در کرکوک صاحب‌خانه‌ایم نه میهمان
در بخش دوم گفتگو با محمود محمد، سخنگوی پارت دموکرات کوردستان، پس از بررسی اهمیت کلی انتخابات پارلمانی عراق و تحلیل ذهنیت حاکم بر بغداد، بحث به سمت مسائل مشخص‌تر و حساس‌تری مانند سرنوشت کرکوک و مناطق کوردستانی، دلایل عدم تشکیل لیست مشترک کوردی، و آینده‌ی تشکیل دولت در اقلیم کوردستان کشیده می‌شود. محمود محمد در این بخش به تشریح مواضع پارت دموکرات در قبال این چالش‌های کلیدی می‌پردازد و از نقش تاریخی این حزب در دفاع از هویت کوردستانی این مناطق سخن می‌گوید.
ژینو محمد: چرا پارت دموکرات مرکزگرایی در عراق را رد می‌کند؟
محمود محمد: زیرا بر اساس قانون اساسی، سیستم مرکزگرایی در عراق دیگر وجود ندارد. عراق یک دولت فدرال است و فدرالیسم یعنی توزیع قدرت و تفکیک قوا میان قوای مقننه، مجریه و قضائیه. تا زمانی که این اصل پابرجاست، افرادی که به مرکزگرایی و سانترالیسم باور دارند، نمی‌توانند تصور کنند که حق با آن‌هاست؛ زیرا قانون اساسی حق را مشخص کرده، نه تفکر آن‌ها.
ژینو محمد: پرسشی که مطرح می‌کنم شاید کمی زود باشد، اما تجربه و گذشته‌ی شما می‌تواند پاسخی برای آن داشته باشد. آیا پارت دموکرات کوردستان به نیروهای سیاسی باقی‌مانده در عراق، یعنی نیروهای عرب، اعتماد دارد؟ زیرا توافق سه‌جانبه‌ای وجود داشت، اما به نتیجه نرسید و شما بر اساس آن عراق نوین را بنیان نهادید، اما دیدیم که چه بر سر آن آمد.
محمود محمد: آن توافق سه‌جانبه به نتیجه نرسید و عقب‌نشینی از آن صورت گرفت و به شکلی که امروز می‌بینیم درآمد.
ژینو محمد: پرسش من از همین بی‌اعتمادی نشأت می‌گیرد.
محمود محمد: ما امیدواریم که تغییری ایجاد شود و افرادی که انتخاب می‌شوند، از تجربیات گذشته درس گرفته باشند. زیرا تمام این مشکلاتی که وجود داشت، نتیجه‌ی این بود که به اندازه‌ی کافی به خواسته‌های مردم و قانون اساسی توجه نشد. ذهنیت خودتحمیلی دیگر در این کشور جایی ندارد. این کشوری که ما آن را عراق می‌نامیم، با یک طیف قومی، یک طیف دینی یا یک طیف مذهبی اداره نمی‌شود. این موضوع در صد سال گذشته اثبات شده است. صد سال است که ثابت شده این کشور با یک طیف اداره نمی‌شود و همیشه درگیر ناآرامی، بحران و مشکلات بوده است.
ژینو محمد: اما قانون اساسی هم این وضعیت را تغییر نداد.
محمود محمد: قانون اساسی بخشی از آن را تغییر داد، اما آنچه باقی مانده، در قانون اساسی تثبیت شده است. اگر به قوانین اساسی موقت و دوره‌های پیشین نگاه کنید، حتی این موارد هم در آن‌ها وجود نداشت. بنابراین، بله، امروز می‌توانیم بگوییم که جامعه‌ی جهانی نیز از این دیدگاه ما حمایت می‌کند که قانون اساسی باید همان‌طور که هست، اجرا شود، نه آن‌طور که آن‌ها می‌خواهند.
ژینو محمد: جامعه‌ی جهانی و حمایت جریان‌های بین‌المللی برای من هم مهم است. بنابراین، چه کسی در عراق آن عصای جادویی را دارد که بتواند پس از این فرآیند، این تغییرات را ایجاد کند؟
محمود محمد: این موضوع به یک شخص بستگی ندارد، بلکه به یک تفکر و اندیشه در میان جامعه بستگی دارد.
ژینو محمد: چه کسی این تفکر را نهادینه خواهد کرد؟
محمود محمد: این تفکر باید از سوی جامعه‌ای که به آن باور دارد، برای اجرایش تلاش شود. برخی افراد به وضوح بر روی صحنه‌های سخنرانی می‌گویند توافقاتی که در گذشته انجام شده، در شرایطی بوده که ما ضعیف بودیم، اما اکنون موازنه‌ی قوا تغییر کرده و باید تغییراتی ایجاد شود. ما این سخنان را هم از تلویزیون و هم به صورت رو در رو شنیده‌ایم. این‌ها تداوم همان ذهنیت گذشته است، اما در شکل و شمایل و لباسی جدید.
مسئله‌ی کورد،ها از سرزمین تا حقوق
ژین محمد: مسئله‌ی کورد از خاک به حقوق تقلیل یافت. چه کسی مسئول است؟
محمود محمد: همان ذهنیت. کسانی که باور ندارند عراق باید در رفاه اداره شود؛ کسانی که باور ندارند این دولت باید دولت همگان با تمام اجزایش باشد.
ژینو محمد: آیا این ذهنیت فقط ذهنیت عربی-عراقی است؟ آیا ذهنیت کوردی در این میان یاری‌دهنده و حامی نبوده است؟
محمود محمد: من نمی‌گویم که از روی ناآگاهی، برخی از کوردها نیز در این موضوع دخیل نبوده‌اند.
