واکنش شدید رهبر ایران به اظهارات ترامپ در خاورمیانه؛ خامنه‌ای: سخنان او "مایه‌ی سرافکندگی" است
رهبر ایران اظهارات رئیس‌جمهور آمریکا را بی‌ارزش و فاقد اصول دیپلماتیک خواند
آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، روز شنبه (۲۷ فروردین ۱۴۰۴ مصادف با ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴)، طی دیداری با گروهی از معلمان، به شدت به اظهارات اخیر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در جریان سفر منطقه‌ای وی به خاورمیانه پاسخ داد.
خامنه‌ای این سخنان را که در ریاض، دوحه و ابوظبی ایراد شده بود، "مایه سرافکندگی گوینده و ملت آمریکا" توصیف کرد.
انتقاد از سطح نازل سخنان و رد ادعای صلح‌طلبی آمریکا
رهبر ایران با اشاره به سطح نازل اظهارات ترامپ، گفت: "برخی از این سخنان مطرح شده در سفر رئیس‌جمهور آمریکا به منطقه، اساساً ارزش پاسخگویی ندارند. سطح این حرف‌ها آنقدر پایین است که مایه سرافکندگی گوینده و ملت آمریکاست." وی این اظهارات را از نظر محتوا و اصول دیپلماتیک، بی‌ارزش خواند.
خامنه‌ای به ویژه ادعای ترامپ مبنی بر استفاده از قدرت آمریکا برای برقراری صلح را به چالش کشید و گفت: "ترامپ مدعی شده می‌خواهد از قدرت برای صلح بهره ببرد؛ این یک دروغ است." خامنه‌ای افزود: "دولت‌های آمریکا از قدرت برای کشتار در غزه، جنگ‌افروزی و حمایت از مزدورانشان استفاده کرده‌اند، نه برای صلح." وی در ادامه تأکید کرد که ایران "به کوری چشم دشمنان" قدرت خود را افزایش خواهد داد، چرا که به باور او، می‌توان از قدرت برای صلح و امنیت بهره جست، اما آمریکا اینگونه عمل نکرده و بمب‌های سنگین در اختیار "رژیم صهیونیستی" برای حمله به غزه قرار داده است.
این انتقادات در حالی مطرح می‌شود که ترامپ در همایش سرمایه‌گذاری عربستان و آمریکا ۱۴۰۴ در ریاض، ایران را "مخرب‌ترین نیروی خاورمیانه" نامیده و با اشاره به تمایل خود برای دستیابی به توافق هسته‌ای، مدعی شده بود که این توافق می‌تواند به امنیت منطقه و جهان کمک کند.
انتقاد از الگوی وابستگی پیشنهادی به کشورهای عربی
خامنه‌ای همچنین از الگوی وابستگی که ترامپ به کشورهای عربی پیشنهاد داده بود، به شدت انتقاد کرد. وی با اشاره به سخنان ترامپ که "اگر آمریکا نباشد، این کشورها ده روز هم دوام نمی‌آورند"، گفت: "مطمئناً این الگو شکست‌خورده است و به همت ملت‌های منطقه، آمریکا باید از این منطقه برود و خواهد رفت."
اظهارات جنجالی ترامپ در ریاض مبنی بر عدم توانایی کشورهای عربی برای حفظ ثبات بدون حمایت آمریکا، پیشتر با واکنش تند محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس ایران، نیز مواجه شده بود که آن را "توهم‌آمیز" و تکرار سیاست‌های جنگ‌طلبانه آمریکا دانسته بود.
"رژیم صهیونیستی، غده‌ی سرطانی منطقه"
رهبر ایران در بخش دیگری از سخنانش، با تکرار مواضع همیشگی جمهوری اسلامی، "رژیم صهیونیستی" را "غده سرطانی خطرناک و مهلک" در منطقه خواند و تأکید کرد که این رژیم "حتماً باید برکنده شود و خواهد شد." این اظهارات در پاسخ به حمایت‌های آشکار ترامپ از اسرائیل در سفر منطقه‌ای‌اش و استقبال بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، از مواضع رئیس‌جمهور آمریکا ارزیابی می‌شود.
تأکید بر پیشرفت ایران و پایبندی به اصول
آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر پیشرفت‌های ایران علی‌رغم چالش‌ها، اظهار داشت: "جمهوری اسلامی بر اصول معین خود تکیه کرده و کشور را پیش برده است. ایران امروز با ایران دهه‌های گذشته تفاوت اساسی دارد و به رغم خواست دشمنان، پیشرفت کرده و به این مسیر ادامه خواهد داد."
این سخنان پاسخی به اظهارات ترامپ در ریاض بود که با مقایسه توسعه عمرانی در کشورهای عربی و وضعیت ایران، مدعی عقب‌ماندگی ایران شده بود. پیشتر عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، این دیدگاه ترامپ را "فریبکارانه" و ناشی از "تحریم‌ها و فشارهای نظامی و غیرنظامی آمریکا" دانسته بود.
زمینه‌ی سفر ترامپ و چشم‌انداز مذاکرات هسته‌ای
سفر دونالد ترامپ به عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی (۲۳ تا ۲۶ اردیبهشت / ۱۳ تا ۱۶ اردیبهشت) با اهداف اعلام‌شده تقویت روابط اقتصادی و پیگیری مذاکرات هسته‌ای با ایران انجام شد. در این سفر، علاوه بر امضای قراردادهای تجاری، از جمله فروش ۲۱۰ فروند هواپیمای بوئینگ به قطر، ترامپ از نقش میانجی‌گرانه قطر در گفتگوهای هسته‌ای با ایران نیز سخن گفت. اظهارات وی در ریاض مبنی بر استفاده از عنوان "خلیج عربی" یا "خلیج عربستان" با واکنش منفی مقامات ایرانی، از جمله محمدجواد ظریف، مواجه شد.
هم‌زمان، مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا با میانجی‌گری عمان در مسقط ادامه دارد. به گزارش رویترز، دور چهارم این گفتگوها، به رغم توصیف آن به عنوان "مفید" از سوی طرفین، همچنان با اختلاف بر سر سطح غنی‌سازی اورانیوم روبروست. آیت‌الله خامنه‌ای پیش از این مذاکره با آمریکا را "غیرعاقلانه" و "غیرشرافتمندانه" خوانده و بر عدم تمکین ایران در برابر توقعات آمریکا تأکید کرده بود.
مجموعه اظهارات رهبر ایران نشانگر تداوم رویکرد تقابلی تهران در برابر واشنگتن و رد صریح ابتکارات دیپلماتیک دونالد ترامپ است. تأکید وی بر شکست الگوی وابستگی کشورهای منطقه به آمریکا، محکومیت حمایت واشنگتن از اسرائیل، و اصرار بر تقویت توان داخلی ایران، در بحبوحه افزایش تنش‌های منطقه‌ای ناشی از مذاکرات هسته‌ای و تهدیدات متقابل، قابل تحلیل است.
