆڕانی کەشوهەوا ئاشکرای دەکات، یەکێک لە گەورەترین بەربەستەکانی بەردەم گەڕانەوەی دانیشتووانی پارێزگای نەینەوا بۆ ماڵوحاڵیان گۆڕانی کەشوهەوایە.
بەگوێرەی ئەو توێژینەوەیە کە سەرنجی خستووەتە سەر پارێزگای نەینەوا، کاریگەری گۆڕانی کەشوهەوا بەربەستێکی سەرەکییە لە بەردەم گەڕانەوەی دانیشتووانی پارێزگای نەینەوا، هەروەها وێرانکاری دوای شەڕی دژی داعش، نەبوونی خزمەتگوزاری و پاڵپشتی لەلایەن حکوومەتی عێراق، خراپی دۆخی دارایی، نەبوونی سیستەمێکی گونجاوی ئاودێری، ڕێگر بووە لەوەی جووتیارانی ئەو پارێزگایە لە کاری کشتوکاڵ بەردەوام بن و هەروەها هۆکارن بۆ نەگەڕانەوەی دانیشتووانی ئەو پارێزگایە.
ساڵی 2023 نزیکەی لە 25% جووتیارانی هەردوو قەزای شنگال و بەعاج بەهۆی کەمی ڕێژەی باران بارین ناچاربوونە دەستبەرداری کاری کشتوکاڵ بن.
توێژینەوەکە دەریدەخات، ساڵی 2022 لە ڕیزبەندی ئەو وڵاتانەی زۆرترین هەڕەشەی گۆڕانی کەشوهەوایان لەسەرە، عێراق لە پلەی پێنجەم بووە. ڕێکخراوی کۆچی نێودەوڵەتیش ڕایگەیاند، ساڵی 2021 نزیکەی هەزار و 818 کەس لە دەشتی نەینەوا بەهۆی وشکەساڵی ئاوارەبوونە.
بەگوێرەی وەزارەتی سەرچاوەکانی ئاوی حکوومەتی عێراق، لە چوار دەیەی ڕابردوو بڕی ئاو لە هەردوو ڕووباری دیجلە و فوڕات بەڕێژەی لە 30% بۆ لە 40% کەمیکردووە و پێشبینی دەکرێت بۆ ساڵی 2040 ئەو دوو ڕووبارە وشک ببنەوە.
بەگوێرەی ڕێکخراوی کۆچی نێودەوڵەتی، لە ساڵی 2016 تا ساڵی 2023 بەهۆی کاریگەری گۆڕانی کەشوهەوا، زیاتر لە 130 هەزار کەس لە ناوچەکانی ناوەڕاست و باشووری عێراق ئاوار بوونە.
کەرتی کشتوکاڵ کە لە 20% دەستی کاری عێراق پێکدەهێنێت، بەهۆی بەبیابان بوون مەزندە دەکرێت لە چەند ساڵی داهاتوو باشووری عێراق نزیکەی لە 40% زەوییە کشتوکاڵییەکانی لە دەستبدات.