ژینو محمد: ناآگاهی؟
محمود محمد: بله، بخشی از آن ناآگاهی است و بخشی دیگر منفعت‌طلبی شخصی. ما نباید این را انکار کنیم که در تاریخ کورد نیز بخشی وجود داشته که علیه انقلاب کورد و منافع مردم کورد ایستاده است.
ژینو محمد: پس ما هم در این میان مقصریم؟
محمود محمد: بله، ما هم بخشی از آن هستیم. وقتی می‌گویم «ما»، منظورم این است که در میان ما کوردها، افرادی هستند که به عامل کمکی برای باز کردن چشم دیگران تبدیل می‌شوند تا بیشتر حرف بزنند و گاهی حرف‌هایی می‌زنند که حتی خود آن‌ها هم نزده‌اند.
ژینو محمد: آیا این تأثیر منفی داشته است؟
محمود محمد: بله، قطعاً تأثیر منفی داشته؛ هم در عرصه‌ی سیاسی و هم در عرصه‌ی اقتصادی.
کرکوک، مسئله‌ای تاریخی و راهبردی
ژینو محمد: با توجه به اینکه مناطق کوردستانی و کرکوک برای پارت دموکرات اینقدر مهم است، چرا با اتحادیه‌ی میهنی کوردستان در کرکوک همراه و هم‌نظر نیستید؟ ما در بغداد گله‌ی شما را از اتحادیه‌ی میهنی شنیدیم، اما آن‌ها نیز در کرکوک از شما گله دارند.
محمود محمد: این مسئله‌ای بود که ما پیشنهاد دادیم با یک لیست مشترک وارد انتخابات شویم و از تمام جریان‌های دیگر نیز دعوت کردیم. کمیته‌ای تشکیل دادیم و با تمام احزاب، از جمله اتحادیه‌ی میهنی کوردستان، دیدار کردیم تا با یک لیست مشترک وارد شویم، اما آن‌ها موافقت نکردند.
ژینو محمد: چرا موافقت نکردند؟
محمود محمد: اتحادیه‌ی میهنی موافقت نکرد و بر این اساس، برخی احزاب دیگر نیز گفتند اگر شما با هم نباشید، ما هم نمی‌توانیم با پارت دموکرات به تنهایی ائتلاف کنیم.
ژینو محمد: پاسخشان آنقدر قانع‌کننده بود؟
محمود محمد: پاسخشان برای ما قانع‌کننده نبود، اما این نظر آن‌ها بود. آن‌ها گفتند که ترجیح می‌دهند به تنهایی وارد انتخابات شوند، زیرا تصور می‌کنند این‌گونه به نفعشان است.
ژینو محمد: آیا پارت دموکرات هیچ پیش‌شرطی برای تشکیل دولت جدید عراق دارد؟
محمود محمد: پیش‌شرط‌های ما مشارکت، توازن و توافق است. این‌ها اصولی هستند که دولت جدید عراق پس از سرنگونی رژیم سابق بر اساس آن‌ها بنیان نهاده شد.
ژینو محمد: این‌ها که جدید نیستند.
محمود محمد: جدید نیستند، اما اجرا نشده‌اند. ما چه زمانی در تصمیم‌گیری‌های عراق شریک بوده‌ایم؟ چه زمانی توازن در اجرای امور و سپردن مسئولیت‌ها وجود داشته است؟ ما برای تحقق این اصول تلاش می‌کنیم، زیرا این‌ها در مقدمه‌ی قانون اساسی نیز به وضوح آمده و به عنوان عواملی برای یکپارچگی خاک، مردم و دولت عراق ذکر شده‌اند.
ژینو محمد: سال‌هاست که دولت در اقلیم کوردستان تشکیل نشده و پارلمان نیز فعال نیست. آیا این نگران‌کننده نیست؟
محمود محمد: این وضعیت خوبی نیست و به ضرر اقلیم کوردستان است.
ژینو محمد: بنابراین، چرا این اتفاق افتاده؟ چرا شهروندان باید به پارت دموکرات رأی دهند در حالی که ما نتوانسته‌ایم دولت تشکیل دهیم؟
محمود محمد: این دو موضوع متفاوت است. در بغداد ما مسئله‌ی دیگری داریم و آن دفاع از حقوق اقلیم و مردم کوردستان است. ما باید در آنجا یکپارچه باشیم.
ژینو محمد: به طور خلاصه، چرا شهروندان اقلیم کوردستان باید به پارت دموکرات رأی دهند؟
محمود محمد: برای اینکه پارت دموکرات همان‌طور که در گذشته از حقوق و دستاوردهای مردم دفاع کرده، همچنان به این کار ادامه خواهد داد و دوستانی را در عراق پیدا خواهد کرد که از این حقوق حمایت کنند.
ژینو محمد: آیا یک میلیون رأی به دست می‌آورید؟
محمود محمد: تلاش می‌کنیم و این منطقی است. در انتخابات گذشته ما ۸۱۲ هزار رأی کسب کردیم، در حالی که در کرکوک، خانقین، طوزخورماتو، مخمور، موصل و شنگال مشارکت نداشتیم. ما به تنهایی در موصل ۱۵۰ هزار رأی داشتیم. بنابراین، انتظار داریم این بار از یک میلیون رأی فراتر رویم و امیدواریم مردم کوردستان و موصل و کرکوک و خانقین و شنگال و مخمور، اعتمادی را که به پارت دموکرات دارند، دوباره با رأی خود نشان دهند.
ژینو محمد: بسیار سپاسگزارم جناب محمود. پس من متوجه شدم که شما به یک میلیون رأی راضی نیستید و منتظر بیشتر از آن هستید. خیلی ممنون که در این گفتگو با ما بودید.
بخش اول این گفتگو را در اینجا بخوانید
