دمشق به ائتلاف ضد داعش پیوست
در پی دیدار رئیس‌جمهوری سوریه با همتای آمریکایی خود در کاخ سفید، واشنگتن تعلیق تحریم‌ها علیه دمشق را تمدید کرد
نتیجه‌ی دیدار دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، با احمد شرع، رئیس‌جمهوری سوریه، در کاخ سفید، تمدید تعلیق تحریم‌های آمریکا علیه دمشق و پیوستن سوریه به ائتلاف ضد داعش به رهبری ایالات متحده بود. این نخستین بار از زمان تأسیس کشور سوریه در سال ۱۹۴۶ است که یک رئیس دولت سوریه در کاخ سفید مورد پذیرش قرار می‌گیرد.
ترامپ در این دیدار، احمد شرع را که پیش‌تر یک جهادگرا بوده، مورد ستایش قرار داد و گفت: «او رهبری بسیار نیرومند است.» رئیس‌جمهوری آمریکا با تمجید از قدرت شرع افزود: «او از منطقه‌ای بسیار سخت می‌آید و خودش هم آدم سرسختی است.» ترامپ با بیان اینکه می‌خواهد سوریه «بسیار موفق» باشد، اظهار داشت: «شرع می‌تواند این کار را انجام دهد، من واقعاً به این باور دارم.»
تمدید تعلیق تحریم‌ها و حمایت از لغو کامل
وزارت امور خارجه‌ی آمریکا اعلام کرد که تحریم‌های این کشور علیه سوریه برای ۱۸۰ روز دیگر به حالت تعلیق در می‌آیند. ترامپ در ماه مه، در چارچوب نزدیکی واشنگتن و دمشق پس از سرنگونی بشار اسد و سقوط تاریخی این خاندان در سوریه، تحریم‌های آمریکا علیه دمشق را متوقف کرده بود. وزارت خارجه‌ی ایالات متحده از لغو کامل تحریم‌هایی که در سال ۲۰۱۹ علیه سوریه اعمال شده بودند، حمایت کرده است. با این حال، تصمیم نهایی باید به رأی کنگره‌ی آمریکا گذاشته شود.
پیوستن سوریه به ائتلاف ضد داعش
بر اساس آنچه پس از دیدار ترامپ و شرع اعلام شد، سوریه نیز به ائتلاف ضد داعش تحت رهبری ایالات متحده پیوسته است. حمزه مصطفی، وزیر اطلاع‌رسانی سوریه، در شبکه‌ی اجتماعی اکس نوشت که سوریه اخیراً توافق‌نامه‌ی همکاری سیاسی با ائتلاف بین‌المللی برای مقابله با گروه تروریستی «دولت اسلامی» موسوم به ائتلاف ضد داعش را امضا کرده و «به این ترتیب مجدداً بر نقش خود به عنوان شریکی در مبارزه با تروریسم و حمایت از ثبات منطقه‌ای تأکید کرده است.»
از ابتدا نیز انتظار می‌رفت سوریه در پی دیدار شرع از کاخ سفید به ائتلاف ضد داعش بپیوندد. داعش در سال ۲۰۱۴ بخش‌های گسترده‌ای از سوریه و کشور همسایه‌اش عراق را تصرف کرده بود. این گروه تروریستی در مقطعی حدود یک‌سوم سوریه و ۴۰ درصد عراق را در کنترل خود داشت. ایالات متحده در آن زمان رهبری ائتلافی نظامی علیه این گروه تروریستی اسلام‌گرا را بر عهده گرفت. هرچند داعش از نظر نظامی شکست‌خورده است، اما طبق برآوردها، همچنان حدود ۲۵۰۰ جنگجوی آن در سوریه و عراق فعال‌اند و گاه دست به عملیات تروریستی می‌زنند.
فصل تازه در روابط دمشق و واشنگتن
ترامپ در تلاش است تا پس از پنجاه سال حاکمیت خاندان اسد، روابط با سوریه را از نو بسازد. شرع به عنوان فرمانده‌ی گروه شبه‌نظامی «هیئت تحریر شام» رهبری عملیات شورشیانی را بر عهده داشت که در دسامبر گذشته، بشار اسد را ناچار به فرار از کشور و رفتن به روسیه کرد و به جنگ داخلی طولانی‌مدت سوریه پایان داد. از آن زمان تاکنون رئیس‌جمهوری موقت سوریه کوشیده است روابط خود را با کشورهای عربی و همین‌طور با غرب بهبود ببخشد. با این حال، احمد شرع، به خاطر پیوندهای گذشته‌اش با گروه تروریستی القاعده، ناگزیر است بر موانعی فائق آید. ایالات متحده تازه در ماه ژوئیه گذشته «هیئت تحریر شام» را از فهرست سازمان‌های تروریستی خود خارج کرد.
دیدار احمد شرع با دونالد ترامپ در کاخ سفید نه تنها نوعی تقدیر رسمی ایالات متحده از او، بلکه نشانه‌ی آغاز فصل تازه‌ای در روابط دمشق و واشنگتن است. حضور یک جهادگرای سابق در کاخ سفید در کسوت رئیس‌جمهوری موقت سوریه و دیالوگ او با غرب، جهشی دیپلماتیک محسوب می‌شود که بازبینی جایگاه سوریه را در معادلات منطقه‌ای نشان می‌دهد؛ کشوری که درگیر دهه‌ها جنگ داخلی، محاصره‌ی بین‌المللی و تحریم‌های چندلایه بوده است.
با این همه، پیوستن دمشق به ائتلاف ضد داعش و تمدید تعلیق تحریم‌ها، به معنای رفع کامل دشواری‌ها نیست؛ ساختارهای دولتی در سوریه هنوز شکننده‌اند، موازنه‌ی قدرت میان گروه‌های مسلح گوناگون کاملاً تغییر نیافته و اعتماد منطقه‌ای و بین‌المللی هنوز در مرحله‌ی آزمون است. از این منظر، این دیدار بیش از آنکه نقطه‌ی پایانی بر دشواری‌ها باشد، سرآغاز فصل تازه‌ای در روابط دمشق با غرب است؛ فصلی که در آن سرنوشت بازسازی، مشروعیت و بازتنظیم موقعیت سوریه در جایگاه ژئوپلتیک و امنیتی خاورمیانه روشن خواهد شد.
