ترامپ بر لزوم ممانعت از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای تأکید کرد
رئیس‌جمهور آمریکا: مشکل هسته‌ای ایران را حل خواهم کرد
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، ضمن تأکید بر لزوم ممانعت از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، اظهار داشت که «مشکل هسته‌ای ایران را حل خواهد کرد» و این روند را «تقریباً آسان» توصیف نمود.
این سخنان در حالی بیان می‌شود که پس از برگزاری دور اول مذاکرات هسته‌ای غیرمستقیم میان واشنگتن و تهران در مسقط، پایتخت عمان (شنبه ۲۳ فروردین ۱۴۰۴)، قرار است دور دوم این گفتگوها روز شنبه آینده (۳۰ فروردین ۱۴۰۴) در رم، پایتخت ایتالیا، برگزار شود.
هشدار درباره‌ی اقدام نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای ایران
ترامپ روز دوشنبه (۱۴ آوریل) در دیدار با نایب بوکله، رئیس‌جمهوری سالوادور، در کاخ سفید گفت: «ایران باید فکر دستیابی به سلاح هسته‌ای را کنار بگذارد. آنها حق داشتن سلاح هسته‌ای را ندارند.» وی با اشاره به تعاملات اخیر، مدعی شد ایران تمایل به مذاکره دارد اما «نمی‌داند چگونه این کار را انجام دهد» و افزود: «آنها ما را معطل کرده‌اند، زیرا به معامله با افراد ناکارآمد عادت داشتند.» رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین هشدار داد در صورت عدم دستیابی به توافق، ایالات متحده ممکن است به اقداماتی «بسیار سخت»، از جمله «حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران»، متوسل شود و تأکید کرد: «این کار را نه برای خودمان، بلکه برای جهان انجام خواهیم داد.»
اتهام نزدیک‌شدن ایران به ساخت سلاح هسته‌ای
دو روز پس از گفتگوهای مسقط نیز، ترامپ در جمع خبرنگاران، ایران را به «تعمد در به تأخیرانداختن دستیابی به توافق هسته‌ای» متهم کرد و مدعی شد تهران «بسیار به ساخت سلاح هسته‌ای نزدیک شده است.» او هشدار داد که ایران باید برای اجتناب از «پیامدهای شدید»، «هرچه سریع‌تر» اقدام کند. این در حالی است که ایران همواره بر ماهیت صلح‌آمیز برنامه‌ی هسته‌ای خود و عدم قصد تولید سلاح اتمی تأکید کرده است.
تأیید میزبانی ایتالیا از دور دوم مذاکرات
در همین راستا، آنتونیو تایانی، وزیر امور خارجه‌ی ایتالیا، میزبانی رم از دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا را تأیید کرد. به گزارش خبرگزاری آنسا، تایانی که در اوساکا ژاپن به سر می‌برد، اعلام کرد: «ایتالیا درخواست میزبانی را از طرفین ذینفع و کشور میانجی، عمان، دریافت کرده و آماده است تا از گفتگوهایی که هدف آن حل‌وفصل مسئله‌ی هسته‌ای و ایجاد صلح است، حمایت کند.» پیش‌ازاین، وزیر خارجه‌ی هلند نیز از احتمال برگزاری این مذاکرات در پایتخت ایتالیا سخن گفته بود.
نظارت اتحادیه‌ی اروپا بر روند مذاکرات
تحولات اخیر با دقت از سوی اتحادیه‌ی اروپا دنبال می‌شود. ژان نوئل بارو، وزیر امور خارجه‌ی فرانسه، پیش از نشست وزرای خارجه‌ی اتحادیه‌ی در لوکزامبورگ، ضمن استقبال از گفتگوهای ایران و آمریکا، گفت: «ما به همراه شرکای بریتانیایی و آلمانی خود، وضعیت را زیر نظر خواهیم داشت تا اطمینان حاصل کنیم که این مذاکرات با منافع امنیتی اروپا همسو باشد.» این اظهارنظر از معدود واکنش‌های رسمی مقامات اروپایی به دور جدید گفتگوهاست که با میانجی‌گری عمان آغاز شده است.
سفر معاون رئیس‌جمهور آمریکا به ایتالیا هم‌زمان با مذاکرات
هم‌زمان، دفتر نخست‌وزیری ایتالیا اعلام کرد که جی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهوری آمریکا، روز جمعه (۱۸ آوریل) به رم سفر خواهد کرد. این سفر یک روز پس از دیدار برنامه‌ریزی‌شده‌ی جورجا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا، با دونالد ترامپ در واشنگتن انجام می‌شود. هرچند ارتباط مستقیمی میان سفر ونس و مذاکرات هسته‌ای اعلام نشده، اما هم‌زمان آن با این گفتگوها مورد توجه قرار گرفته است.
پیشینه و چالش‌های مذاکرات جدید
مذاکرات جاری پس از آن کلید خورد که دونالد ترامپ، که در دوره‌ی پیشین ریاست‌جمهوری خود (سال ۲۰۱۸) آمریکا را از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ موسوم به برجام خارج کرده بود، از تمایل خود برای دستیابی به توافقی جدید با ایران خبر داد. او طی ماه‌های اخیر، چه از طریق مکاتبات با مقامات ایرانی و چه در اظهارات عمومی، بر ضرورت مذاکره تأکید ورزیده، اما هم‌زمان هشدار داده است که در صورت شکست دیپلماسی، گزینه‌های نظامی را مد نظر قرار خواهد داد. ایران، ضمن رد مذاکرات مستقیم، بر ادامه‌ی گفتگوها به‌صورت غیرمستقیم و از طریق میانجی‌ها اصرار دارد.
تحلیلگران بر این باورند که مذاکرات پیش‌رو با چالش‌های قابل‌توجهی مواجه است، از جمله اختلاف نظر بر سر گستره‌ی موضوعات مورد بحث. درحالی‌که ایران بر تمرکز مذاکرات بر مسائل هسته‌ای تأکید می‌کند، برخی مقامات آمریکایی بر لزوم گنجاندن برنامه‌های موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران در هرگونه توافق احتمالی اصرار دارند. با این وجود، گزارش‌ها حاکی از آن است که مقامات دو طرف فضای دور اول مذاکرات در مسقط را «سازنده» توصیف کرده‌اند و توافق بر سر ادامه‌ی گفتگوها در رم، نشانه‌ای از وجود اراده برای یافتن راه‌حل تلقی می‌شود.
راهبرد دوگانه‌ی واشنگتن و موضع تهران
لحن قاطع و در عین حال دیپلماتیک دونالد ترامپ، بیانگر راهبرد دوگانه‌ی واشنگتن در قبال پرونده‌ی هسته‌ای ایران است: اعمال فشار حداکثری از طریق تهدید و تحریم، در کنار گشودن باب مذاکره. در مقابل، تهران با پافشاری بر ماهیت صلح‌آمیز برنامه‌ی اتمی خود، لغو تحریم‌ها را شرط لازم برای پیشبرد گفتگوها می‌داند. میزبانی ایتالیا از دور دوم مذاکرات و نظارت دقیق قدرت‌های اروپایی بر این فرآیند، گویای اهمیت بین‌المللی این پرونده است. وب‌سایت کوردستان ۲۴ به پیگیری دقیق تحولات مربوط به این مذاکرات که می‌تواند پیامدهای قابل‌توجهی برای منطقه و جهان در پی داشته باشد، ادامه خواهد داد.
