شکوه پاییز در اورامانات؛ طنین دف و شکرانه‌ی انار در روستای «ساتیاری»
روستای هدف گردشگری ساتیاری در شهرستان پاوه، روز پنج‌شنبه میزبان هزاران گردشگر داخلی و خارجی بود که برای پاسداشت آیین کهن «شکرانه انار» و آشنایی با فرهنگ غنی مناطق کوردستانی گردهم آمدند.
روز پنج‌شنبه ۲۹ آبان ۱۴۰۴ (۲۰ نوامبر ۲۰۲۵)، سومین جشنواره‌ی بزرگ انار در روستای تاریخی و پلکانی «ساتیاری» از توابع بخش باینگان شهرستان پاوه برگزار شد.
این رویداد فرهنگی که با استقبال کم‌نظیر گردشگرانی از سراسر ایران و همچنین بازدیدکنندگانی از اقلیم کوردستان همراه بود، جلوه‌ای باشکوه از تلفیق کشاورزی، هنر و گردشگری را در دل منظر جهانی اورامانات به نمایش گذاشت.
جشن رنگ و نوا در دامنه‌ی شاهو
فضای روستا در این روز با رنگ‌های گرم پاییزی و پوشش‌های اصیل و رنگارنگ کوردی درآمیخته بود. حضور جوانانی که با لباس‌های فاخر محلی (چوخه و رانک برای مردان و لباس‌های مزین به پولک و منجوق برای زنان) در مراسم حاضر شده بودند، به این رویداد هویتی بصری و یگانه بخشیده بود.
صدای کوبنده و عرفانی دف که با نغمه‌های کهن «هوره» و «سیاچمانه» همراه می‌شد، حال‌وهوای معنوی خاصی به جشن بخشیده بود. یکی از نقاط عطف این مراسم، هنرنمایی استادان برجسته موسیقی مقامی، از جمله «عثمان هورامی» بود که شور و هیجان وصف‌ناپذیری را در میان جمعیت حاضر ایجاد کرد.
روایت گردشگران؛ از شیراز تا حلبچه
جذابیت‌های بصری و فرهنگی این جشنواره، تحسین بازدیدکنندگان را برانگیخت. «شیلان»، گردشگری که از شهر شیراز برای حضور در این رویداد به پاوه سفر کرده است، پوشش کوردی را فراتر از یک لباس و نمادی از وقار می‌داند. او می‌گوید: «همواره شیفته‌ی تنوع فرهنگی ایران بوده‌ام و این‌بار فرهنگ غنی مناطق کوردستانی را انتخاب کردم. به باور من، لباس کوردی با آن هارمونی رنگ و طراحی منحصربه‌فرد، یکی از آراسته‌ترین و کامل‌ترین پوشش‌های جهان است که به تنهایی گویای هویت یک ملت است.»
در سوی دیگر، «ریبوار» که از شهر حلبچه در اقلیم کوردستان برای شرکت در این جشن به ساتیاری آمده، بر پیوندهای ناگسستنی فرهنگی تأکید دارد. او با ابراز خرسندی از برگزاری چنین رویدادهایی گفت: «امیدوارم چراغ این آیین‌ها همواره روشن بماند تا جهانیان بیش از پیش با غنا، زیبایی و عمق فرهنگ ملت کورد آشنا شوند.»
توسعه‌ی گردشگری رویدادمحور
برگزاری این جشنواره‌ی تأثیر مستقیمی بر اقتصاد گردشگری منطقه داشته است. گزارش‌ها حاکی از آن است که ظرفیت مراکز اقامتی پاوه و شهرهای همجوار در روزهای منتهی به جشنواره تکمیل شده بود.
فریبرز عزیزی، از اعضای کمیته‌ی برگزاری جشنواره، هدف اصلی از برپایی این گردهمایی را فراتر از یک جشن محلی می‌داند و می‌گوید: «ما با برگزاری این رویداد به دنبال آن هستیم که دریچه‌ای تازه برای معرفی آداب، رسوم و سبک زندگی مردم این دیار به ایران و جهان بگشاییم و از این طریق، زیرساخت‌های گردشگری منطقه را تقویت کنیم.»
داریوش فرمانی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه نیز با اشاره به اهمیت «گردشگری رویدادمحور»، این جشنواره را گامی مؤثر در جهت معرفی میراث ناملموس و توسعه پایدار منطقه ارزیابی کرد.
آیینی برای برکت و باران
جشنواره‌ی انار ساتیاری که نخستین دوره‌ی آن ۱۱ سال پیش پایه‌گذاری شد، ریشه در باورهای کهن مردم منطقه دارد. اهالی اورامانات از دیرباز پس از پایان فصل برداشت، طی مراسمی نمادین با عنوان «شکرانه»، ضمن سپاسگزاری از خداوند برای محصول باغ‌ها، با اجرای موسیقی عرفانی و دف‌نوازی، برای نزول باران و سالی پربرکت دعا می‌کنند.
منطقه‌ی هورامان ( اورامانات) که در سال ۲۰۲۱ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید، با معماری پلکانی، طبیعت بکر و آیین‌های زنده و پویای خود، یکی از قطب‌های اصلی گردشگری فرهنگی در غرب ایران محسوب می‌شود. انار تولیدی در این منطقه، به‌ویژه در روستاهایی مانند ساتیاری، به دلیل ارگانیک بودن و طعم خاص، شهرتی ملی دارد.
