هەموو زانیارییەک لەبارەی کێڵگەی غازی کۆرمۆر

کێڵگەی غازی کۆرمۆر، کە دەکەوێتە سنووری ناحیەی قادر کەرەمی سەر بە قەزای چەمچەماڵ لە پارێزگای سلێمانی، بە گەورەترین کێڵگەی غازی سروشتی لە عێراق و هەرێمی کوردستان دادەنرێت.

 ئەم کێڵگەیە ڕۆڵێکی ژیانیی لە دابینکردنی وزە و کارەبا بۆ هەرێمی کوردستان دەگێڕێت و بە بنکەیەکی سەرەکی ئابووری و پیشەسازی ناوچەکە هەژمار دەکرێت.

زانیاری گشتی و مێژوویی

کێڵگەی کۆرمۆر لە ساڵی 1928 دۆزراوەتەوە و تا ساڵی 2003 بە "کێڵگەی ئەنفال" ناسرابوو. لە دوای ساڵی 2003ـەوە ئەم کێڵگەیە لەژێر دەسەڵاتی حکوومەتی هەرێمی کوردستاندایە. ڕووبەری کێڵگەکە بە نزیکەی 135 کیلۆمەتر چوارگۆشە مەزەندە دەکرێت و یەدەگی غازی سروشتییەکەی دەگاتە نزیکەی 17 تریلیۆن پێی سێجا.

خاوەندارێتی و بەڕێوەبردن

کێڵگەی کۆرمۆر لەلایەن کۆمپانیای "پێڕڵ پێترۆلیۆم"ەوە بەڕێوەدەبرێت، کە هاوپەیمانییەکە لە نێوان دوو کۆمپانیای سەرەکیی ئیماراتی:

- کۆمپانیای دانە غاز

- کۆمپانیای نەوتی هیلال

ئەم دوو کۆمپانیایە ڕۆڵی سەرەکییان هەیە لە وەبەرهێنان و پەرەپێدانی کێڵگەکەدا.

توانای بەرهەمهێنان و فراوانکردن

توانای بەرهەمهێنانی کێڵگەی کۆرمۆر بە شێوەیەکی بەرچاو گەشەی کردووە. لە دوای تەواوبوونی پڕۆژەی فراوانکردنی "کۆرمۆر 250" (KM250) کە هەشت مانگ پێش وادەی خۆی تەواو بوو، توانای بەرهەمهێنانی کێڵگەکە بە ڕێژەی 50% زیادی کردووە.

- توانای ئێستا: کۆی توانای بەرهەمهێنانی غاز لە کێڵگەکە گەیشتووەتە 750 ملیۆن پێی سێجای ستاندارد لە ڕۆژێکدا.

- بەرهەمەکانی دیکە: جگە لە غازی سروشتی، کێڵگەکە ڕۆژانە نزیکەی 15,200 بەرمیل کۆندێنسێت (جۆرێکی سووکی نەوت) و 1,070 تۆن غازی شل (LPG) بەرهەم دەهێنێت.

- پلانی داهاتوو: پلانی زیاتر بۆ فراوانکردن هەیە تا بەرهەمی غاز بۆ نزیکەی یەک ملیار پێی سێجا لە ڕۆژێکدا بەرزبکرێتەوە.

گرنگیی ستراتیژی و دابینکردنی کارەبا

غازی بەرهەمهاتوو لە کۆرمۆر شادەماری سەرەکیی وێستگەکانی بەرهەمهێنانی کارەبایە لە هەرێمی کوردستان. غازەکە لە ڕێگەی بۆرییەوە دەگوازرێتەوە بۆ وێستگەکانی کارەبای چەمچەماڵ، هەولێر، و بازیان.

- کێڵگەی کۆرمۆر بە تەنها نزیکەی 67%ی کارەبای هەرێمی کوردستان دابین دەکات.

- هەر هێرش و ڕاگرتنێکی بەرهەمهێنان لەم کێڵگەیە دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی نزیکەی 2000 مێگاوات کارەبا.

-  جگە لە کارەبا، غازی کۆرمۆر سەرچاوەی سەرەکییە بۆ کارگەکانی بەرهەمهێنانی غازی شلی ماڵان.

هێرش و ئاڵنگارییە ئەمنییەکان

لە ماوەی ساڵانی ڕابردوودا، کێڵگەی کۆرمۆر چەندین جار ڕووبەڕووی هێرشی مووشەکی و درۆنی بۆمبڕێژکراو بووەتەوە. ئەم هێرشانە زۆرجار بوونەتە هۆی:

- ڕاگرتنی کاتیی بەرهەمهێنانی غاز.

- کەمبوونەوەی بەرچاوی ئاستی بەرهەمهێنانی کارەبای نیشتمانی لە سەرانسەری هەرێم.

- زیانی ماددی و گیانی، وەک هێرشەکەی نیسانی 2024 کە بووە هۆی کوژرانی چوار کارمەندی بیانی.

ئەم هێرشانە لەلایەن بەرپرسانی هەرێمی کوردستان و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتییەوە بە توندی سەرکۆنە کراون و بە "کردەوەی تیرۆرستی" و "سووکایەتی بۆ سەر سەروەری عێراق" ناوزەد کراون. حکومەتی هەرێمی کوردستان و لایەنە پەیوەندیدارەکان بەردەوام هەوڵی توندکردنی ڕێوشوێنە ئەمنییەکان دەدەن بۆ پاراستنی کێڵگەکە.